ماه شعبان از عزیزترین ماه‌های اسلامی و یادآور خاطره‌های بزرگ است که از همه مهم‌تر، خاطره میلاد مبارک سالار شهیدان کربلا، امام‌حسین (ع) و میلاد فرخنده حضرت بقیه‌ا... مهدی‌منتظر (ع) است که فضای این ماه را به بوی ولایت عطرآگین ساخته است.
در فضیلت این ماه همین بس که «شعبان» ماه پیامبراکرم (ص) نامیده شده است و هنگامی که آن‌حضرت هلال ماه را مشاهده می‌کرد، در سراسر مدینه ندا می‌داد که «ای مردم، این ماه، ماه من است؛ خدا رحمت کند کسی که مرا بر ماه من یاری دهد، یعنی آن را روزه بدارد.»
علاوه بر فضیلت‌های ذکرشده، براساس بعضی روایات، نیمه ماه شعبان شب قدر به‌شمار می‌آید و سفارش زیادی به احیا و شب‌زنده‌داری در این شب‌ها شده، زیرا شب بابرکتی است. همچنین ماه شعبان همان‌گونه که گفته شد، به پیامبراعظم (ص) منسوب است که فرمود: «آگاه باشید که ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است!» بنابراین باید گفت که ماه شعبان ماه صلوات بر محمد (ع) و آل ایشان (ع) و ماه دعا و خودسازی است.
در حدیثی از امام‌صادق (ع) نقل شده است که پیامبراکرم (ص) فرمود: «شعبان ماه من است، در این ماه بر من و آل من بسیار صلوات بفرستید!» همچنین امیرالمؤمنین (ع) نیز به دعا در این ماه سفارش کرده است، زیرا دعا سپر مؤمن است تا از گزند حوادث زمینی و آسمانی محفوظ بماند.
شعبان ماه استغفار، بازگشت از راه‌های اشتباه، ماه توجه به فقرا و مستمندان و صدقه‌دادن است. از امام‌صادق (ع) هم نقل شده که بهترین اعمال در ماه شعبان، صدقه‌دادن و استغفار است. در روایت دیگری از امام‌رضا (ع) آمده است که صدقه در این ماه سبب نجات از آتش دوزخ است.
علاوه بر اینکه شعبان ماه نور، بصیرت افزایی، خودسازی و سنگرسازی است، ماه توجه داشتن به دشمن نیز هست؛ چه دشمن درونی و چه بیرونی.
در واقع یکی از درس‌های ماه شعبان این است که از دشمن بیرونی غافل نشویم، اما از این دشمن مهم‌تر دشمن درونی است. ما باید از شر این نفس اماره به خدا پناه ببریم و در این راه هم مسیری به جز دعا و استغفار و خودسازی در مقابل شیطان و شیطان‌صفت‌ها وجود ندارد.
خدایا در این ماه شعبان، توفیق دعا و مناجات و استغفار به همه ما عنایت کن تا در مقابل دشمن درونی و بیرونی صبر انقلابی داشته باشیم. خدایا به ما کمک کن تا خودسازی کنیم و خیر دنیا و آخرت به ما برسد.