به گزارش شهرآرانیوز خیلی دوست ندارند کسی به آن‌ها زل بزند و ممکن است گاهی واکنش‌های غیرمنتظره‌ای را با شنیدن صدا‌ها یا دیدن اتفاق‌های پیرامون خود نشان بدهند. گاهی در مهارت‌های ارتباطی و گفتاری دچار مشکل جدی هستند و گاهی ممکن است زمان زیادی را روی یک شیء تمرکز کنند، مثلا ساعت‌ها کتابی را ورق بزنند. رفتار‌هایی کلیشه‌ای، تکراری و دنیای متفاوتی که آن‌ها را از بچه‌های دیگر جدا می‌کند و این جداسازی به‌ویژه در زمان تحصیل و شرایط آموزشی به شکل جدی‌تری احساس می‌شود. دنیایی که نیازمند محیط آموزشی مخصوص و مربیانی است که با درک و شناخت صحیح از روح و روان و رفتار بچه‌های اوتیسم با آن‌ها روبه‌رو شوند.
وضعیت نا‌بسامان محیط‌های آموزشی برای کودکان اوتیسم دغدغه‌ای است که بار‌ها و بار‌ها لااقل از سوی خانواده‌ها به تحریریه صدای مردم منعکس شده است. درخواست‌هایی درباره وضعیت تحصیلی، محیط آموزشی و کلاس‌های اختصاصی برای این کودکان، شناخت کامل معلمان و مربیان و درک صحیح این افراد از دنیای کودکان اوتیسم، توجه به کم‌توانی ذهنی، اختلال در بینایی، شنوایی و... این کودکان از جمله درخواست‌هایی است که جامعه چهارصدوپنجاه‌نفره دانش‌آموزان اوتیسم استان از ما مطالبه دارند.
یکی از شهروندان در پیامی به ستون حرف مردم نوشت: «کسی هست این موضوع را پیگیری کند که آیا از تعداد دانش‌آموزانی که زمانی تحت پوشش مراکز استثنایی بوده‌اند و هم‌اکنون در مدارس دولتی عادی تحصیل می‌کنند آماری وجود دارد یا نه؟ چند هفته دیگر به شروع سال تحصیلی باقی نمانده و بچه‌های اوتیسم مظلومانه در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند و کنار سایر دانش‌آموزان قرار می‌گیرند در حالی‌که نیاز‌های رفتاری و گفتاری و حتی توجهی معلمان به آن‌ها باید متفاوت باشد. این دانش‌آموزان به خاطر ناآگاهی مدیران، کارکنان و حتی معلمان در شرایط بدی هستند، لطفا پیگیری کنید.»
شهروند دیگری نیز در این باره مطرح کرده است: «آیا معلم‌هایی که برای تدریس جذب می‌شوند، تجربه و مهارت کافی در برخورد با بچه‌ها به‌ویژه بچه‌های اوتیسم را دارا هستند؟ یا از میان معلمان دانش‌آموزان عادی جذب می‌شوند؟»
«از متولیان آموزش و‌پرورش بپرسید که برای دانش‌آموز اوتیسم چه فکری کرده‌اند؟ تا کنون چه سیاست‌های آموزشی و علمی برای این افراد تدبیر کرده‌اند؟ ما حتی برای پرداخت حق مشاوره‌های این کودکان باید مبلغی بیشتر از عرف پرداخت کنیم.»
جواد روحانی، مدیر آموزش و‌پرورش استثنایی خراسان رضوی نخستین شخص پاسخگو برای مشکلات کودکان و دانش‌آموزان اوتیسم در مشهد است. او درباره تعداد مدارس ویژه دانش‌آموزان اوتیسم در استان خراسان رضوی و شهرستان مشهد می‌گوید: در استان ۱۰مدرسه ویژه دانش‌آموزان اوتیسم وجود دارد. در شهر مشهد هم سه مدرسه ویژه این نوع از دانش‌آموزان تعریف شده است که به‌زودی دو مدرسه دیگر به این مدارس اضافه خواهد شد.
مدیر آموزش‌و‌پرورش استثنایی خراسان رضوی با بیان اینکه پراکنش جغرافیایی این مدارس به گونه‌ای است که دسترسی‌ها به این مدارس آسان‌تر شود ادامه می‌دهد: در مشهد در چهار نقطه شهر یعنی دو مدرسه در الهیه، یک مدرسه در بولوار پیروزی، یک مدرسه در خیابان سیدی (که امسال اضافه می‌شود) و یک مدرسه در بولوار سرخس تعریف شده است.
روحانی درباره شرایط پذیرش دانش‌آموزان اوتیسم در این مراکز بیان می‌کند: تست سنجش و غربالگری که برای دانش‌آموزان اوتیسم در این مدارس انجام می‌شود با نظر روان‌پزشک و کارشناس هوش تخصصی مرتبط با اوتیسم است. یعنی این افراد اعلام می‌کنند که دانش‌آموز شرایط آموزش‌پذیری را دارد یا خیر.
وی ادامه می‌دهد: در این تست‌ها مشخص می‌شود بسیاری از بچه‌ها ممکن است تربیت‌پذیر باشند، اما آموزش‌پذیر نباشند. چنین دانش‌آموزانی در مراکز بهزیستی پذیرش می‌شوند و مهارت‌آموزی خواهند داشت. ما در مدارس استثنایی دانش‌آموزی را پذیرش می‌کنیم که آموزش‌پذیر باشد.
مدیر آموزش‌و‌پرورش استثنایی خراسان رضوی درباره گلایه مطرح شده در تحصیل بچه‌های اوتیسم در کنار دانش‌آموزان عادی می‌گوید: این مسئله درست نیست. چون بچه اوتیسم اصلا شرایط تحصیل درکنار بچه‌های عادی را ندارد. مگر در مواردی که فرد اوتیسم بسیار خفیف داشته باشد و دارای هوش عادی باشد.
روحانی بیان می‌کند: در چنین مواردی، چون دانش‌آموز می‌تواند محتوای کتاب عادی را بخواند و مشکلات رفتاری شدید ندارد یا ممکن است فقط گوشه‌گیری داشته باشد و ارتباطات کمی با دیگران برقرار کند در مدارس عادی قرار می‌گیرد. این موارد خیلی محدود هستند، در عین حال بروز این اتفاق هم با رضایت والدین است. اگر موردی وجود دارد شهروندان به اداره استثنایی استان مراجعه کنند تا بررسی شود.
روحانی با بیان اینکه ۴۵۰ دانش‌آموز اوتیسم در استان داریم که در ۱۰مرکز آموزشی تحصیل می‌کنند، بیان می‌کند: کلاس‌های این دانش‌آموزان سه تا پنج نفره تشکیل می‌شود و به همین دلیل مدارس باید به گونه‌ای باشند که تعداد کلاس‌های زیادی داشته باشند. ما از مقطع پیش‌دبستانی تا دوره متوسطه دوم را با همین شرایط پذیرش می‌کنیم.
او در ادامه درباره گلایه مطرح شده برخی از والدین مبنی بر اینکه برخی از معلمان مراکز استثنایی به‌ویژه مربیان دانش‌آموزان اوتیسم دارای مهارت و تخصص کافی در ارتباط با چنین دانش‌آموزانی نیستند، می‌گوید: همکارانی که در مدارس استثنایی به‌کار گرفته می‌شوند، در اولویت اول، مدارک آن‌ها باید روان‌شناسی، علوم تربیتی یا مشاوره باشد. علاوه بر آن برای این معلمان دوره‌های تخصصی برگزار می‌کنیم. دانشگاه فرهنگیان نیز رشته خاص کودکان استثنایی دارد که یکی از راه‌های جذب ما فارغ‌التحصیلان این رشته هستند.
مدیر آموزش‌و‌پرورش استثنایی خراسان بیان می‌دارد: در دوره‌های مهارت‌آموزی یک‌ساله، معلمان این حوزه، واحد‌های درسی مرتبط با بچه‌های اوتیسم، بچه‌های کم‌توان ذهنی و بچه‌های نابینا و... را آموزش می‌بینند و معلم با مهارت‌های چندگانه برای این دانش‌آموزان تدریس دارد.
روحانی با ذکر این نکته که تعداد کل دانش‌آموزان استثنایی ۴ هزارو ۹۰۰ نفر در مشهد است که در شصت‌مرکز ویژه تحصیل می‌کنند، بیان می‌کند: نه‌تنها بچه‌های اوتیسم بلکه دانش‌آموزانی با نیاز‌های ویژه ذهنی، جسمی‌حرکتی، آسیب‌دیده بینایی (کم‌بینا و نابینا)، آسیب‌دیده شنوایی (کم‌شنوا و ناشنوا) و چند‌معلولیتی نیز در این مراکز تحصیل می‌کنند.
کمک‌هزینه درمان کودکان اوتیسم یکی از چالش‌های والدینی است که فرزند اوتیسمی دارند. درباره مشکل کودکان اوتیسمی یکی از والدین این‌طور پیام داده است: «وقتی کرونا شروع شد بهزیستی اعلام کرد که به افراد زیرپوشش، کمک‌هزینه‌ای پرداخت می‌کند. من فرزند اوتیسم دارم و با وجود هزینه‌های بسیار، اما هنوز کمک هزینه‌ای دریافت نکرده‌ا‌م.»
معاون امور توان‌بخشی بهزیستی خراسان‌رضوی در پاسخ به این گلایه شهروند و چگونگی حمایت‌های درمانی از کودکان اوتیسم می‌گوید: بهزیستی برای معلولان دارای پرونده، اعتبار درمانی دارد که با توجه به نیاز درمانی فرد پرداخت می‌شود. حمیدرضا علیزاده بیان می‌دارد: کودکان اوتیسم در بهزیستی استان دارای پرونده هستند و مشمول این کمک هزینه درمانی می‌شوند.
او در تکمیل گفته‌هایش می‌گوید: خانواده‌های دارای کودک اوتیسم می‌توانند فاکتور‌های درمانی خود را ارائه دهند تا باتوجه به اعتبار درمانی موجود به آن‌ها پرداخت شود.
معاون امور توان‌بخشی بهزیستی خراسان‌رضوی درباره مبلغی که بهزیستی می‌تواند برای درمان هر کودک اوتیسم هزینه کند، پاسخ می‌دهد: ما باتوجه به اعتبار درمانی‌ای که داریم این کمک‌هزینه‌ها را پرداخت می‌کنیم. متأسفانه اعتبار درمانی بهزیستی در مقابل تعداد زیاد معلولان و هزینه‌های درمانی آن‌ها محدود است. با این حال تمام تلاشمان بر این است که بتوانیم با همین مبلغ بودجه به تمام خانواده‌ها کمک کنیم. علیزاده حداکثر مبلغی که بهزیستی می‌تواند برای کمک‌هزینه درمان به کودکان اوتیسم پرداخت کند را ۱۶میلیون تومان در سال ذکر می‌کند.
معاون امور توان‌بخشی بهزیستی خراسان‌رضوی در ادامه به حمایت‌های بهزیستی استان برای درمان این کودکان نیز اشاره دارد و می‌گوید: ماهیانه مبلغ ۷۲۷میلیون تومان یارانه به هشت مرکز روزانه آموزشی توان‌بخشی و افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم استان اختصاص می‌یابد.
علیزاده در مورد خدمات توان‌بخشی کودکان اوتیسمی می‌گوید: غربالگری و شناسایی کودکان دارای اختلال اوتیسم به صورت رایگان صورت می‌گیرد. در ادامه و پس از شناسایی اختلال اوتیسم، برای کودک، پرونده تشکیل می‌شود تا در ادامه بتواند خدمات توان‌بخشی دریافت کند.
وی در مورد مبلغ پرداختی خانواده‌ها نیز این‌طور توضیح می‌دهد: مبلغ پرداختی خانواده‌ها متغیر است، اما به صورت معمول ۶۰۰هزار تومان تا یک میلیون تومان پرداختی دارند. چنان‌چه خانواده کودک اوتیسمی جزو دهک‌های اقتصادی پایین باشند، این خدمات رایگان به آن‌ها ارائه داده می‌شود.