سارکوپنیا یا سارکوپنی که بهعنوان ازدستدادن توده عضلانی نیز شناخته شده است، یک بیماری شایع است که با افزایش سن بهدلیل کاهش حجم عضلات و جایگزینشدن چربی بهجای توده عضلاتی پدیدار میشود. زنان ﺑﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺳﻦ چهلﺳﺎﻟﮕﯽ و مردان با شروع پنجاهسالگی، ﻫﺮ ﺳﺎﻝ درصدی از ﺣﺠﻢ ﻋﻀﻼﺕ بدن ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﯽﺩﻫﻨﺪ و ﺑﻪﺟﺎﯼ عضله ﺍﺯﺩﺳﺖﺭﻓﺘﻪ، ﭼﺮﺑﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ بهنوعی که ﺗﺎ هشتادﺳﺎﻟﮕﯽ، یکسوم ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻀﻼﺕ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﯽﺭﻭﺩ.
جلوگیری و درمان سارکوپنیا
فعالیت ورزشی منظم بهویژه تمرینات مقاومتی، یکی از بهترین راههای پیشگیری و حتی درمان سارکوپنیاست. تمرین مقاومتی منظم میتواند از تحلیل عضلات ضعیف در افراد مسن جلوگیری کند و میتواند باعث افزایش توده عضلانی بدون چربی شود. تمرینات مقاومتی مانند تمرین با وزنه، تمرین با کش بدنسازی یا حتی بدنسازی با وزن بدن را شامل میشود. هنگامی که شما تمرینات مقاومتی را انجام میدهید، فشار روی فیبرهای عضلانی شما منجر به افزایش قدرت و رشد میشود. این تمرینات حتی موجب افزایش هورمون رشد میشود و بههمیندلیل ورزش و تحرک، تأثیر معجزهآسایی در زندگی افراد میانسال و مسن دارد.
عوامل تسریع سارکوپنیا
کمبود تحرک و فعالیت بدنی و همچنین استفاده نامناسب از عضلات، از عوامل ایجاد سارکوپنیاست که منجر به ازدسترفتن سریع عضلات و افزایش ضعف بدن میشود. بهعنوان مثال بعد از یک آسیبدیدگی، وقتی مدتی در رختخواب استراحت میکنیم یا با شکستگی یک عضو و در آتلبودن آن برای مدتی، متوجه خواهیم شد که چقدر بافت عضله آن ناحیه دچار کاهش و ناتوانی شده است. رژیم غذایی که کالری کافی و میزان پروتئین موردنیاز بدن را تأمین نکند، به سارکوپنیا سرعت میبخشد. متأسفانه با افزایش سن بهعلت تغییرات در حس چشایی، مشکلات جویدن غذا و بلع یا افزایش دشواری خرید و پختوپز، رژیمهای غذایی کمکالری و کمپروتئین متداولتر شده است. فارغ از اینکه استرس بهخودیخود میتواند با ترشح بیشازحد کورتیزول باعث کاهش توده عضلانی و افزایش تجمع چربی در بدن شود، برخی بیماریها نیز باعث افزایش استرس در بدن میشوند که در افزایش ریسک کاهش توده عضلانی نقش دارند. کاهش برخی هورمونها مانند تستوسترون و هورمون رشد که در رشد و حفظ عضله نقش مهمی دارد، میتواند موجب کاهش توده عضلانی شود و در تشدید وضعیت سارکوپنیا نقش داشته باشد؛ همچنین افت تعداد سلولهای عصبی ارسالکننده علائم از مغز به فیبرهای عضلات، به کاهش تحرک در عضلات منجر میشود.