سیدمحمدرضا هاشمی | شهرآرانیوز؛ در جهان امروز که ارتباطات نقش مهمی در پیشبرد برنامه‌ها و دستیابی به اهداف در حوزه‌های مختلف دارد، شهر‌ها با توجه به ظرفیتی که یا به‌صورت ذاتی در اختیار دارند یا به‌صورت اکتسابی به آن‌ها اضافه شده است، نقش مهمی در ارتباط جوامع با یکدیگر و معرفی فرهنگ، آداب و رسوم و چهره‌ای شایسته دارند.
مشهد هم به‌دلیل میزبانی زائران مضجع شریف رضوی از سراسر جهان، از دیرباز تاکنون مورد توجه مسلمانان و همچنین پیروان دیگر ادیان آسمانی بوده است. این شهر همچنین از سالیان گذشته میزبان جمعیت زیادی از مسلمانان به‌خصوص شهروندان کشور‌های همسایه ایران بوده است که مشهد را برای زندگی انتخاب کرده‌اند و در آن ساکن شده‌اند.
چهار دهه پیش، وقتی ارتش سرخ شوروی به افغانستان لشکر کشید و شیعیان این کشور جانشان را در خطر دیدند، بخشی از پناهجویان افغانستانی به ایران مهاجرت کردند و هزاران نفر از شهروندان این کشور مشهد را برای ادامه زندگی انتخاب کردند. البته مهاجران افغانستانی فقط شهروندان خارجی ساکن مشهد نیستند و اتباعی از کشور‌هایی مانند پاکستان و عراق هم جمعیتی شایان توجه در مشهد دارند و سال‌هاست در همسایگی امام مهربانی‌ها زندگی می‌کنند.
حضور شهروندانی از دیگر کشور‌ها در مشهد مربوط به سالیان اخیر نیست و پیش از انقلاب اسلامی هم وجود داشته و حوزه علمیه مشهد به‌دلیل میزبانی از استادان عالی‌رتبه، یکی از دلایل مهاجرت اتباع دیگر کشور‌ها به ایران و زندگی در مشهد بوده است.
در این بین بارگاه منور رضوی نقشی مهم در انتخاب مشهد به‌عنوان مقصدی برای مهاجرت و زندگی بوده است، به‌خصوص برای شیعیان افغانستانی. هرچند که جمعیتی از اهل تسنن این کشور هم به این شهر مهاجرت کرده‌اند و سال‌هاست در سایه‌سار مهر رضوی زندگی می‌کنند.
در سال‌های گذشته، اما این روند تغییر کرده است و حضور مراکز آموزشی مانند دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) و جامعةالمصطفی‌العالمیه در مشهد باعث جذب دانشجویان و طلابی از کشور‌های مختلف شده و به مشهد چهره‌ای بین‌المللی داده است.
ظرفیت علمی مشهد در حوزه و دانشگاه از سالیان گذشته یکی از ظرفیت‌های مهم این شهر بوده و در سال‌های اخیر با اعطای بورسیه‌های تحصیلی و ایجاد وضعیتی آسان‌تر در مقایسه با گذشته، این مهم تقویت شده است و حالا جمعیت بیشتری از شهروندان کشور‌های مختلف در مشهد تحصیل و زندگی می‌کنند.
در این میان با توجه به اینکه پایتخت معنوی ایران سالانه میزبان ۲۵ میلیون زائر از شهر‌های مختلف ایران و کشور‌های دیگر دنیاست، نباید اهمیت اقتصادی مشهد را فراموش کنیم. مدیران شهری با تعریف پروژه‌های اقتصادی و ایجاد وضعیتی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در سال‌های گذشته باعث جذب سرمایه‌های زیادی در استان خراسان‌رضوی به‌ویژه شهر مشهد شده‌اند؛ اتفاق مبارکی که باعث آبادانی بیشتر شهر و ایجاد فرصت‌های شغلی برای جوانان شده است.
با وجود این، تاکنون فقط بخشی از ظرفیت‌های مشهد به‌عنوان جهانشهر برکت و کرامت استفاده شده است و این شهر با داشتن ظرفیت‌های گوناگون در حوزه‌های مختلف می‌طلبد تا مسئولان، مدیران و تصمیم گیرندگان با تعریف پروژه‌های گوناگون در حوزه‌های مختلف زمینه حضور و سکونت جمعیت بیشتری از مسلمانان و علاقه‌مندان به فرهنگ رضوی را در این شهر فراهم کنند تا مشهد بتواند هم به جایگاه واقعی خود در میان شهر‌های مهم جهان اسلام دست پیدا کند و هم زمینه نشر و گسترش سیره رضوی را به کشور‌های مختلف جهان فراهم کند.
بدون شک حضور طولانی‌مدت اتباع دیگر کشور‌ها در مشهد، در کنار تأثیرات اقتصادی فراوانی که برای این شهر دارد، می‌تواند از نظر فرهنگی و اجتماعی هم وضعیتی متفاوت از آنچه تاکنون تجربه کرده‌ایم، برای ما فراهم کند.