در ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر همیشه ردپایی از بازیگران و سینماگران مشهدی دیده شده است؛ سینماگرانی که بیشترشان کار خود را از خراسان آغاز کردند و در ادامه راه توانستند نامشان را کنار بزرگان سینما قرار دهند.
شکیبا افخمی راد| فعالیت این هنرمندان در جشنواره فیلم فجر تنها به حضور و بازی در فیلم‌های مختلف ختم نشده است، بلکه بسیاری از آن‌ها توانسته اند برای دریافت سیمرغ فیلم فجر نامزد شوند و حتی آن را به خانه ببرند. در کمتر از یک ماه به آغاز سی وهشتمین دوره جشنواره فیلم فجر، نگاهی به حضور بازیگران مشهدی در دوره‌های مختلف این رویداد انداخته ایم؛ بازیگرانی که درمجموع ۹ سیمرغ کسب کرده اند. درمیان این افراد نیز بازیگرانی حضور دارند که درصورت پذیرفته شدن فیلم هایشان در جشنواره امسال، می‌توانند شانسشان را برای کسب اولین یا چندمین سیمرغ امتحان و تعداد سیمرغ بازیگران مشهدی را دورقمی کنند.
کیانیان و ۲ سیمرغ جشنواره
رضا کیانیان را می‌توان یکی از بازیگران پرافتخار مشهدی جشنواره فیلم فجر دانست. او در همان سال‌های ابتدایی فعالیت حرفه‌ای اش در سینما، توانست برای بازی در فیلم «کیمیا» به کارگردانی احمدرضا درویش، نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شود. سه سال بعد، کیانیان با ایفای نقش به یادماندنی سلحشور در فیلم «آژانس شیشه ای» ابراهیم حاتمی کیا، اولین سیمرغ بازیگری اش را کسب کرد. او سال۱۳۸۰ نیز سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در فیلم «خانه‌ای روی آب» را از آن خود کرد و تعداد سیمرغ هایش را به عدد دو رساند. کیانیان در سال‌های بعد جشنواره فیلم فجر نیز برای کسب سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد به خاطر حضور در فیلم‌های «گاهی به آسمان نگاه کن»، «ماهی‌ها عاشق می‌شوند» و «کفش هایم کو» کاندیدا شد، اما دیگر دستش به سیمرغ نرسید. این بازیگر مشهدی امسال نیز شانس حضور در جشنواره فیلم فجر را با فیلم «دست انداز» کمال تبریزی دارد. حال باید دید کیانیان بعد از ۱۸ سال می‌تواند بار دیگر سیمرغ جشنواره را به دست آورد؟
ارجمند و درخشش در ابتدای راه
داریوش ارجمند در دو دهه اول دوران بازیگری اش، آثار ماندگاری از خود به جای گذاشت و در جشنواره فیلم فجر نیز توانست خوش بدرخشد. او در سال ۶۵ زمانی که دومین حضورش در عرصه سینما را تجربه می‌کرد، برای بازی در فیلم «ناخداخورشید» ناصر تقوایی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کرد. او بعد از این تجربه، دو مرتبه دیگر در سال‌های ۶۸ و ۷۸ به ترتیب برای فیلم‌های «جستجوگر» و «اعتراض»، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. ارجمند در سال ۱۳۷۹ در جریان همکاری اش با بهرام بیضایی توانست دومین سیمرغش را از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «سگ کشی» دریافت کند. دوران درخشان ارجمند با آغاز دهه ۸۰ به اتمام رسید و این بازیگر دیگر نتوانست بازی چندان خوبی از خود در سینما به یادگار بگذارد. او احتمالا امسال با فیلم «روز بلوا»ی بهروز شعیبی، سینماگر مشهدی، در جشنواره فیلم فجر حضور خواهد یافت؛ فیلمی که شاید بتواند به حدود ۲۰ سال ناکامی این بازیگر در فجر پایان دهد.
تک سیمرغ بهداد
حامد بهداد، دیگر بازیگر مشهدی، اولین حضورش در سینما به فیلم «آخر بازی» همایون اسعدیان برمی گردد؛ فیلمی که در ابتدای راه بازیگری بهداد، برای او نامزدی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به همراه داشت. این بازیگر در طول سال‌های حضورش در جشنواره فیلم فجر تا به امروز، پنج بار دیگر نامزد دریافت سیمرغ شده است، اما تنها یک بار توانسته است سیمرغ را به خانه ببرد. بهداد در دوره‌های بیست وپنجم و بیست وهشتم جشنواره به ترتیب برای بازی در فیلم‌های «روز سوم» و «هفت دقیقه تا پاییز»، نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و در دوره‌های سی ودوم و سی وهفتم نیز نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در فیلم‌های «آرایش غلیظ» و «قصرشیرین» شد. تنها سیمرغ بهداد به بیست ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر برمی گردد. او برای بازی در فیلم «جرم» مسعود کیمیایی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کرد. به این ترتیب، سهم بهداد از این رویداد ملی تنها یک سیمرغ بوده است، این درحالی است که عده‌ای از منتقدان بر این باورند که جشنواره فیلم فجر، برخی بازی‌های بهداد ازجمله بازی او در فیلم «سدمعبر» در سی وپنجمین جشنواره فیلم فجر را نادیده گرفته است.
سیمرغ کارگردانی برای بازیگر کمدی
رضا عطاران که بیشتر در فیلم‌های کمدی بازی می‌کند و محبوبیت بسیاری میان مردم دارد، تا امروز تنها یک سیمرغ بازیگری از جشنواره فیلم فجر دریافت کرده است. او سال ۱۳۹۲ برای بازی در فیلم «طبقه حساس»، جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد. عطاران در سه دوره دیگر و برای بازی در فیلم‌های «دهلیز» به کارگردانی بهروز شعیبی، «خوابم می‌آد» به کارگردانی خودش و «مصادره» ساخته مهران احمدی، نامزد دریافت سیمرغ شده است.
اما عطاران در طول سال‌های حضورش در جشنواره فیلم فجر، یک سیمرغ دیگر هم دریافت کرده است.
او سیمرغ بهترین کارگردانی بخش نگاه نو سی امین جشنواره فیلم فجر را برای فیلم «خوابم می‌آد» از آن خود کرد. عطاران امسال، درصورت پذیرش فیلم کمدی «انفرادی» در جشنواره، بار دیگر در این رویداد ملی حضور خواهد داشت و شانسش را برای کسب سیمرغ امتحان خواهد کرد.
پرافتخارترین بازیگر زن مشهد
هنگامه قاضیانی را می‌توان موفق‌ترین بانوی بازیگر مشهدی در جشنواره فیلم فجر دانست. او تا به امروز دو سیمرغ جشنواره را از آن خود کرده و از نظر تعداد سیمرغ بازیگری، نامش را هم رده با رضا کیانیان و داریوش ارجمند قرار داده است. قاضیانی اولین سیمرغش را در بیست وششمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در نقش اول فیلم «به همین سادگی» رضا میرکریمی دریافت کرد، اما سی امین دوره جشنواره فیلم فجر را می‌توان برای هنگامه قاضیانی، خوش یمن‌ترین دوره دانست. او در بخش نگاه نو این دوره، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن برای بازی در فیلم «میگرن» شد و در بخش سودای سیمرغ، جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را برای ایفای نقش در فیلم «روز‌های زندگی» پرویز شیخ طادی از آن خود کرد.
دیپلم افتخار، سهم ساره بیات از فجر
ساره بیات را شاید بتوان درمیان ناکام‌ترین بازیگران مشهدی جشنواره فیلم فجر قرار دارد. او در دوره‌های مختلف جشنواره با فیلم‌های متفاوتی حضور داشته است، اما تنها یک دیپلم افتخار بازیگری از بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین»، نصیبش شده است، این درحالی است که بازی بیات در فیلم اصغر فرهادی، جوایز مختلفی از جشنواره‌های بین المللی برای او به همراه داشت. بیات دو کاندیداتوری دیگر برای کسب سیمرغ جشنواره فیلم فجر را نیز در کارنامه خود دارد؛ او در سی ودومین و سی وچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر به ترتیب برای فیلم‌های «فصل فراموشی زیبا» و «آااادت نمی‌کنیم»، نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگری زن شده است. ساره بیات امسال نیز در فیلم «عنکبوت» ابراهیم ایرج زاد، سینماگر مشهدی، به ایفای نقش پرداخته است؛ فیلمی که به ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای دهه ۷۰ در مشهد می‌پردازد و احتمالا اولین اکرانش در جشنواره فجر امسال خواهد بود. چه بسا «عنکبوت» همان برگ برنده بیات برای کسب سیمرغ باشد.
جوان‌ترین بازیگر مشهدی که سیمرغ گرفت
میترا حجار، بازیگر مشهدی سینما، جزو جوان‌ترین بازیگرانی است که توانسته است سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را از آن خود کند. او در سومین حضورش در یک فیلم سینمایی توانست سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را برای «متولد ماه مهرِ» احمدرضا درویش و در بیست وسه سالگی شکار کند. حجار بعد از این جایزه نیز برای فیلم‌های «سگ کشی» در دوره نوزدهم، «صورتی» به کارگردانی فریدون جیرانی، سینماگر مشهدی، در دوره بیست ویکم، «نارنجی پوش» در دوره سی ام و «خداحافظی طولانی» در دوره سی وسوم جشنواره فیلم فجر، نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد، اما دستش از گرفتن این جایزه کوتاه ماند. میترا حجار امسال شانس حضور در جشنواره فیلم فجر و کسب سیمرغ را با فیلم «نیلگون» داشت، ولی این فیلم نیز به جشنواره نرسید.
۳ نامزدی برای ساعد سهیلی
ساعد سهیلی، بازیگر جوان مشهدی، نیز تا به امروز سه بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شده، اما هنوز نتوانسته است سیمرغ جشنواره را از آن خود کند. او برای بازی در فیلم‌های گشت ارشاد یک و دو به کارگردانی پدرش، در سی امین و سی وپنجمین دوره جشنواره و همچنین در دوره سی وسوم این رویداد برای بازی در فیلم «رخ دیوانه» به کارگردانی ابوالحسن داوودی، سینماگر خراسانی، نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد. سهیلی امسال با فیلم «روز صفر» سعید ملکان در جشنواره فیلم فجر حضور دارد. این فیلم که به ماجرای دستگیری عبدالمالک ریگی می‌پردازد، در بخش نگاه نو پذیرفته شده است و احتمال می‌رود در بخش سودای سیمرغ نیز حضور داشته باشد. باتوجه به آنکه گفته می‌شود ساعد سهیلی در این فیلم نقش عبدالمالک ریگی را ایفا می‌کند، می‌توان انتظار داشت که این بازیگر حضور متفاوتی در جشنواره فجر امسال داشته باشد؛ حضوری که می‌تواند برای او اولین سیمرغ بازیگری اش را به ارمغان بیاورد.
بازیگران ناکام
در طول این سال ها، دیگر بازیگران خراسانی نیز در فیلم‌های حاضر در فجر، نقش آفرینی کرده اند، اما بازی آن‌ها چنان که باید دیده نشده است. مثلا برزو ارجمند. او تا امروز با ایفای نقش‌های کوتاهی در فیلم‌هایی چون، «روز سوم»، «چهارشنبه ۱۹اردیبهشت» و «زهرمار» در جشنواره فیلم فجر حاضر شده است؛ لاله اسکندری و ستاره اسکندری نیز در طول این سال‌ها در جشنواره فیلم فجر حضور داشته اند، اما تا به امروز موفقیتی کسب نکرده اند. این دو، امسال به ترتیب با فیلم‌های «رؤیای سهراب» و «قاتل وحشی» شانس حضور در جشنواره و کسب اولین سیمرغشان را دارند. مهران احمدی دیگر ناکام جشنواره فیلم فجر است. او با وجود آنکه با فیلم هایی، چون «سیزده»، «شیار ۱۴۳» و «قسم» در جشنواره حضور داشته، اما نامزد دریافت سیمرغ نشده است. او امسال با فیلم «بی صدا حلزون» در بخش نگاه نو جشنواره حضور دارد و احتمالا در بخش سودای سیمرغ نیز شاهد دومین ساخته او با نام «سگبند» خواهیم بود.