صفحه نخست

سیاست

اقتصاد

جامعه

فرهنگ‌وهنر

ورزش

شهرآرامحله

علم و فناوری

دین و فرهنگ رضوی

مشهد

چندرسانه‌ای

شهربانو

افغانستان

عکس

کودک

صفحات داخلی

یخدان‌ها، قدیمی‌ترین یخچال‌های جهان | معرفی «یخدان خلیل‌آباد» خراسان رضوی

  • کد خبر: ۸۶۶۳۹
  • ۱۳ آذر ۱۴۰۰ - ۱۰:۵۴
امروز می‌خواهم قدیمی‌ترین یخچال‌های ایران را با نام یخدان معرفی کنم. در گذشته مهندسان منطقه بیابانی و کویری کشورمان برای خودشان یخدان می‌ساختند.

امروز می‌خواهم قدیمی‌ترین یخچال‌های ایران را با نام یخدان معرفی کنم.

در گذشته مهندسان منطقه بیابانی و کویری کشورمان برای خودشان یخدان می‌ساختند. این یخچال قدیمی از 3 بخش دیوار بلند و سایه‌انداز، حوضچه‌های تولید یخ و مخزن یخ تشکیل می‌شد.

کاربرد این سازه‌ی قدیمی نگهداری یخ و سرد نگهداشتن آب بوده است. معمولا هر یخدان دارای یک استخر و یک دیوار بلند (حصار) و یک مخزن گنبددار بود.

خوب است بدانید تاریخچه‌ی ساخت یخدان‌ها به دوره‌ی صفویّه برمی‌گردد. حصار یخدان‌ها طوری ساخته می‌شد که سراسر روز سایه‌ی آن بر استخر می‌افتاد و از گرم شدن آب جلوگیری می‌کرد.

تابستان که می‌‌شد، مردم، یخی را که در زمستان در استخر یخچال درست می‌شد می‌شکستند و در خزانه انبار می‌کردند و در هوای گرم آن را به کار می‌بردند.

اگر می‌خواهید با مواد سازنده این یخدان‌ها آشنا شوید، باید بگویم خشت و گل مهم‌ترین موادّ ساختمانی یخچال‌ها را تشکیل می‌داد زیرا نه‌تنها به‌آسانی تهیّه می‌شد و در دسترس بود که بهترین عایق نفوذ گرما از بیرون و خروج سرما به بیرون شمرده می‌شد.

حالا که از یخدان‌ها گفتیم، بیایید با یک یخدان استانمان آشنا شویم: «یخدان خلیل‌آباد» در شهر خلیل‌آباد در استان خراسان رضوی قرار دارد.

این اثر تاریخی در دوره‌ی قاجاریّه و به دستور محمدرضا ضیایی ساخته شده است. در ضلع شمالی یخدان خلیل‌آباد 2 اتاقک گلی که در گذشته یکی انبار کاه و دیگری اتاق یخدان‌بان بوده است به بنا چسبیده است.

این یخدان با پلان دایره و مخزنی به قطر خارجی ۱۲ متر و ارتفاع ۱۲ متر ساخته شده است. ضخامت جداره مخزن ۵/۱ متر است که هرچه به سمت بالا می‌رود از ضخامت آن کم می‌شود.

این اثر ارزشمند تاریخی در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت و از سوی وزارت میراث فرهنگی مرمّت شده است.

امیدوارم پس از همه‌گیری کرونا به خلیل‌آباد سفر کنید و با این اثر زیبا و تاریخی آشنا شوید.

 

امین صادق‌پور
15‌ساله
از فیض‌آباد مه‌ولات

ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.