لاله سادات کوثری | شهرآرانیوز؛ چند روزی است که تعداد روز‌های ناسالم مشهد بیشتر شده است. دیروز هم هوای شهر دوباره به شرایط هشدار رسید تا این موارد بهانه‌ای باشد برای مرور مجدد پرونده غبار گرفته طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر. قصه پر غصه آلودگی هوای مشهد فقط به عوامل آلاینده داخل شهر محدود نمی‌شود و عوامل بیرون از شهر، استان و حتی کشور نیز، نقش برجسته‌ای در ایجاد چنین شرایطی ایفا و ضرورت بازنگری در طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر را بیش از پیش آشکار می‌کند.
اوایل دهه هشتاد بود که طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر مشهد توسط محیط زیست استان تدوین شد. طرح مطالعاتی این برنامه از آذر سال ۸۰ آغاز شد و ارگان‌های اجرایی مسئول در تحقق اهداف طرح نیز شامل شرکت گاز، شرکت پخش فراورده‌های نفتی، سازمان بازرگانی، سازمان صنایع و معادن، اداره کل حفاظت محیط زیست، هواپیمایی جمهوری اسلامی، اداره کل راه و شهرسازی استان، شهرداری مشهد، اداره کل راه آهن و صدا و سیمای استان معرفی شدند. از ابتدای دهه هشتاد تاکنون حدود بیست سال می‌گذرد و هنوز درباره سرنوشت این طرح به نتیجه مشخصی نرسیده ایم.
در این باره معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی به خبرنگار ما گفت: طرحی که برای اجرا مد نظر است به عنوان طرحی جایگزین مطرح بوده است و باید از قابلیت پیش بینی راه‌های جایگزین نیز برخوردار باشد.
سیدکمال الدین میرجعفریان با بیان اینکه در پنجاه و یکمین جلسه کارگروه اجرایی و اضطراری کاهش آلودگی هوای استان بر لزوم بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوای مشهد تأکید شد، افزود: محیط زیست کار بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوا را آغاز کرده است.
وی ادامه داد: قرار است در این بازنگری جوانب مختلف بررسی شود، زیرا آلایندگی هوای مشهد تنها منوط به منابع آلاینده داخل شهر مانند وسایل نقلیه یا سیستم‌های گرمایشی نیست.
وی اظهار کرد: غیر از موارد آلاینده داخل شهر، مانند وسایل نقلیه، منابع آلاینده‌ای هم در حریم شهر مشهد وجود دارد که به داخل شهر تزریق می‌شود. وجود شهرک‌های صنعتی و برخی کارخانه‌ها در حاشیه شهر نیز می‌تواند منابع آلاینده برای شهر تعریف شود.
میرجعفریان خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مواردی که در بازنگری طرح مورد توجه ویژه قرار دارد مسئله گرد و غباری است که از کشور‌های همسایه نظیر ترکمنستان وارد مشهد شده است. امیدواریم در بازنگری طرح به صورت جامع‌تر بعد آلایندگی این گونه عوامل خارجی نیز مورد ملاحظه قرار گیرد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا برای بازنگری این طرح زمان اتمام مطالعات در نظر گرفته شده است یا خیر؟ گفت: کار بازنگری طرح بر عهده محیط زیست است و قرار شده است محیط زیست استان بررسی‌های اولیه را انجام دهد و سپس زمان بندی برای طرح تعریف شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی در پاسخ به این پرسش که آیا در طرح مورد نظر موارد بیرون از شهر، نظیر آلاینده‌های طبیعی و وجود شهرک‌های صنعتی لحاظ خواهد شد یا خیر؟ ادامه داد: شاید در طرح اولیه هم مواردی از این دست وجود داشته، اما از زمان طرح اولیه تاکنون، در شرایط اقلیمی و فیزیکی شهر تغییراتی به وجود آمده است؛ بنابراین ضرورت به روزرسانی و بازنگری مجدد و دقیق‌تر طرح مورد تأیید قرار گرفت.
میرجعفریان بیان کرد: موضوع گرد و غبار در آلودگی هوای مشهد هم تأثیر بسزایی دارد؛ بنابراین تأکید کرده ایم تا در بازنگری طرح، موارد درون استانی و حتی خارج از کشور برای آلودگی هوای مشهد در نظر گرفته شود و موارد با منشأ خارجی هم باید در طرح به صورت دقیق‌تر لحاظ شود.
وی با بیان اینکه بودجه این طرح می‌تواند از منابعی که برای محیط زیست به صورت ملی و استانی تخصیص می‌یابد، تأمین شود ادامه داد: در همین راستا مصوب کردیم که محیط زیست باید پیگیری‌های لازم را از وزارت امور خارجه داشته باشد.
وی افزود: بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوا در گروه آلودگی هوا مصوب شده و قرار است در همان طرح مطالعاتی سهم هر دستگاه در اجرای این طرح مشخص شود.
میرجعفریان درباره برگزاری جلسه بعدی کمیته آلودگی هوا نیز گفت: قرار است درباره بازنگری طرح، محیط زیست جمع بندی اطلاعات را داشته باشد. هر زمان مقدمات کار شروع شد، در استانداری آمادگی داریم جلسه کارگروه را برگزار کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز با بیان اینکه با توجه به مباحث فرامرزی و وجود کانون‌های مولد گرد و غبار در خارج کشور، پیگیری‌های لازم به پایتخت اعلام شده است، افزود: پیگیری‌ها به وزارت امور خارجه، استانداری و مرکز گردوغبار سازمان حفاظت از محیط زیست کشور منعکس شده است.
تورج همتی در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: این موضوع در دست پیگیری و اقدام قرار دارد و درباره بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوای کلان شهر مشهد، موضوع به شهرداری واگذار شده است و توسط متولیان امور شهری در حال پیگیری است.