زنگنه-رافع | شهرآرانیوز، به روایت این آمار، در ۲۳۷ روزی که از ابتدای سال تا دیروز سپری شده، هوای مشهد پنج روز ناسالم بوده که این رقم در مدت مشابه پارسال فقط دو روز بوده است. همچنین از ابتدای امسال تاکنون ۴۷ روز هوای مشهد ناسالم برای گروه‌های حساس بوده، اما پارسال ۴۴ روز هوای مشهد چنین وضعیتی داشته است. علاوه بر این، بر اساس داده‌های همین سایت، شمار روز‌های با هوای قابل قبول هم از ۱۸۴ روز پارسال به ۱۵۶ روز کاهش داشته است. با این حال، پارسال هوای مشهد ۷ روز قابل قبول بوده که این رقم امسال به ۲۹ روز رسیده است.
این داده‌ها درمجموع از حال وخیم هوای مشهد حکایت دارد؛ شهری که به گفته رئیس اداره ارزیابی زیست محیطی، بررسی آلودگی هوا و تغییر اقلیم اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، به طور متوسط در ٣٢٢روز از سال پدیده وارونگی دما را هم تجربه می‌کند و این در حالی است که کلان شهر‌های تهران و تبریز با موقعیت عرضی تقریبا مشابه، به ترتیب در ٢٣٣ و ١٩١ روز از سال با این پدیده درگیر هستند.
زیبا معظمی فرد در گفتگو با خبرنگار شهرآرا وارونگی دما را یکی از عوامل آلودگی هوای مشهد می‌داند و در این باره می‌گوید: پدیده وارونگی دما به شرایطی از جو گفته می‌شود که به ازای افزایش ارتفاع، دما نیز افزایش یابد. در وضع عادی، به ازای افزایش ارتفاع، دما روند کاهشی می‌یابد، اما در شرایط وارونگی این موضوع معکوس می‌شود و این پدیده سبب تجمع آلاینده‌ها در جو زمین می‌شود. او ادامه می‌دهد: براساس اظهارنظر‌های متخصصان حوزه هوا و اقلیم، مشهد در قیاس با دیگرشهر‌های ایران، با توجه به فراوانی پدیده وارونگی دما، ظرفیت زیادی برای وقوع روز‌های بسیار آلوده دارد.
معظمی فرد استفاده از مازوت به عنوان سوخت جایگزین در نیروگاه‌های مشهد را هم دیگرمقصر آلودگی هوای شهر می‌داند و اظهار می‌کند: چهار نیروگاه توس، شریعتی، مشهد و فردوسی به دلیل حجم و نوع سوخت مصرفی، سهم درخورتوجهی در انتشار آلاینده‌های هوا دارند. در این میان فقط نیروگاه مازوت سوز توس است که با وجود پیگیری‌های این اداره کل و مطالبات استانی در راستای افزایش سهم گاز تخصیص یافته به آن، از سوخت مازوت استفاده می‌کند.
او در ادامه صحبت هایش با اشاره به قانون هوای پاک، بیان می‌کند: در ماده۱۳ قانون هوای پاک بیان شده است که «حداکثر یک سال پس از ابلاغ این قانون، همه مراکز صنعتی، تولیدی، عملیات معدنی، خدماتی، عمومی و کارگاهی اعم از دولتی و غیردولتی موظف هستند از سوخت استاندارد مصوب استفاده کنند و در صورت نبود سوخت مناسب، این واحد‌ها مکلف هستند به هر شکل ممکن کاری کنند تا آلاینده‌های منتشرشده در حدود مجاز انتشار آلاینده‌های هوا باشد.»
علاوه بر این، ماده۲۳ آیین نامه فنی ماده۲ قانون هوای پاک، وزارت نیرو را مکلف می‌کند که همه نیروگاه‌های مازوت سوز را که حدود انتشار آلایندگی را رعایت نکرده اند، به سامانه کاهش نشر آلاینده‌های هوا مجهز کنند. با تأمل بر این دو قانون، اداره کل حفاظت محیط زیست پیگیر تحقق این موضوع از طریق نیروگاه توس و وزارت نیروست.
این گفته‌های معظمی فرد در حالی است که مجتبی غفوری نژاد، مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس، اواخر مهر امسال دراین باره به شهرآرا گفته بود که تعیین و تأمین سوخت مصرفی نیروگاه توس در اختیار ما نیست و از سوی دیسپاچینگ مرکزی گاز از تهران صورت می‌گیرد. این مرکز توزیع مصرف گاز و سهمیه نیروگاه‌ها را با توجه به مقتضیات شبکه گاز انجام می‌دهد؛ بنابراین نیروگاه‌ها هیچ نقشی در تعیین نوع سوخت مصرفی ندارند.
رئیس اداره ارزیابی زیست محیطی، بررسی آلودگی هوا و تغییر اقلیم اداره کل حفاظت محیط زیست این نکته را هم می‌گوید: منابع آلاینده شهر در دو دسته تعریف می‌شوند. دسته اول منابع متحرک هستند و انواع خودرو‌های سواری شخصی، تاکسی، وانت، موتورسیکلت، مینی بوس، اتوبوس و کامیون را شامل می‌شوند. سهم این دسته در آلودگی هوای مشهد ۶۴درصد است. دسته دوم هم منابع ساکن مانند منابع خانگی، تجاری، اداری، صنایع و نیروگاه هستند که حدود ۳۶درصد در آلودگی هوای شهر سهیم هستند.
معظمی فرد به نقش ریزگرد‌ها در آلودگی هوای مشهد هم اشاره می‌کند: طبق مطالعات منشأیابی گردوغبار، دو کانون اصلی ریز گرد‌ها در کشور ترکمنستان است. فعالیت این کانون‌ها در فصل بهار و تابستان است و متأسفانه به جز ترکمنستان، مناطقی از شمال و شرق ایران را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. این موضوع در راستای برنامه جامع مقابله با گردوغبار در حال پیگیری است.