اقدام ویژه مدیریت شهری مشهد در روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای در شهر
مرتضی اخوان/ شهرآرانیوز - صدای زنگ‌وضرب توی گوشمان می‌پیچد. گویی همین که چشممان به اکران شهری تابلوی پهلوانی می‌افتد، مرشد ذهنمان به احترامش زنگی می‌نوازد و دمی می‌گیرد. اینجا گوشه‌ای از شهر است که رنگ‌وبوی فرهنگ پهلوانی گرفته است. تصویر پهلوانی و کهنه‌سواری در عرصه ورزش زورخانه‌ای بر تابلو‌های شهری شهرداری مشهد نقش بسته و زیر هر کدام نامشان حک شده است؛ از پهلوان احمد وفادار بگیرید تا یعقوب‌علی شورورزی. بزرگان اهل ضرب‌وزنگی که امروز یا چهره بر نقاب خاک کشیده‌اند یا بازوبند پهلوانی‌شان را بر گوشه خانه روی طاقچه زندگی گذاشته‌اند و هرازگاهی گرد روزگار را از آن پاک می‌کنند. اینجا مشهد است؛ شهر فرهنگ و هنر که معابرش به تصویر پهلوانان ورزش منقش شده است.
کهنه‌سواران بر تابلوی اکران«۲۱ تن از پیش‌کسوتان، کهنه‌سواران و صاحبان زنگ‌وضرب در ورزش زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی، تصاویرشان در ۳۹ نقطه شهر مشهد به قاب اکران درآمده است.» این اطلاعاتی است که صدرا یوسفی، مدیر امور هنری شهرداری مشهد، به زبان می‌آورد. یوسفی درباره این اقدام معاونت و سازمان فرهنگی‌اجتماعی شهرداری مشهد می‌گوید: امروز به نام روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای در تقویم ما نام‌گذاری شده است و ما هم درراستای تکریم و یادبود پهلوانان و کهنه‌سواران این ورزش آیینی و سنتی، اقدام به اکران شهری تصاویر شماری از نام‌آوران ورزش زورخانه‌ای مشهد کرده‌ایم. وی می‌افزاید: این اقدام برای اولین‌بار است و تصاویر در تابلو‌های شهری با قاب ۲ در ۳ طراحی و اجرا شده است. صدرا یوسفی خاطرنشان می‌کند: این افراد با هماهنگی هیئت پهلوانی و زورخانه‌ای خراسان رضوی انتخاب شدند و دراین‌زمینه با آن‌ها مشورت کرده‌ایم.
قابهایی که جا ماندندعباس جلیلیان، دبیر هیئت پهلوانی و زورخانه‌ای خراسان رضوی، که خود از باستانی‌کاران قدیمی مشهد تلقی می‌شود، درباره روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه اظهار می‌کند: شهرداری همیشه از حامیان ورزش زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی است و سال گذشته هم در این روز برنامه گسترده و فوق‌العاده‌ای به‌همت شهرداری در عرصه میدان شهدا برگزار شد. وی می‌افزاید: متأسفانه امسال ویروس کرونا و بحران جهانی‌اش موجب شد نتوانیم اهداف ازپیش‌تعیین‌شده را اجرایی کنیم و شهرداری هم نتوانست برنامه سال قبل را در عرصه میدان شهدا اجرا کند، بااین‌همه سازمان فرهنگی شهرداری مشهد در یک اقدام زیبا از ما خواست تصاویر پهلوانان نامی ورزش زورخانه‌ای مشهد را در اختیارشان بگذاریم تا بتوانند این تصاویر را اکران شهری داشته باشند. جلیلیان تصریح می‌کند: در انتخاب این افراد چند معیار مدنظر ما بود. صاحبان زنگ، صاحبان بازوبند، کهنه‌سواران و قهرمانان کشتی جهان و المپیک افرادی بودند که ما برای این نمایش شهری در نظر داشتیم. وی یادآور می‌شود: البته اگر می‌بینید نام و تصویر برخی بزرگان دراین‌بین خالی است، به‌خاطر آن است که ما پیگیر دریافت عکس عزیزان از خانواده‌هایشان بودیم، اما متأسفانه تصویر باکیفیت مناسب برای چاپ پیدا نکردیم.
پهلوانان نمی‌میرند؟!اینجا خیابان ابن‌سینای مشهد است؛ تقاطع خیابان دانشگاه که به چهارراه دکترا معروف است. تصویر پهلوان نامی مشهدی، پهلوان «وفادار» بر تابلوی شهری است. مرد میان‌سالی درحالی‌که با گوشی تلفن‌همراهش ور می‌رود، کنار تابلو ایستاده است. سری می‌چرخاند و بی‌توجه به نگاه تیزمان به چشم‌هایش، به تابلو نگاهی می‌اندازد. به او نزدیک می‌شویم و از پهلوانی که نامش بر روی تابلو است، می‌پرسیم. مکثی می‌کند و می‌گوید: پهلوان وفادار... نامش را شنیده‌ام و فکر می‌کنم از قهرمانان کشتی است.
این آشنایی، شاید اعلاترین حد آشنایی باشد. جوانی که در میدان سعدی از پهلوان حمید توکل از او می‌پرسیم، هاج‌وواج نگاهمان می‌کند و می‌گوید: اینجا که فقط اسمش را زده! چرا باید بشناسم. وقتی می‌گوییم «توکل» از کشتی‌گیران نامی مشهد و ایران بوده است، متعجب می‌گوید: خب لااقل زیرش می‌نوشتند!
سری هم به محل نصب تابلوی پهلوانان زورخانه‌ای در میدان فلسطین در ابتدای احمدآباد می‌زنیم. مرد میان‌سال گوش‌شکسته نیست، اما کم از گوش‌شکسته‌ها نمی‌داند. می‌گوید: عبدالرضا کارگر، کشتی‌گیر خوبی بود. تاجایی‌که من یادم است، بازوبند پهلوانی را هم در مسابقات قهرمانی کشور به بازو بسته است. وقتی به او می‌گوییم امروز در گوشه‌وکنار شهر تصاویر این پهلوانان به‌مناسبت روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای نصب شده، لبی به تعجب می‌چرخاند و می‌گوید: چقدر خوب. از این دست کار‌ها باید بیشتر شود. مردم باید پهلوانان و قهرمانان خود را بشناسند.
۲۱ نامی که شاید شنیده باشید۲۱ پهلوانی را که نامشان امروز در گوشه‌وکنار شهر به‌همراه قاب تصویری از آن‌ها مزین شده است، شاید بشناسید. نام برخی‌شان آن‌قدر نامی است که حتما یک بار در طول مرور اخبار ورزش به گوشتان خورده است. پهلوان احمد وفادار شاید سرآمد آن‌ها باشد؛ پهلوانی که در سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۱ توانست ۳ بار متوالی بازوبند پهلوانی را به بازو ببندد. اما در کنار نام این پهلوان، نمی‌توان از نام‌هایی، چون شورورزی، سخدری و توکل گذشت. فتاحی، غلامرضا عرفانیان، سیدمهدی ببرحسینی، میرزا عسگری، عباس قاسمی، حسین آب‌بند، تقی رضوی، قاسم طلاساز، سیداحمد جواهرقلم، عبدالرضا کارگر، عباس گلمکانی، سیدحسن فولادوند، احمد گلکار، سیدحسن جعفرزاده‌موسوی، سیدمحمد خادم‌ازغدی، رضا احدیان و امین رشیدلمیر، دیگرپهلوانانی هستند که در این فهرست بیست‌ویک‌نفره نام و تصویرشان در سطح شهر به اکران چشم‌های شهروندان درآمده است.