ستایش زبان فارسی همواره در کلام رهبری شنیده شده است و ایشان زبان فارسی را یکی از ارکان هویت ملی مردم ایران قلمداد کردهاند و در دیدار با اعضای مجمع بینالمللی استادان زبان فارسی در دیماه سال ۱۳۷۴ تعبیری دارند که: «زبان فارسی کلمه طیبهای است و اصل ثابتی دارد و انتظار میرود که روزبه روز پیشرفت کند و جهانیان بتوانند از این زبان استفادههای فراوانی را به عمل آورند.»
بهراستی که اگر ملتی هویت نداشته باشد، چیزی برایش نمیماند؛ و زبان فارسی برای ما مهمترین کارکرد هویتی را دارد؛ چون با این زبان گنجینهای از آثار ادبی و علمی را به بشریت هدیه کردهایم و به پشتوانه این میراث و بزرگانی، چون فردوسی و مولانا و دیگر شخصیتهای فرهنگی میتوانیم هویت، فرهنگ و روح ایرانی را در نسل امروز که در معرض هجوم اطلاعات رسانههای بیگانه قرار دارد، احیا و شخصیت قومی، ملی و فرهنگیمان را تقویت کنیم.
رهبر انقلاب در آبان ۱۳۹۴ و در دیدار رؤسای دانشگاهها، پژوهشگاهها، مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری با نگاهی به قدرت هویت ایرانی میگویند: «هویّت ایرانی یک چیز عجیبی است در تاریخ؛ همه کسانی که به ایران تهاجم کردند به یک نحوی، در ایران بعد از مدّتی حل شدند: زبانشان، آدابشان، فرهنگشان؛ تنها چیزی که مستثنی است، اسلام است که اسلام آمد ایران و در ایران غرق نشد، ماند و ایرانی، اسلام را از بُن دندان قبول کرد؛ والّا در کشورهای مورد تهاجمِ عربهای مسلمان، هرجا رفتهاند زبان عوض شده است؛ مصر زبانش عوض شد، فلسطین زبانش عوض شد، شامات زبانش عوض شد، زبانشان عربی شد، [امّا]ایران زبانش عوض نشد، فارسی باقی ماند؛ یعنی یک چیز عجیبی است در ایران؛ این خصوصیّتی است که مال کشور ماست. اینجا هم همینجور شد، هویّت ایرانی کار خودش را کرد.»
این نگاه هویتی به زبان فارسی در روزگاری که در حوزه جغرافیایی خود با خطر روبهرو شده، اهمیت بیشتری یافته است. بیگمان زبان و ادبیات فارسی این ظرفیت را دارد که یک فرد را به وطن خویش بازگرداند، چنانکه «بوی جوی مولیان»، «امیر سامانی» را پابرهنه به سمت بخارا کشاند. امروز هم این زبان هنوز میتواند هویت جمعی فارسیزبانان را بازتاباند.
در روزگار ما نظامهای اجتماعی با چالشهای هویتی قومی دست به گریباناند و نیز فضای مجازی و رسانههای اینترنتی اتفاقاتی را پدید آوردهاند که جهان را از حیث همبستگی اجتماعی با خطر مواجه کرده است. در چنین بسترهایی، هویت و همبستگی ملی ضروری است و زبان مهمترین مؤلفه این هویتزایی است.
با این نگاه، چون باور داریم که زبان فارسی زبانی قدرتمند است، اگر به آن توجه کنیم، توانایی این را دارد که دوشادوش زبانهای امروزی در صحنههای جهانی حضور یابد. این هویت به وجود نیامده است، مگر به دلیل توانایی ذاتی زبان فارسی و این ظرفیت همچنان میتواند کارساز و اثرگذار باشد؛ نکتهای که در کلام رهبر انقلاب در دیدار با اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در دیماه ۱۳۷۰ هم تصریح شده است: «هر زبانی که سعه نفوذ آن زیاد باشد، طبیعی است که با خود فرهنگی را حمل میکند. کاری که امروز دولتهای استعمارگر و سلطهطلب میخواهند با خرجهای زیاد و با اعمال نفوذهای فراوانی در دنیا انجام بدهند، زبان فارسی آن کار را با نفوذ طبیعى خودش کرده است.»
زندهیاد نادر ابراهیمی تعبیر بسیار ستایشآمیزی درباره زبان فارسی دارد که میتواند پایانبخش این قسمت باشد. «این زبان بهشتی، که محصول ترکیب و امتزاج قدرتمندانه دو زبان پارسی و عربی است، که هردو، زبانهای نیرومند و نافذ و استواری هستند، بدون هیچ تردیدی، زیباترین، خوشآهنگترین، عمیقترین، ریشهدارترین، زندهترین، پرخونترین، رنگینترین، حسیترین، غنیترین و کارآمدترین زبان دنیاست.»