مدیران سینماهای مشهد از چالش‌هایشان برای بازگشایی مجدد سینماها می‌گویند
غلامرضا زوزنی/ شهرآرانیوز - دو روز پیش رئیس جمهور تصمیم ستاد ملی کرونا را اعلام کرد و قرار شد بعد از تعطیلی چهارماهه، سینماها بازگشایی شوند. در آن جملات کوتاهی که رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره آغاز فعالیت مجدد سینماها اعلام کرد مشخص شد این مراکز فرهنگی اجازه دارند تنها ۵۰ درصد ظرفیت صندلی‌های خود را بلیت‌فروشی کنند. این تصمیم چالش‌های بسیاری را برای سینماها، به ویژه سینماهای بخش خصوصی، ایجاد کرده است. این خط و نشان‌ها، صاحبان سینماها را به فکر انداخته است که با این شرایط آیا می‌شود فعالیتشان را ادامه دهند یا هنوز باید منتظر عادی‌تر شدن شرایط بمانند. از دست دادن اکران‌های عید نوروز و عید فطر و در پیش بودن دو ماه محرم و صفر، که شرایط اکران منحصر به خود را دارد، تردید سینماداران را برای بازگشایی بیشتر کرده است. توفیق سینماها در جذب مخاطب به جسارت تهیه‌کننده‌های فیلم‌های سینمایی و هوشمندی شورای اکران ارتباط مستقیمی دارد. این دو باید با عرضه فیلم‌های متناسب با شرایط فعلی جامعه انگیزه فیلم دیدن در سینما را در مخاطبان ایجاد کنند. از طرفی بسیاری از سینماها با پایان سال، قرارداد‌های کارکنانشان هم به پایان رسیده و نیروی انسانی کافی برای راه‌اندازی مجدد سینما در اختیار ندارند. بازگشایی سینماها نیز نیازمند رعایت پروتکل‌های بهداشتی است و این مهم مستلزم صرف هزینه است. خرید مواد شوینده، ضدعفونی‌کننده، تجهیزات بهداشتی مرتبط با آن، و ... در شرایطی که سینماها هیچ درآمدی نداشتند کار را برای بازگشایی آن‌ها دشوار کرده است. در ادامه به سراغ مدیران سینماهای هویزه، آفریقا، اطلس، گلشن، سیمرغ، پیروزی و ویلاژتوریست رفتیم و آنان در گفتگو با شهرآرا به بیان دغدغه‌های خود در این‌باره پرداختند.
چالش نشستن دودرمیانی روی صندلی
شاید این‌طور به نظر برسد پردیس سینمایی هویزه و سینما آفریقا، که زیرمجموعه مؤسسه بهمن سبز، وابسته به حوزه هنری انقلاب اسلامی است، نسبت به سایر سینماهای مشهد اوضاع بهتری برای اداره خود در دوران کرونایی دارند. اما زیان‌دهی سینماهای حوزه هنری در مشهد همانند سایر سینماها بوده و تنها تفاوت آن با بعضی از سینماهای خصوصی این است که نیروهایش را تعدیل نکرده و حقوق آن‌ها را پرداخت کرده اند. با توجه به این شرایط، حیدر مرادی، مدیر این دو سینما می‌گوید با استفاده از پرسنل قبلی آماده بازگشایی سینماهای هویزه و افریقاست و بنا به وعده‌هایی که سازمان سینمایی مبنی بر تامین مواد ضدعفونی کننده برای سینماها داده آمادگی دارد بین سیانس‌ها و پایان هر روز کار گندزدایی و ضدعفونی سالن‌ها و فضای سینما را انجام دهد.
به گفته مرادی، قرار است سامانه‌های بلیت‌فروشی سینماها نیز بر همین اساس به‌روز شوند و با توجه به ضرورت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی امکان خرید بلیت را برای مخاطبان فراهم کنند: «مخاطب نمی‌تواند صندلی‌های نزدیک به یکدیگر را خریداری کند. مسئول گیشه هم این امکان را نخواهد داشت که صندلی‌های مجاور را بفروشد و باید کار فروش با فاصله انجام شود.»
دودرمیانی و ضربدری و هر شکل دیگری از فروش بلیت سینما کار سینماداران را مشکل کرده است. به باور مرادی، منطقی نیست، خانواده‌ای که در طول روز و انجام امور روزمره مدام در کنار یکدیگر هستند را در سینما با فاصله از هم نشاند: «قاعدتا باید فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت شود، اما وقتی خانواده‌ای به سینما بیایند و آن‌ها را مجبور کنیم که با فاصله از هم به تماشای فیلم بنشینند منطقی به نظر نمی‌رسد. در حالی که همین خانواده در خودرو، در منزل و ... در کنار هم زندگی روزمره خودشان را دارند. باید تعریف مشخصی باشد که سالن‌دار بداند چطور این خانواده را کنار هم بنشاند. جدا کردن این خانواده از هم معنایی ندارد و باعث می‌شود خانواده لذت کافی را از حضور در سینما و در کنار هم بودن نبرد و دفعه بعد به سینما نیاید.»
نحوه نشستن افراد در سالن سینما، نه تنها برای خانواده‌ها که برای سالن‌داران سینما نیز مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت. مدیر پردیس سینمایی هویزه با مثالی آن مشکلات را شرح می‌دهد: «فرض کنید خانواده چهارنفره‌ای برای تماشای فیلم به سینما مراجعه کند؛ چهارتا صندلی برای نشستن خودشان استفاده می‌شود. به علاوه، هشت صندلی برای اجرای فاصله‌گذاری دودرمیانی این خانواده باید خالی بماند. جمعا دوازده صندلی برای یک خانواده چهارنفره در یک اکران استفاده می‌شود. حساب کنید یک سالن که حدودا صد صندلی دارد چند نفر می‌توانند در آن به تماشای فیلم بنشینند. با این نوع نشاندن مخاطب در سالن کمتر از پنجاه درصد ظرفیت آن فروش خواهد رفت. باید فکری برای خانواده شود تا سینمادار بتواند همان پنجاه درصد سالن را پر کند.»
سوءتفاهم به دلیل بسته بودن سینما
پردیس سینمایی اطلس که آن را بخش خصوصی راه‌اندازی و اداره می‌کند مدت‌هاست آمادگی دارد با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از مخاطبانش پذیرش کند. اما به گفته حمید فولادی، مدیر این پردیس سینمایی، یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین چالش‌های سینماها در دوره بازگشایی اعتماد و اطمینان مردم به امنیت سینماهاست. او می‌گوید با توجه به هشدار‌های ستاد ملی کرونا مبنی بر اینکه پیک کووید ۱۹ در حال بازگشت است اطمینان خاطر دادن به خانواده‌ها برای حضور در سینما نیاز به تبلیغات و صرف زمان دارد: «با اینکه هزینه‌های رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مجموعه‌های خصوصی زیاد است، اما می‌توان اطمینان داشت سینماها تمام آنچه که نیازمند حفظ بهداشت عمومی است را رعایت می‌کنند. ما نمی‌دانیم با صرف این هزینه آیا مردم اطمینان و اعتماد دارند و حاضر می‌شوند به سینما بیایند یا خیر. درواقع تمام دغدغه ما این است که چطور و چگونه می‌توانیم پای مردم را به سینما باز کنیم.»
این مدیر سینما می‌گوید برای جلوگیری از شیوع کرونا، سینما اولین جایی بود که بسته شد و هنوز باز نشده است در حالی که تمام مشاغل باز شدند: «این رفتار باعث شده برای مردم و مخاطب سوءتفاهم پیش بیاید و درباره خطرناک بودن محیط سینما نگران باشند. در حالی که شما می‌بینید مردم به رستوران‌ها، تالار‌ها، پارک‌ها و ده‌ها مکان عمومی دیگر می‌روند بدون اینکه این نگرانی را داشته باشند.»
همه چیز به فیلم‌ها بستگی دارد
رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دو سینمای سیمرغ و پیروزی برای بازگشایی قطعی است و در این زمینه هیچ مشکلی وجود ندارد. اما آنچه امیرحسین دبیرزاده، مدیر سینما سیمرغ و مدیر اکران سینما پیروزی را به تردید برای بازگشایی پساکرونایی روبه‌رو کرده سبد اکران است. دبیرزاده می‌گوید باید فیلم‌هایی در این دوره حساس اکران شود که بتواند مخاطب را به سینما بکشاند در غیر‌این‌صورت برای سینما‌هایی همانند سیمرغ بسته بودن بهتر از بازگشایی است: «ما منتظریم که فهرست فیلم‌ها را شورای پروانه نمایش اعلام کند. تا فهرست اعلام نشود ما نمی‌توانیم تصمیم بگیریم. همه چیز به فیلم‌هایی که قرار است اکران شود بستگی دارد. اگر قرار باشد فیلم‌هایی که قبل از کرونا روی پرده بود را دوباره اکران کنیم توجیهی ندارد سینما را باز کنیم. فیلم‌های جدید و جذاب باید اکران شود که سینما بتواند هزینه‌های جاری خود را تامین کند. فروش حداکثر پنجاه درصدی با فیلم‌هایی که قبل از کرونا اکران می‌شد جز هزینه برای سینما چیز دیگری را به دنبال ندارد و با این شرایط سینما باز نشود بهتر است. سینمای ما خصوصی است، ما را نباید با سینماهای دولتی مقایسه کرد. سینمایی که ماهی صد میلیون تومان حقوق پرسنلش است باید بتواند حداقل باید هزینه‌های خودش را تامین کند.»
به باور دبیرزاده، اکران فیلم در شهرستان‌ها با اکران در تهران فرق دارد و نمی‌توان برای هردو این‌ها یک نسخه پیچید: «مردم در این شرایط نیاز به جایی دارند که بتوانند روحیه‌شان را تقویت کنند. پس باید در گروه فیلم‌هایی که قرار است بعد از بازگشایی اکران شود یکی دوتا فیلم کمدی جذاب و چند تا فیلم کودک و نوجوان در کنار فیلم‌های پرفروش اجتماعی وجود داشته باشد تا مخاطب رغبت کند به سینما بیاید. تهیه‌کنندگان سینما هم باید این جسارت را به خرج بدهند و فیلم‌هایشان را در سینما اکران کنند تا همه در کنار هم از این شرایط عبور کنیم.»
بسته باشیم کمتر متضرر می‌شویم
مدیر پردیس سینمایی ویلاژتوریست هم‌نظر با مدیر سینما سیمرغ است. مهدی ندایی، به شهرآرا می‌گوید با شرایط ابلاغ شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا برای اکران و فروش بلیت سینما، بسته بودن سینما ضررش کمتر از باز بودن آن است: «این شرایط برای سینماها مقرون‌به‌صرفه نیست. عمده سود سینماها در سیانس‌هایی است که همه صندلی‌های سالن پر باشد. اگر ما بتوانیم در ساعت‌های پیک سینما، سالن را پر از جمعیت کنیم می‌توانیم به زیان‌ده نبودن سینما امیدوار باشیم. با این شرایط که تنها اجازه داریم پنجاه درصد سالن را پر کنیم قطعا جز زیان، باز بودن سینما چیز دیگری ندارد. در این مدت هیچ تسهیلات و کمکی هم به سینماها نشده که حداقل سینمادار‌ها به آن دل‌خوش باشند.»
به گفته ندایی بالأخره چه یک صندلی سینما مخاطب داشته باشد و چه تمام صندلی‌های آن پر باشد، سینما هزینه اکران یک سیانس را می‌دهد. پس هرچه مخاطب بیشتری در یک سیانس حضور داشته باشد از هزینه سینما برای اکران کاسته و به دامنه سود آن می‌افزاید. همچنان که ندایی باور دارد: «در هر صورت ما برای بازگشایی سینما باید از همه ظرفیت و توان پرسنل و نیروی اجرایی و خدماتی‌مان استفاده کنیم. این در سیانس‌هایی که مخاطب چندانی ندارد به‌صرفه نیست و سیانس‌هایی که مخاطب بیشتری دارد هم تعداد زیادی ندارد و نمی‌شود روی فروش آن برای جبران سایر سیانس‌های خلوت در طول روز حساب کرد. عملا بازگشایی سینما برای ما هزینه بیشتری دارد تا اینکه بسته باشد. ضمن اینکه با پایان یافتن سال مالی تمام نیرو‌های اجرایی و خدماتی سینما قراردادشان با سینما تمام شد و اگر بخواهیم دوباره سینما را باز کنیم باید به فکر جذب نیروی جدید باشیم.»
نمی‌شود سینما تعطیل بماند
آینده پیش روی سینماها حداقل تا چند هفته دیگر مبهم و پیش‌بینی‌نشدنی است. حتی خود سینماداران و مدیران سینما نیز منتظر این هستند تا بر اساس رفتار مردم و مخاطبان برنامه‌های جدی و دقیقی برای اکران فیلم‌ها در سینماهایشان بریزند. با وجود این فرزین جیرانی، مدیر سینما گلشن، که سینمایش توسط بخش خصوصی راه‌اندازی شده، بر خلاف دیگر هم صنفی‌هایش باور دارد سینما باید باز شود و اگر تعطیلی این مراکز فرهنگی و هنری ادامه یابد اوضاع بدتر خواهد شد: «یک هفته تا ده روز بعد از بازگشایی سینماها می‌شود اوضاع را بهتر ارزیابی کرد. شاید ما سینماها را باز کنیم و هیچ‌کس نیاید، شاید هم باز شد و مردم با رعایت شرایط بهداشتی به سینما روی آوردند. ما نمی‌توانیم الان دقیق برنامه‌ریزی کنیم، چون در حال آزمون خطا هستیم، ولی نمی‌شود سینما را باز نکرد. اگر سینماها همچنان بسته باشند ارتباط مردم با آن قطع خواهند شد و این به نفع هیچ‌کس نیست. اگر مردم از سینما روی برگردانند فرهنگ آسیب بزرگی خواهد دید.» جیرانی همانند سایر مدیران سینما‌هایی که توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند از دولت و مسئولان مربوط فرهنگی تواقعاتی داشتند که هیچ‌کدام عملی نشده است: «دولت حداقل باید کارمندانی که بیمه دارند را تامین می‌کرد. یا حداقل تسهیلاتی به سرمایه‌گذار بخش خصوصی، که میلیارد‌ها تومان سرمایه‌اش روی معلق است اعطا می‌کرد. بدهی سینماداران در بخش خصوصی روی هم تلنبار شده و نه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نه دولت هیچ برنامه‌ای برای کمک به آن‌ها انجام نداده است. همه می‌دانند اگر سینما تعطیل شود تولیدات سینمایی هم تعطیل خواهد شد و با این تعطیلی‌ها آسیب‌های فرهنگی کرونا هم نمایان خواهد شد.» این مدیر سینما می‌گوید: «پیشینه سینما قبل از کرونا را اگر بررسی کنید درخواهید یافت که سینما پیش از این هم دچار بحران بوده است. در این شرایط اوضاع بدتر هم خواهد بود، اما نمی‌شود سینما را باز نکرد. بسته بودن سینما راه درستی نیست.»