فلسفه خلقت انسان چیست؟ در قرآن و حدیث پاسخ این پرسش وجود دارد. در یک حدیث، امام‌حسین (ع) فلسفه خلقت آدمیان را به اصحاب خویش آموزش داده‌اند. سلمه‌بن‌عطا گفته است «امام‌صادق (ع) فرمود:حسین‌بن‌علی (ع) نزد یاران خود آمد و گفت:ای مردم! خدای متعال بندگان را جز برای اینکه او را بشناسند نیافریده است، پس، چون او را بشناسند، پرستش او می‌کنند و، چون او را بپرستند، از پرستش جز او بی‌نیاز می‌شوند. مردی به امام گفت:ای پسر پیامبر خدا! پدر و مادرم فدای تو باد، معرفت و شناخت خدا چیست؟ امام فرمود: اینکه اهل هر زمان امام خود را که اطاعت او بر آنان واجب است، بشناسند». (علل‌الشرایع شیخ‌صدوق، ج یک، ص ۹)
در این حدیث حسینی، مهم‌ترین پرسش و نیاز بشر در طول تاریخ بررسی شده است. خداوند عزوجل چرا انسان‌ها را آفرید؟ این سؤال همواره در ذهن انسان‌ها در جهان، جاری بوده است. امام‌حسین (ع) در این گفتار، علت خلقت انسان‌ها را معرفت خدا و سپس عبادت او اعلام کرده‌اند.
با معرفت و عبادت خدای سبحان، راه پرستش غیرخداوند بسته می‌شود. عبادت توأم با معرفت، انسان را از پرستش بت‌ها و طاغوت‌ها و پادشاهان و هوای نفس و شیطان بازمی‌دارد. انسان با عبادت خدا آزاد می‌شود و از غل و زنجیر‌های ذهنی و فکری رهایی می‌یابد. در ادامه این حدیث، زمانی که یکی از حاضران از امام‌حسین (ع) می‌پرسد معرف و شناخت خدا چیست، امام در پاسخ، شناخت اهل هر زمان از امام زمان خودشان را بیان می‌کنند.
خداوند، چون انسان را آفرید، برای اینکه او را بشناسند و بپرستند، خود راهی را برای این معرفت و عبادت گشود. خداوند راهنمایانی را برای این شناخت و پرستش قرار داد و شناخت و پرستشی را که آن راهنمایان از جانب خدا به بشر بیاموزند، پذیرا شد. آموزگاران اصلی معرفت خدا و عبادت درست و کامل خدا، پیامبران و امامان بوده‌اند. در عصر خاتم‌الانبیا، چهارده‌معصوم (ع) بهترین راهنمایان بشر به‌سوی معرفت و عبادت خدا بوده‌اند و خواهند بود. پس از رحلت پیامبر خدا (ص) در عصر امامت، جانشینان پیامبر خدا راهنمایان معرفت و عبادت پروردگار جهان بوده‌اند. امام‌صادق (ع) نقل می‌کنند که حسین‌بن‌علی (ع) در تبیین چیستی معرفت خدا، از معرفت امام زمان (ع) سخن گفته‌اند.
معرفت و پرستش خدا هنگامی دقیق و صحیح است که از طریق راهنمایانی باشد که خود خداوند معین کرده است، بنابراین راه شناخت خدا و شناخت دین خدا، شناخت امام عصر (ع) است. پیامبر و امامان، انسان‌های برگزیده خدا و عارف خداوند بوده‌اند که از سوی خدا برای راهنمایی بشر به‌سمت معرفت و عبادت خدا منصوب شده‌اند. حجت خدا بهترین راهنما و آموزش‌دهنده چگونگی معرفت و پرستش خداوند متعال است.
راه رسیدن به فلسفه خلقت انسان‌ها، معرفت امام زمان (ع) است. رفتار و گفتار اهل‌بیت (ع) درپی قرآن و سنت پیامبر خدا، بالاترین و مهم‌ترین و معتبرترین منبع برای شناخت و پرستش خداوند است. خداشناسی از راه نبوت و امامت کامل خواهد شد. پیامبر و امام از طرف خدا آمده‌اند و خدا را به‌خوبی می‌شناسند، بنابراین بهترین راهنمایان بشر در طریق خداشناسی هستند.