سیدمهرداد امیرکلالی | شهرآرانیوز؛ خیابان‌های منتهی به حرم مطهر رضوی به دلیل موقعیت خاص معنوی و مسیر رسیدن به بارگاه منور امام هشتم (ع)، امتیاز جغرافیایی خاصی را به کلان شهر مشهد داده است. رفت وآمد و تردد ویژه زائران در این منطقه، تراکم جمعیتی سنگین و نوع بافت انسانی در آن، باعث شده است محلات مختلف منطقه به صورت ویژه‌تر و البته در سطح کلان‌تر دیده شود. آنچه در این میان منجر به بروز برخی مشکلات کوچک، اما فراگیر شده است، تامین مایحتاج روزمره برای بافت جمعیتی منطقه است؛ مشکلاتی که این روزها، هم دامن جمعیت مجاور را گرفته و هم در ذهن جمعیت زائر، خاطره ناخوشی را رقم زده است.
یکی از شهروندان ساکن در خیابان شیرازی در پیامکی برای شهرآرا نوشته است: «تا ۱۰ سال پیش در این خیابان پنج نانوایی بود، اما الان دو نانوایی بیشتر نیست و همین دو نانوایی هم در بیشتر ساعات روز شلوغ است. صف‌های طولانی تشکیل شده برای تهیه نان، مجبورمان می‌کند گاه تا دو ساعت انتظار بکشیم». امروز برای بررسی این مشکل شهروندان، مهمان منطقه ثامن هستیم.
طیبه صداقتی، یکی از شهروندان مشهدی است که از منطقه قاسم آباد به حرم مطهر مشرف شده است. او بیان می‌کند: من از آن سوی شهر به حرم آمده ام. زیارت که کردم، ساعت نزدیک به ناهار بود و دو فرزند خردسالم گرسنه بودند. از سوپرمارکتی پنیر خریدم و دنبال نانوایی برای نان گشتم. بعد از پرس وجو از کسبه، به یک نانوایی رفتم که صفی طولانی داشت و ۴۵ دقیقه زیر آفتاب برای خرید نان منتظر ماندم.
صادق مسعودی نیز از کسبه خیابان طبرسی است که از کمبود نانوایی‌های این منطقه گلایه‌مند است. او می‌گوید: در گذشته کنار هرچند مغازه، یک نانوایی بود، اما بعد از تخریب‌ها در طرح بازسازی اطراف حرم رضوی، به طور محسوسی تعداد نانوایی‌ها کم شده است. ما کسبه از صبح تا شب در مغازه هستیم و نان قوت غالب ماست؛ چون معمولا ظهر‌ها برای صرف ناهار به منزل نمی‌رویم و داخل مغازه می‌مانیم.
این شهروند بیان می‌کند: برای تهیه نان باید چندین خیابان را طی کنیم تا به نانوایی برسیم. چرا اتحادیه نانوایان برای توزیع متناسب با نیاز جمعیتی به ویژه در اطراف حرم مطهر فکری نمی‌کند؟
یکی از زائران که خود را راضیه قاصدی معرفی می‌کند، نیز در این باره به گزارشگر ما می‌گوید: ما زائران برای تهیه نان در منطقه دور حرم دچار مشکل هستیم. این منطقه با این حجم از زائر، مجاور و کسبه، نانوایی‌های کمی دارد. این تعداد نانوایی اصلا جوابگوی نیاز‌ها نیست و مسئولان باید فکری جدی برای حل این معضل بکنند.
یکی دیگر از کسبه عطرفروش در خیابان نواب صفوی با اشاره به اینکه ساخت وساز‌های اطراف حرم مطهر رضوی، باعث تضعیف برخی صنوف در این ناحیه شده است، بیان می‌کند: مسئولان باید هرچه سریع‌تر برای جایگزینی نانوایی‌های حذف شده این منطقه، اقدامی جدی انجام دهند. همه افراد، توان تهیه نان صنعتی از مغازه‌ها را ندارند و نان تازه پز نیز بهتر است. مدتی است تعداد نانوایی‌ها در این منطقه کم شده و جایگزینی هم برای آن‌ها تعیین نشده است تا مردم این همه سرگردان نشوند.
مشکلات مردم برای تهیه نان در خیابان‌های منتهی به حرم رضوی درحالی است که طبق اطلاعاتی که از اتاق اصناف مشهد در این باره جویا می‌شویم، ۲۵ نانوایی در طول سال‌های گذشته برای بازسازی بافت فرسوده اطراف حرم رضوی، تخریب شده اند و به جای این نانوایی‌های قدیمی، مراکز اقامتی و تجاری ساخته شده است.
برای پیگیری مشکل، به سراغ رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد می‌رویم. احمدرضا کشتگر به خبرنگار ما می‌گوید: درحال حاضر یک نانوایی برای پخت نان، نیاز به ۹۰ متر فضا دارد. وی می‌افزاید: اجاره بهای این متر از مغازه تجاری در منطقه اطراف حرم، حداقل ۶۰ میلیون تومان است.
او با بیان اینکه درآمد ماهانه یک نانوا در بهترین حالت ممکن، نهایت ۱۵ میلیون تومان است، ادامه می‌دهد: تامین نیاز‌های مردم یک سوی ماجراست، اما نانوایی یک بنگاه اقتصادی است و حداکثر ماهی ۱۵ میلیون تومان درآمد دارد و با این ارقام هنگفت اجاره بها در این منطقه، درآمد و هزینه‌ها اصلا با هم هم خوانی ندارد، بنابراین برای نانوا صرف نمی‌کند در مناطقی با این اجاره سنگین نانوایی راه بیندازد.
او می‌افزاید: دلیل اصلی کمبود نانوایی‌ها در منطقه ثامن، اجاره بهای سنگین املاک است. مشکل مشهد، نبود سیستم مدیریت واحد و یکپارچه شهری است. اگر این مدیریت وجود داشت، مسائلی از این دست به وجود نمی‌آمد.
کشتگر می‌گوید: الان نانوایی‌هایی که در منطقه ثامن فعالیت می‌کنند، قدیمی هستند و اگر مدیر یکی از آن‌ها به هر دلیلی از ادامه فعالیت اقتصادی خود منصرف شود، بی تردید سایر اعضای خانواده او این شغل را ادامه نمی‌دهند؛ چون برای آن‌ها صرف نمی‌کند.