الهام مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ «چشم انتظاران بیمه» شاید صفت مناسبی باشد برای تاکسی رانان مشهدی، زیرا گفته می‌شود حدود ۲ هزار راننده تاکسی در مشهد بیمه ندارند. بیمه شدن و داشتن آتیه‌ای برای آینده البته مطالبه چندساله آن هاست و به دیروز و امروز برنمی گردد. دولتی‌ها سال ۸۶ و پس از اجرای قانون هدفمندی، عزم خود را جزم کرده بودند برای تعیین تکلیف بیمه تاکسی ران ها.
آن سال تاکسی ران‌ها نیز به مجموعه بیمه شدگان تأمین اجتماعی پیوستند و دولت نیز متعهد شد که اعتبارات موردنیاز برای بیمه شدن آن‌ها را از محل درآمد‌های هدفمندی یارانه‌ها تأمین کند. این اتفاق میمون تا سال ۹۴ دوام داشت، اما از این سال به دلیل اختلافاتی که میان دستگاه‌های مجری آن ایجاد شد، سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرد که دیگر فهرست جدیدی از تاکسی رانان برای بیمه شدن نمی‌پذیرد. از آن سال به بعد دوباره دوندگی‌های تاکسی رانان برای سهمیه بیمه شروع شد؛ تلاشی که هنوز به نتیجه نرسیده است.
حاجیان، یکی از رانندگان باسابقه تاکسی رانی مشهد، درد‌های بیمه نبودنش را با دردی که از مبتلا شدن به کرونا کشیده است توضیح می‌دهد. او مردادماه امسال که پیک پنجم کرونا طوفانی در مشهد به پا کرد، کرونا گرفت؛ «من و خانواده ام بدترین نوع کرونا را گرفتیم. خودم سه هفته در خانه افتادم و نمی‌توانستم راه بروم. بعد از سه هفته هم نمی‌توانستم مثل قبل کار کنم. چند ساعت که پشت فرمان می‌نشستم، بی حالی سراغم می‌آمد. خودتان خوب می‌دانید که راننده جماعت تا بیرون نرود، پولی دستش نمی‌آید. این‌ها یک طرف، پول دوا درمانی که آزاد حساب می‌شود یک طرف. واقعا عذاب کشیدیم تا خوب شدیم.»
او با این سؤال حرفش را تمام می‌کند: نمی‌دانم چرا فکری برای بیمه راننده تاکسی‌ها نمی‌کنند. مگر در مشهد چند راننده تاکسی داریم که دولت بودجه‌ای برای آن ندارد؟
ابوالفضل هم که ۳۶ سال دارد، با تاکسی خرج و مخارج زن و دو پسرش را تأمین می‌کند. آن طور که می‌گوید بعد چند سال کمکی کار کردن توانسته است یک تاکسی برای خودش بگیرد و معتقد است تاکسیرانی شغل بدی نیست. این راننده تاکسی تنها مشکلش را در نبود بیمه خلاصه می‌کند و می‌گوید: با میان سالی و پیری فاصله‌ای ندارم و بیشترین دغدغه ام آینده دو پسرم است.
او اضافه می‌کند: اگر برای من اتفاقی بیفتد، بچه‌ها و همسرم دستشان به هیچ جا بند نیست؛ نه بیمه ای، نه پس اندازی. چندباری از تاکسی رانی پیگیر بیمه شدم تا حداقل قبل ۶۰ سالگی بیمه‌ای داشته باشم، اما گفتند بیمه ثبت نام جدید قبول نمی‌کند.
علی هم از رانندگان تاکسی بیسیم مشهد است. می‌گوید: مشکل داریم. از قیمت لوازم یدکی که سر به فلک کشیده است بگیرید تا هزینه‌های خورد وخوراک و درمان که کمرشکن است. خانواده من از مریض شدن می‌ترسند؛ نه به خاطر دردش، بلکه به خاطر هزینه هایش.
او از نبود بیمه گله می‌کند و ادامه می‌دهد: مسئولان اگر قرار است کاری کنند، راهی برای معیشت راننده‌های تاکسی بیابند.
تأمین اجتماعی شکل گیری اختلافات بر سر بیمه شدن تاکسی رانان را به سازمان هدفمندی یارانه‌ها نسبت می‌دهد و می‌گوید سازمان هدفمندی یارانه‌ها از عمل به تعهدات خود شانه خالی کرده است. چند ماه قبل مهرداد قریب، معاون بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی، مشکل را به نبود اعتبار و شانه خالی کردن سازمان هدفمندی از تعهداتش مرتبط دانسته بود. به گفته او از ۲۷ درصد حق بیمه رانندگان، نیمی توسط خودشان پرداخت و نیمی از محل هدفمندی یارانه‌ها تأمین می‌شود؛ بااین حال طی سال‌های گذشته سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به تکلیف خودش در برابر رانندگان تاکسی عمل نکرده و در برخی موارد سهمی نپرداخته است.
آبان ماه امسال در کنار این اظهارات، آمار بیمه شده‌های تاکسی رانی که تاکسی فعال ندارند نیز رسانه‌ای شد. بر اساس اعلام سازمان تأمین اجتماعی، نام حدود ۴۷۰ هزار نفر به عنوان راننده در فهرست بیمه ثبت شده، در حالی که بر اساس پایش‌های انجام شده نام نیمی از آن‌ها در هیچ یک از بانک‌های اطلاعاتی مرجع حوزه حمل ونقل عمومی به ثبت نرسیده است، اما همچنان از یارانه اختصاص یافته بیمه استفاده می‌کنند.
اتحادیه تاکسی ران‌های کشور چند روز پس از انتشار این آمار، فهرستی ۷ هزارنفره از تاکسی ران‌ها را به تأمین اجتماعی اعلام کرد تا بر اساس آن اطلاعات بیمه شدگان به روزرسانی شود. در چنین شرایطی و در نبود اعتبارات مطرح، توافق بیمه و اتحادیه تاکسی ران‌ها برای حذف بیمه شدگان غیرفعال و استفاده از این سهمیه برای تاکسی‌های فعال به عنوان راه چاره‌ای پیشنهاد شد. طرحی که به طور حتم شامل تاکسی رانان مشهدی نیز خواهد شد. اینکه چه تعداد راننده تاکسی فعال فاقد بیمه در مشهد داریم، یا چه تعداد بیمه رانندگان غیرفعال حذف خواهد شد، سؤالاتی بود که از احمد محبی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسی رانی شهرداری مشهد، پرسیده ایم.
محبی، محور نخست صحبتش را بر جایگاه سازمان در امور تاکسی رانان قرار می‌دهد. موضوع مورد اشاره و تأکید او این است که «سازمان تاکسی رانی وظیفه نظارتی دارد، بنابراین بیمه کردن تاکسی ران‌ها جزو وظایف ذاتی و تعریف شده این سازمان و شهرداری‌ها نیست، اما موضوع معیشت و بیمه رانندگان همواره در دستور کار ما بوده و دراین باره نیز پیگیری‌های بسیاری صورت گرفته است.»
توضیحات مدیرعامل سازمان تاکسی رانی شهرداری مشهد برای پیگیری سهم بیمه رانندگان از این قرار است: اوایل دهه ۸۰ دولت طرحی را ارائه داد و به منظور حمایت از تاکسی ران‌ها متعهد شد که ۵۰ درصد هزینه بیمه را در قالب یارانه به رانندگان تاکسی پرداخت کند و ۵۰ درصد باقی مانده نیز توسط رانندگان تاکسی پرداخت شود.
محبی ادامه می‌دهد: از سال ۹۴، اما دولت اعتباری برای پرداخت سهم خود در نظر نگرفت. با این شرایط برخی از رانندگان که آن سال‌ها برای بیمه اقدام نکرده بودند و نیز رانندگان جدید تاکسی نتوانستند بیمه شوند.
هم اکنون ۱۲ هزار و ۵۰۰ تاکسی در کلان شهر مشهد تردد دارند. آن طور که مدیرعامل سازمان تاکسی رانی مشهد می‌گوید: اکنون ۲ هزار نفر از رانندگان فعال تاکسی در مشهد فاقد بیمه هستند.
او همچنین به پیگیری برای بیمه شدن این افراد اشاره دارد. به اذعان او دراین باره نامه نگاری‌ها و دیدار‌هایی با نمایندگان مجلس صورت گرفته و جدا از آن جلساتی نیز با اتحادیه تاکسی رانی کشور برگزار شده است تا گره بیمه رانندگان تاکسی باز و برطرف شود.
مدیرعامل سازمان تاکسی رانی شهرداری مشهد می‌گوید: با پیگیری‌های صورت گرفته در تهران، توافقی میان اتحادیه تاکسی رانی کشور و بیمه تأمین اجتماعی صورت گرفته که بر اساس آن مقرر شده است افرادی که از بیمه تاکسی رانی و مزایای آن استفاده می‌کنند، اما تاکسی فعال ندارد، شناسایی و حذف شوند، در مقابل سایر رانندگانی که با وجود فعال بودن، بیمه نیستند، مشمول خدمات و یارانه شوند.
به گفته محبی از دو ماه قبل کار شناسایی افرادی که دارای بیمه تاکسی رانی هستند، اما تاکسی فعال ندارند اجرایی شده است. ماه گذشته نیز برای این افراد پیامکی مبنی بر عدم فعالیت آنان در سیستم تاکسی رانی مشهد و حذف بیمه آنان ارسال شده است.
او روند این جایگزینی را مطلوب ارزیابی می‌کند و برآوردش برای اجرای کامل آن در حدود ۸۰ درصد است؛ یعنی ۸۰ درصد از تاکسی رانان محق بیمه بتوانند از یارانه استفاده کنند. محبی تأکید دارد که هدف سازمان تاکسی رانی مشهد احقاق حق و بهره مندی رانندگان حقیقی از مزایای بیمه و یارانه تعلق گرفته به آن هاست.
او به بررسی‌های دقیق برای شناسایی افرادی که تاکسی فعال ندارند، اشاره دارد و تأکید می‌کند: برخی با وجود داشتن مشاغل دیگر از بیمه تاکسی ران‌ها استفاده می‌کنند. جدا از سازوکاری که برای شناسایی این افراد طراحی کرده ایم، بر پایه نظارت‌هایی که در شهر داریم این افراد متخلف را شناسایی می‌کنیم.
محبی آماری از رانندگانی که تاکسی غیرفعال دارند نمی‌دهد. او به دلایلی نظیر ادامه بررسی‌ها برای شناسایی این رانندگان و نیز اعتراضات احتمالی برخی از آن‌ها اشاره دارد. اما مقدار سهم مشهد برای جایگزینی و بیمه کردن رانندگان جدید را بر پایه سهمی که اتحادیه تاکسی رانی کشوری به شهر‌ها اختصاص می‌دهد، ذکر می‌کند. او تأکید می‌کند که سازمان تاکسی رانی شهرداری مشهد در حال پیگیری از اتحادیه کشوری است تا باتوجه به جایگاه مشهد و تعداد رانندگان آن، سهم درخور توجهی برای جایگزینی و بیمه شدن رانندگان مشهدی لحاظ شود.
مدیرعامل سازمان تاکسی رانی شهرداری مشهد همچنین در پاسخ به زمان بیمه شدن تاکسی ران‌ها می‌گوید: تمام برنامه‌های ما بر اساس قولی است که از اتحادیه تاکسی رانی کشور و بیمه تأمین اجتماعی گرفته ایم. بر اساس همین قول می‌توان گفت که تا آخر سال تعدادی از رانندگان فعال ناوگان تاکسی رانی مشهد که بیمه نیستند با همین رویه حذف می‌شوند و اضافه‌ها تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار می‌گیرند.
محبی در ادامه یک نکته را با تأکید بیان می‌کند. او می‌گوید: تاکسی ران‌ها قشر زحمت کشی هستند؛ بنابراین اگر حمایتی می‌شود، بهتر است این حمایت معطوف به فردی باشد که در سیستم ناوگان تاکسی رانی مشهد فعال است. وقتی تاکسی رانان فعال ما برای خرید لاستیک مشکل دارند، چرا باید سهمیه لاستیک را به افرادی بدهیم که فقط تاکسی دارند و این تاکسی هیچ بهره‌ای برای ناوگان حمل ونقلی مشهد ندارد.
او تصریح می‌کند: ارائه همه خدمات دولتی و شهرداری‌ها به تاکسی‌هایی که غیرفعال تشخیص داده شوند حذف خواهد شد تا بتوانیم حمایت‌های مؤثر و بهتری به رانندگان خدوم و فعال این شهر داشته باشیم.