به گزارش شهرآرانیوز؛ اگرچه به ما منتظران و شیعیان عصر غیبت توصیه شده است در همه‌حال و هر لحظه در فکر انس و ارتباط با امام زمان خود باشیم که برکات وجودی‌اش همچون خورشید پسِ ابر به ما می‌رسد، اما هستند ایام و مناسبت‌هایی که خاص‌تر به ما فرصت یاد کردن از آن منتظَر غایب از نظر را می‌دهند و کمکمان می‌کنند با آن وجود مقدس تجدیدعهد و پیمان کنیم؛ مثل ۹ ربیع‌الاول، سالروز آغاز امامت حضرت حجت‌بن‌الحسن‌العسکری (ع). به‌مناسبت فرارسیدن این روز، درباره برخی وظایف و آداب انتظار با حجت‌الاسلام‌والمسلمین حبیب‌ا... فرحزاد، استاد حوزه و دانشگاه و خطیب مذهبی، گفتگو کرده‌ایم
فلسفه بیعت و تجدید عهد با امام‌زمان (عج) که از آداب روز نهم ربیع‌الاول است، چیست؟
از دیرباز سنت بوده است که انبیا از پیروان خود بیعت می‌گرفتند. ائمه (ع) و اولیا هم بیعت می‌گرفتند. پیامبراکرم (ص) هم سه روز مردم را در غدیر خم نگه داشتند و حتی از خانم‌ها بیعت گرفتند؛ بدین ترتیب که امیرالمؤمنین (ع) دست مبارکشان را در ظرف آبی زدند و بعد بانوان هم با فرو بردن دست در آن ظرف، با امام‌علی (ع) بیعت کردند.
رسول خدا (ص) در خطبه غدیر در دوازده‌جا به جانشین دوازدهم خود اشاره می‌کنند و برای ایشان هم بیعت می‌گیرند؛ در خطبه غدیر است که: «من از طرف خدا مأمورم از شما برای علی (ع) و امامان بعد از او و مهدی (عج) بیعت بگیرم» و مستحب است که ما هر بامداد با خواندن دعای عهد، این بیعت را تکرار و تثبیت کنیم؛ چنان‌که در ۹ربیع‌الاول هم با امام عصر (عج) تجدیدعهد و بیعت می‌کنیم و با ایشان عهد می‌بندیم منتظر راستین و زمینه‌ساز ظهور ایشان باشیم.
اگر بخواهیم مسیر اصلی را برای وفای به عهد با امام زمان (عج) و زمینه‌سازی برای ظهور ایشان طی کنیم، چه راهی را باید در پیش بگیریم؟
مرحوم سیدبن‌طاووس دعایی را برای زمان غیبت امام زمان (عج) نقل کرده است (در کلیات مفاتیح هم هست) و خوب است در عصر غیبت خوانده شود. این دعا از طریق یکی از نواب اربعه به ما رسیده است و با این فراز شروع می‌شود: «اللَّهُمَ عَرِّفْنِی نَفْسَک... خدایا! خود را به من بشناسان؛ زیرا اگر خود را به من نشناسانی، فرستاده‌ات را نشناخته‌ام. خدایا! فرستاده‌ات را به من بشناسان؛ زیرا اگر فرستاده‌ات را به من نشناسانی، حجتت را نشناخته‌ام. خدایا! حجتت را به من بشناسان؛ زیرا اگر حجتت را به من نشناسانی، از دین خود گمراه می‌شوم» و در فراز دیگری از این دعا آمده است که «به ما کمک کن یاد امام زمان (عج) و انتظار ظهور ایشان را فراموش نکنیم. کمک کن یقین به ظهور در ما تقویت شود».
ما در روز ۹ربیع‌الاول با امام عصر (عج) تجدیدعهد و بیعت می‌کنیم، با چه روش‌هایی می‌توان این عهد و بیعت را عملی و از لفظ و گفتار عبور کرد؟
از مهم‌ترین عبادات تأکیدشده در روایات، یاد امام زمان (عج) و انتظار فرج و گشایش برای عالم است. بالاترین عبادات آن است که یاد امام زمان (عج) را در خود و دیگران، زنده و تقویت کنیم؛ باید بدانیم که بدون حضرت حجت (عج) همه‌چیز برچیده می‌شود. پنج دقیقه از روزمان را در محضر و خدمت مولایمان باشیم، قرآن هدیه کنیم، صلوات هدیه کنیم، زیارت آل‌یاسین بخوانیم یا حتی با زبان مادری با ایشان صحبت کنیم.
توجه و یاد امام زمان (عج) و انتظار فرج حضرت، قطعا آدم را به بالاترین مراحل ایمان و کمال می‌رساند و دل حضرت را شاد می‌کند. باید امام‌مهدی (عج) را با چشم دل ببینیم، ایشان را با معرفت بشناسیم و با حضرت پیوند داشته باشیم؛ چون نفس کشیدن ما به برکت و وابسته به حضرت ولیعصر (عج) است.
سعی کنیم دل حضرت حجت (عج) را شاد کنیم. از راه‌های این شاد کردن هم گره‌گشایی از مردم است. تا می‌توانیم به عشق امام زمان (عج) و در سایه تجدیدعهد با ایشان، اگر با کسی قهر هستیم آشتی کنیم، بین دو نفر را صلح دهیم، با همسر و خانواده خود مهربان باشیم، همسایه‌آزاری نکنیم، دست فقیر زمین‌خورده و مستضعفان را بگیریم.
در روایات و آموزه‌ها این طور تأکید شده است که امام عصر (عج) ناظر و حاضر بر اعمال ما هستند و این وظیفه ما را سنگین می‌کند، این نظارت و ضرورت مراقبت بر اعمال و رفتار و پرهیز از گناهان در فرهنگ مهدویت چه دلیل و توجیه عقلانی و شرعی دارد؟
امام زمان (عج) در توقیع مهمی که از طریق مرحوم شیخ‌مفید (ره) به ما رسیده است، نکات مهمی را بیان کرده‌اند؛ ازجمله آنکه می‌فرمایند: «علم و آگاهی ما به همه کار‌های شما احاطه دارد و هیچ چیزی از اخبار شما نزد ما پنهان و مخفی نیست» و این تعبیر آیه۱۰۵ از سوره مبارک توبه است که می‌فرماید: «وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى ا... عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ...؛ و بگو که هر عملی انجام دهید، هم خدا آن عمل را می‌بیند و هم رسول و مؤمنان بر آن آگاه می‌شوند...».
طبق روایات، منظور از این مؤمنان، دوازده امام معصوم (ع) هستند که خداوند علم گذشته، حال و آینده را به آنها آموخته است و از همه‌چیز مطلع هستند و همه اعمال ما در منظرشان است، لذا باید خیلی مراقب اعمال و رفتار خود به‌عنوان منتظران امام عصر (عج) باشیم. باید هر کاری که ما را به حضرت حجت (عج) نزدیک می‌کند، انجام دهیم و از هرچه سبب دوری ما از ایشان می‌شود، پرهیز کنیم. این اصلی اساسی در فرهنگ انتظار است.
چطور می‌توانیم به امام عصر (عج) نزدیک شویم و راه‌های دور شدن از آن وجود مقدس را مسدود کنیم؟
حضرت بقیه‌ا... الاعظم (عج) در همان توقیع به شیخ‌مفید (ره)، بر رعایت تقوای الهی تأکید کرده، می‌فرمایند: «مراقب حلال و حرام باشید، از گناه و خطا دوری کنید و ما را برای عبور دادنتان از فتنه‌ها یاری کنید». ایشان بر هر عملی که ما را به محبت اهل‌بیت (ع) نزدیک می‌کند، تأکید می‌کنند؛ یعنی از ما می‌خواهند اهل عبادت، احسان، انفاق و صدقه، خوش‌اخلاقی، امانتداری، راستگویی و امثال اینها باشیم و از خلاف آنها خودداری کنیم.
همه ما خوبی و بدی را تشخیص می‌دهیم. از امام‌باقر (ع) نقل است که فرمودند: «هرکه از حسنه خوشحال و از گناه محزون می‌شود، مؤمن است». عمل به این نیکی‌ها و دوری از آنچه با آنها مغایرت دارد، ما را در مسیر رضایت امام عصر (عج) قرار می‌دهد و برای انس با ایشان کمک می‌کند.
از راه‌های نزدیک شدن ما به امام عصر (عج)، دوری از هر چیزی است که باعث کدورت و ناراحتی ایشان می‌شود؛ چون اگرچه گناه بسیار زشت و بد است، بدتر از آن، تأثری است که در اولیاء‌ا... ایجاد می‌کند. امروز هم امام زمان (عج) از گناهان ما محزون می‌شوند و این بدترین اثر گناه است.
یکی از آرزو‌ها و خواسته‌های قلبی ما انس و ارتباط با امام مهدی (عج) است، راه این ارتباط چیست و چطور می‌توان با حضرت حجت (عج) مأنوس شد؟
ما همه علاقه داریم در زمان غیبت با امام زمان (عج)، ارتباط روحی و معنوی داشته باشیم؛ چون ایشان منشأ همه خیرات و برکات هستند. امام حسن عسکری (ع)، پدر حضرت حجت (عج)، راه وصل شدن قطره وجودی ما به اقیانوس وجود امام‌مهدی (عج) را به ما یاد می‌دهند؛ ایشان به فرزندشان می‌فرمایند: «بدان دل‌های کسانی که حرف‌شنوی و اخلاص دارند، به‌سوی تو پر می‌کشد»؛ یعنی مثل پرنده‌هایی که هرجا پرواز کنند نهایتا به آشیانه بازمی‌گردند، مؤمنان و مخلصان و دل‌های پاک نیز امام‌زمان (عج) را پناه و ملجأ دانسته، با ایشان انس می‌گیرند.
بنا بر روایات، امام‌زمان (عج) رفیقی شفیق هستند، پس خوب است با حضرت خلوت و گفتگو کنیم. مرحوم آیت‌ا... میلانی در موعظه‌ای فرمودند: «در ۲۴ساعت شبانه‌روز ۱۴۴۰دقیقه عمر و وقت داریم، از این دقایق ۱۴۳۵کار متفرقه انجام دهید، اما پنج دقیقه با امام زمان (عج) خود خلوت کنید و ارتباط بگیرید و خودتان را به این اقیانوس وصل کنید». مگر می‌شود ما حضرت را یاد کنیم و ایشان ما را یاد نکنند؟ مگر می‌شود ما در کار ایشان باشیم و امام عصر (عج) از ما گره‌گشایی نکنند؟
کیفیت رسیدگی امام‌زمان (عج) به شیعیان و مؤمنان در عصر غیبت چگونه است و ما چطور از آن وجود مقدس بهره‌مند می‌شویم؟
حضرت حجت (عج) در توقیعی فرموده‌اند: «ما رعایت حال شما را ر‌ها و فراموش نمی‌کنیم و اگر جز این بود، بلا بر شما نازل می‌شد و دشمنان، شما را نابود می‌کردند». یعنی به‌واسطه آن وجود مقدس، بلا از شیعیان امام رفع می‌شود.
حضرت همچنین می‌فرمایند: «من برای خودم غم و غصه‌ای ندارم و غصه‌های من برای شماست». هزاران توطئه و نقشه برای از بین بردن دین و مکتب ما طراحی و اجرا می‌شود، اما باید بدانیم و معتقد باشیم که به برکت و نظر و دعا‌های امام‌زمان (عج)، این بلایا رفع و دفع می‌شود، وگرنه چیزی از ما باقی نمانده بود. این دعا‌ها و نظر لطف و عنایت امام‌زمان (عج) است که گره‌های کور را از زندگی ما باز و مسیر زندگی را برایمان هموار می‌کند.