محدثه شوشتری | شهرآرانیوز؛ علاقه خیلی شان همچنان همان دست خط‌های قدیمی است که فقط خودشان می‌توانستند بخوانند و عوامل داروخانه؛ البته کم نبود مواردی که در داروخانه‌ها هم نسخه‌ها خوانده نمی‌شدند یا اشتباه خوانده می‌شدند. با گذشت یک سال از شروع طرح حذف نسخه‌های کاغذی به صورت مرحله به مرحله، حالا کار به مرحله پایانی و خداحافظی قطعی با نسخه‌های کاغذی رسیده است.
سازمان تأمین اجتماعی بعد از آنکه اعلام کرده صدور نسخه‌های الکترونیکی از ۹۰ درصد عبور کرده، این ضرب الاجل را هم تعیین کرده است که پزشکان و مراکز درمانی فقط یک ماه فرصت دارند که خودشان را با سامانه صدور نسخه‌های الکترونیکی همراه کنند؛ زیرا از پایان اردیبهشت ماه دیگر نسخه‌های کاغذی پذیرفته نخواهند شد. این تصمیم سازمان تأمین اجتماعی در حالی است که هنوز برخی از پزشکان به نسخه‌های الکترونیکی روی خوش نشان نمی‌دهند و ترجیحشان همان نسخه‌های دست نویس است.
هر چند پزشکان قطعی یا کندی اینترنت و قطعی سامانه صدور نسخه‌های الکترونیکی سازمان تأمین اجتماعی را جزو مشکلات صدور نسخه‌های الکترونیکی اعلام می‌کنند، اما در طرف مقابل این نقد هم متوجه پزشکان است که برخی از آنان به دلیل فرار‌های مالیاتی و اینکه عملکرد آنان دقیق و کامل در سیستم‌های دولتی ثبت و ضبط نشود، به صدور نسخه‌های الکترونیکی روی خوش نشان نمی‌دهند. به طور مثال با صدور نسخه‌های الکترونیکی از طریق سامانه موجود، دقیق مشخص می‌شود که به صورت ماهیانه هر پزشک چند بیمار را ویزیت و برای هر کدام چه نسخه‌ای تجویز کرده است و با یک دو دو تا چهارتای ساده درآمد ماهیانه آنان مشخص می‌شود.
در طول یک سال گذشته بهانه برخی از پزشکان برای ثبت نکردن همه نسخه‌ها به صورت الکترونیکی قطعی سامانه تأمین اجتماعی بوده که حالا زیرساخت آن کامل شده است و دلیل دیگری جز مواردی که اینترنت قطع شود، وجود ندارد. در این مدت تأمین اجتماعی به هر پزشک این مجوز را داده بود که برای صدور نسخه‌های طرف قرارداد تا سقف ۲۰ درصد می‌تواند نسخه کاغذی صادر کند و ۸۰ درصد دیگر باید الکترونیکی صادر شود. این ۲۰ درصد را برای مواقع قطع شدن سامانه در نظر گرفته بودند. حالا با کامل شدن زیر ساخت سامانه صدور نسخه‌های الکترونیکی، سازمان تأمین اجتماعی مقرر کرده است که ۲۰ درصد کاغذی باید تا یک ماه دیگر هم حذف شود و همه نسخه‌های طرف قرارداد تأمین اجتماعی باید به صورت الکترونیکی صادر شود.
در همین زمینه آخرین وضعیت صدور نسخه‌های الکترونیکی را از معاون خرید راهبردی و اسناد پزشکی مدیریت درمان تأمین اجتماعی خراسان رضوی جویا می‌شویم. کامران اخوان در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: در مدت یک سال گذشته وقتی که بحث افزایش صدور نسخه‌های الکترونیکی را از پزشکان مطالبه می‌کردیم، می‌گفتند که سامانه قطع می‌شود یا مشکلات زیرساختی دارد. اما اکنون سامانه کامل شده و امکانات زیرساختی مورد نیاز برای صدور همه نسخه‌های پزشکی در آن دیده شده است؛ لذا انتظار می‌رود که پزشکان از نسخه‌های کاغذی اصلا استفاده نکنند.
وی در پاسخ به این سؤال که برخی پزشکان قطع شدن سامانه صدور نسخه‌های الکترونیک را دلیل صدور نسخه‌های کاغذی می‌دانند، می‌گوید: در یک ماه اخیر و حداقل در سال جدید اصلا شاهد قطع شدن سامانه نسخه الکترونیک نبوده ایم. حتی چند باری برای ارتقای امکانات و دسترسی‌های این سامانه باید ویرایش صورت می‌گرفت که برنامه ریزی شد تا ویرایش از ساعات ۱۲ شب تا صبح انجام شود. در این ساعات معمولا مطب پزشکان تعطیل است. برای برخی مراکز درمانی هم که موارد اورژانسی را ممکن است در این ساعات پذیرش داشته باشند، بحث ویرایش سامانه از قبل اطلاع رسانی شد.
به گفته وی، اکنون از طرف تأمین اجتماعی مشکل زیرساختی و قطعی در سامانه نسخه الکترونیک وجود ندارد، اما در سایر سازمان‌ها ممکن است مواردی منجر به ایجاد مشکلات برای مردم شود. به طور نمونه قطعی اینترنت یا کندی آن که به مخابرات برمی گردد. اما مشکل اصلی آموزش ندیدن همه پزشکان و تسلط آنان به استفاده از سامانه نسخه الکترونیک است. تا زمانی که همه پزشکان و سازمان‌ها در کنار یکدیگر نباشند و بحث نسخه نویسی الکترونیکی برای آن‌ها دغدغه و اهمیت نداشته باشد، به میزان صدور صددرصدی نسخه‌های الکترونیکی نخواهیم رسید.
اخوان در پاسخ به این سؤال که اکنون چند درصد نسخه‌های تأمین اجتماعی در مشهد و خراسان رضوی به صورت الکترونیکی نوشته می‌شود، اعلام می‌کند: وضع استان خراسان رضوی نسبت به خیلی از استان‌ها در پیشبرد حذف نسخه‌های کاغذی خوب است و بعد از استان تهران اکنون ۹۰ درصد نسخه‌های پزشکان و مراکز درمانی طرف قرارداد تأمین اجتماعی به صورت الکترونیکی صادر می‌شود. وی تأکید می‌کند که نهایتا تا سقف ۲۰ درصد را برای صدور نسخه‌های کاغذی در موارد قطع شدن شبکه و سامانه تأمین اجتماعی می‌پذیرد که باید اصل بر نوشتن نسخه‌های الکترونیک باشد.
معاون خرید راهبردی و اسناد پزشکی مدیریت درمان تأمین اجتماعی خراسان رضوی این خبر را هم اعلام می‌کند که فقط تا یک ماه آینده مدیریت درمان تأمین اجتماعی نسخه‌های کاغذی‌ای را که در شرایط خاص صادر شده باشد می‌پذیرد و بعد از آن اصلا نسخه کاغذی پذیرفته نمی‌شود و همه نسخه‌ها باید به صورت الکترونیک صادر شوند.
وی تأکید می‌کند: نسخه نویسی الکترونیکی مزایا و تسهیلات زیادی برای پزشکان و بیماران دارد. اگر پزشکی به رایانه تسلط داشته باشد، در کمتر از یک دقیقه نسخه الکترونیک ثبت می‌شود. برای مردم نیز دردسر‌های سابق مراجعه به شعب تأمین اجتماعی برای تعویض دفترچه و تمدید اعتبار وجود ندارد. از طرفی سامانه صدور نسخه‌های الکترونیک اولین قدم برای تشکیل پرونده‌های الکترونیک سلامت است که اطلاعات هر بیمار در هر مراجعه به پزشک و نسخه دارو‌ها و آزمایش‌های وی در سامانه ثبت می‌شود و به همراه سابقه باقی می‌ماند.
به گفته وی، سامانه صدور نسخه‌های الکترونیکی عملکرد هر پزشک را در استفاده از نسخه‌های کاغذی و نسخه‌های الکترونیک نشان می‌دهد. بر اساس رصد این سامانه این نتیجه حاصل شده است که بیشتر پزشکان مسن و پزشکانی که تسلط کافی به استفاده سریع از رایانه و سامانه‌های اینترنتی ندارند، دربرابر صدور نسخه‌های الکترونیکی مقاومت می‌کنند.
برخی از پزشکان در جلسات مشترکی که درباره نسخه‌های الکترونیکی داریم، ایرادات و اشکالات و درخواست‌هایی را برای افزوده شدن به سامانه مطرح می‌کنند که مشخص است اصلا تسلط کافی به سامانه ندارند. به طورمثال درخواست می‌کنند که فهرست دارو‌های پرمصرفی که هر پزشک با توجه به تخصص خود بیشتر تجویز می‌کند، در بخشی از سامانه در نظر گرفته شود، درصورتی که این آیکن در سامانه وجود دارد، اما برخی پزشکان آن را ندیده اند یا از آن استفاده نکرده اند.
حتی تعداد دارو‌های پرمصرف تا ۵۰ قلم دارو برای هر پزشک در نظر گرفته شده است که آن‌ها در بخش دارو‌های پرمصرف به صورت جدول تنظیم کند و هنگام مراجعه بیمارانش فقط بر روی دارو‌ها علامت ثبت بزند. به طورنمونه یک پزشک قلب ۵۰ قلم داروی مربوط به قلب را برای خودش می‌تواند در بخش دارو‌های پرمصرف سامانه یک بار ثبت کند. بعد از آن برای هر بیمار قلبی اش به راحتی می‌تواند فقط از بین دارو‌های ثبتی خودش در کمتر از یک دقیقه نسخه الکترونیک را ثبت کند.
اخوان به این نکته هم اشاره می‌کند که امکانات و دسترسی‌های سامانه صدور نسخه‌های الکترونیک در ویرایش‌های جدید مواردی را در نظر گرفته که هم برای بیمار و هم برای پزشکان کاربردی و تسهیل کننده است. یکی از دسترسی‌هایی که در سامانه وجود دارد، بحث سابقه است. یعنی پزشک برای بیمار خودش با کلیک بر روی گزینه سابقه می‌تواند ببیند که در همه ویزیت‌های قبلی در هر تاریخ چه دارو‌ها و آزمایش‌هایی تجویز کرده بوده است.
حتی امکان اینکه پزشک بتواند به نسخه‌های صادرشده بیمار از سوی دیگر پزشکان نیز دسترسی پیدا کند وجود دارد. البته این مسئله نیازمند اجازه گرفتن از بیمار است. این اجازه از سوی بیمار از طریق پیامک رمز به شماره همراه بیمار صادر می‌شود. به این صورت که پزشک بر روی گزینه سابقه ویزیت بیمار توسط دیگر پزشکان کلیک می‌کند. در این لحظه یک شماره رمز به تلفن بیمار پیامک می‌شود. بیمار با دادن این شماره رمز به پزشک، اجازه دسترسی به ویزیت‌های گذشته اش توسط دیگر پزشکان را می‌دهد.