سید محمد عطائی | شهرآرانیوز؛ از نسل سوم مهاجران افغانستانی ساکن در ایران است. او و پدرش هر دو متولد این آب و خاک هستند. حدود ۲۵ سال سن دارد و تقریبا در بیشتر برنامههای مختص مهاجران در کسوت تصویربردار حضور دارد. او از زمان دیپلم به بعد تصویربرداری را به عنوان شغلش انتخاب کرده، اما سودای کارگردانی در سر دارد. ۵ سالی میشود که فیلم کوتاه و مستند میسازد و در این مسیر توانسته افتخارات زیادی کسب کند. فیلم کوتاه «زنگ بیصدا» به کارگردانی و تهیهکنندگی محمد مهدی احمدی در جشنواره مشترک وزارت نیرو و یونسکو مقام سوم را به دست آورده و این بهانه گفتوگوی ما با محمدمهدی احمدی ا ست.
او که متولد ۱۳۷۴ است، بعد از گرفتن دیپلم به دنبال علاقهاش فیلمسازی میرود و در انجمن سینمای جوان خراسان رضوی دورههای فیلمسازی را میگذراند. او میگوید: «پدرم به فیلمسازی علاقه داشت و سال ۸۵ با همکارانش یک مؤسسه فیلمسازی در هرات راهاندازی کرد. از همان کودکی همراه پدر به سر صحنههای فیلمبرداری میرفتم و حضور در کنار او باعث شد تا به فیلمسازی علاقهمند شوم.»
محمد مهدی از سال ۹۵ بهطور حرفهای کار فیلمسازی را شروع و یک مؤسسه فیلمسازی در مشهد راهاندازی میکند. میگوید: «هدفم از راهاندازی این مؤسسه شناسایی و رشد استعداد جوانان مهاجر افغانستانی است. آنان به ساخت فیلم علاقه زیادی دارند. با راهاندازی مؤسسه توانستیم این استعدادها را شناسایی کنیم و هر کدام از آنها فیلم خودش را ساخته است. این جوانان در جشنوارههای بینالمللی هم خوب درخشیدند.»
او که مؤسسه را با همکاری پدرش راهاندازی کرده است میگوید: «من مسئولیت روابط عمومی مؤسسه فیلمسازی پدرم را برعهده داشتم. آنجا اولین فیلم کوتاه خودم را با عنوان «زنگ بیصدا» با همکاری بچههای مؤسسه با موضوع صرفهجویی در آب تولید کردم. کارگردان و تهیهکننده بودم. همان سال دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلمهای کوتاه ۱۰۰ ثانیهای تهران برگزار میشد.۶۰ کشور جهان در این جشنواره شرکت کردند و ۱۲۱۸ اثر به این جشنواره ارسال شد.»
فیلم او جزو ۱۰ فیلم بخش داستانی انتخاب میشود. ایده اولیه فیلم «زنگ بی صدا» از پدر محمد مهدی است. نویسنده این فیلم کوتاه نیز حکیمه حسینزاده است. با همکاری گروه مؤسسه پدرش و کارگردانی خودش فیلم را میسازد.
۶ ماه بعد فیلم مستندی درباره محیط زیست میسازند و در یازدهمین جشنواره بینالمللی فیلمهای کوتاه ۱۰۰ ثانیهای شرکت میکنند. در این دوره بیش از ۱۱۰ کشور جهان با بیش از ۲۰۰۰ فیلم شرکت میکنند. فیلم آنها به نمایندگی از کشور افغانستان و مهاجران افغانستانی در ایران در این جشنواره حضور پیدا میکند. عنوان فیلم «زخم» نام دارد و جزو ۱۰ فیلم برتر این دوره جشنواره میشود.
قصه این فیلم درباره دختر تک فرزند خانواده است، دختری که بین دست زخمی خودش و بال زخمی پرندهای احساس همدری میکند و چسب زخم دستش را روی بال پرنده میزند. این فیلم در جشنواره ۱۸۰ ثانیهای بانک پاسارگاد در سال ۹۷ به نمایش در میآید. در این جشنواره نیز مقام سوم را بین ۴۰۰ اثر به دست میآورد. همچنین فیلم زخم در جشنواره مهرگان کابل شایسته تقدیر شناخته میشود.
او در سال ۱۳۹۸ دوره فشرده کارگردانی را در انجمن سینمای جوان زیر نظر نرگس آبیار میگذراند و حالا پختهتر سراغ کارگردانی میرود. فیلم «بیمار خاص» را سال ۹۸ با موضوع صرفهجویی در مصرف آب میسازد که به جشنواره ازمیر در کشور ترکیه راه پیدا میکند. قصه فیلم درباره دختر بچهای در بیمارستان است. فیلم تک بازیگر و نگاهش محدود به محدوده اتاق و تختش است. محمد مهدی به نوعی دختر را نماد کره زمین معرفی میکند که در بستر بیماری است و نیاز به مراقبت دارد. او پس از تجربه این سالها میخواهد فیلم تله بسازد. قصهای هم دارد که محور آن، ۲ شخصیت دانشجوی ایرانی و افغانستانی هستند که دل در گروی هم دارند.
خانواده پسر ایرانی نیت میکنند تا از افغانستان دیدن کنند و در خلال قصه فیلم معرفی قسمتی از خاک کشور افغانستان هم انجام میشود. موضوع فیلم به طریقی آشنایی بیشتر با اشتراکات فرهنگی و اماکن گردشگری افغانستان است. البته به نظر خودش با توجه به شرایط فعلی کشور افغانستان ساخت این فیلم را دور از دسترس میکند. در نهایت میرسیم به افتخار کسب شده اخیر او که مربوط به همان فیلم «زنگبیصدا» با تدوین مجدد است. این فیلم کوتاه امسال در اولین جشنواره فیلمهای ۱۰۰ ثانیه وزارت نیرو و یونسکو با موضوع مصرف بهینه مقام سوم را به دست آورده است.
مؤسسه محمدمهدی در سال ۹۶، اولین جشنواره فیلمهای کوتاه وبلند مهاجران افغانستانی در ایران را با هدف استعدادیابی راهاندازی میکنند. او میگوید: «جشنواره در بوشهر با همکاری وزارت کشور و اداره اتباع برگزار شد. در بخش داستانی ۱۲ فیلم و در بخش مستند ۷ فیلم در جشنواره شرکت کردند. استقبال خوبی از شهرهای مختلف شد.» حالا پس از سالها او قصد دارد رایزنی کند و پس از سالها، دومین جشنواره فیلمهای کوتاه مهاجران افغانستانی را برگزار کند.
محمدمهدی در ادامه به استعداد جوانان مهاجر افغانستانی اشاره میکند: «اولین دغدغه فیلمسازان مهاجر مسائل مالی است. تهیهکننده خودمان هستیم. بیپولی باعث دلسردی بچهها میشود و خیلیها در نهایت کنار میکشند. نمونه آن سید مهدی سجادی است که فوق لیسانس کارگردانی از دانشگاه استانبول دارد، اما فیلمهایش اکران نشدهاند.»
محمد مهدی مستندهایی نیز در کارنامه دارد. اولین فیلم مستند مربوط به توانمندی مهاجران افغانستانی در ایران است که با عنوان «مروارید سیاه» به هنرمند معلول و نابینای مهاجر خانم شکیلا کریمی اختصاص دارد که در جشنواره اندونزی به بخش اکران راه پیدا میکند. کار بعدی آنها فیلم مستند درباره حضور مهاجران افغانستانی در کربلا بود. این فیلم از شبکه ۲ سیما پخش شده و سال ۹۸ در جشنواره فیلمهای محرمی جایزه گرفته است.
البته معصومه احمدی کارگردان و تهیه کننده کار بوده و محمدمهدی تصویر برداری را بر عهده داشته است. بعد از آن در سال ۹۹ مستند دیگری از شهدا و رزمندگان مهاجر افغانستانی ۸ سال دفاع مقدس تهیه میکنند. «رد پای به سوی دریا» اثر بعدی اوست. فیلم درباره زائران پیاده مهاجر افغانستانی است که از تربت جام پیاده به کربلا میروند وبعد هم پیاده به مشهد میآیند. این مستند امسال از شبکه خراسان رضوی پخش شد.