وفاداری یکی از ارکان مهم امنیت و استحکام خانواده مسلمان است. درواقع، خانواده در اسلام برپایه مجموعهای از ارزشهای اخلاقی بنا میشود که ازجمله آنها وفاداری است.
وفاداری بین اعضای خانواده، بهویژه زن و شوهر، باعث ایجاد اعتماد و امنیت روانی میشود. هریک از اعضای خانواده احساس میکنند که دیگری به او وفادار است و در شرایط سخت و دشوار، پشتیبان او خواهد بود. این احساس امنیت روانی، به استحکام و پایداری خانواده کمک میکند.
وفاداری، سدی در برابر خیانت و روابط نامشروع است. زن و شوهری که به یکدیگر وفادارند، از هرگونه رابطه خارج از چارچوب ازدواج پرهیز میکنند و به این ترتیب، از بروز مشکلات و آسیبهای جدی در فروپاشی احتمالی خانواده جلوگیری میشود.
وفاداری، باعث افزایش صمیمیت و محبت بین همسران و اعضای خانواده میشود. وقتی اعضای خانواده به یکدیگر وفادارند، احساس میکنند که بههم نزدیکترند و میتوانند بهراحتی با یکدیگر صحبت و مشکلات خود را باهم حل کنند. خانوادهای که در آن وفاداری حاکم است، محیط مناسبی برای تربیت فرزندان صالح است. فرزندان از والدین خود یاد میگیرند که چگونه به یکدیگر وفادار باشند و چگونه براساس ارزشهای حاکم بر خانواده در برابر مشکلات و سختیها، پایداری نشان دهند.
از دیدگاه اسلام، وفاداری نهتنها یک وظیفه انسانی، بلکه یک عمل عبادی و خداپسندانه است که باعث جلب رضایت خداوند میشود. زن و شوهری که به یکدیگر وفادارند، درواقع، دستورات خداوند را اطاعت و بر مدار آموزههای اخلاقی دین اسلام رفتار میکنند. به این ترتیب، از اجر و پاداش الهی برخوردار میشوند.
از این روی، باید گفت که وفاداری، یکی از عوامل مهم در استحکام و پایداری خانواده است. خانوادهای که در آن وفاداری حاکم است، نهتنها برای اعضای خود، بلکه برای جامعه نیز مفید است و میتواند نقش مهمی در تربیت نسلهای آینده ایفا کند.
در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به موضوع وفاداری در خانواده اشاره میکنند. به عنوان مثال، آیاتی که در مورد اهمیت حفظ عهد و پیمان، راستگویی و امانتداری سخن میگویند، همگی میتوانند به عنوان پشتوانهای برای وفاداری در خانواده مورد استناد قرار گیرند. یکی از این آیات شریفه، آیه ۲۱ سوره روم است: «و از نشانههای او این است که از خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد. قطعا در این [امر]براى مردمى که مىاندیشند نشانههایى است».
این آیه شریفه به صراحت به مودت و رحمتی که باید بین زن و شوهر باشد اشاره میکند که از مهمترین ارکان وفاداری هستند. زن و شوهری که به یکدیگر مودت و رحمت دارند، به طور طبیعی به هم وفادار خواهند بود و از خیانت و بیوفایی پرهیز خواهند کرد.
روایات ائمه معصوم (ع) بهشدت از خلوت با زنان نامحرم منع میکند؛ چراکه میتواند مقدمهای برای گناه و خیانت باشد. بهطورکلی در احادیث به لزوم حفظ عفت، پاکدامنی و وفاداری در روابط زناشویی تأکید شده است. برای نمونه، امامصادق (ع) میفرمایند: «مَنْ حَسُنَ خُلْقُهُ مَعَ أَهْلِهِ زَادَ ا... فِی رِزْقِهِ»؛ هرکه با خانوادهاش خوشرفتار باشد، خداوند روزیاش را زیاد میکند. این حدیث نیز نشان میدهد که خوشرفتاری و وفاداری با همسر، نهتنها باعث استحکام خانواده میشود، بلکه موجب افزایش رزق و برکت نیز میگردد.
با تحلیل مفاد این روایت، میتوان به این نتیجه رسید که وفاداری، یکی از مصادیق و نشانههای مهم خوشرفتاری با خانواده محسوب میشود. درواقع، خوشرفتاری با خانواده، طیف وسیعی از رفتارها و صفات نیکو را دربر میگیرد که صداقت و راستگویی، مسئولیتپذیری و وفاداری و امانتداری به معنای پایبندی به عهد و پیمان با همسر و سایر اعضای خانواده، و حفظ اسرار آنها را نیز شامل میشود.
بنابراین، وفاداری بهعنوان یکی از اصول مهم و بنیادی خوشرفتاری با خانواده مطرح است. زن و شوهری که به یکدیگر وفادارند، درواقع، بهطور کامل به تعهدات خود در قبال یکدیگر عمل میکنند و این امر، باعث افزایش اعتماد و محبت بین آنها میشود.
نهاد خانواده جایگاه ویژهای در اسلام دارد، از اینرو برای تقویت وفاداری در خانواده توصیههایی دارد. در این راستا زن و شوهر باید به نیازهای عاطفی و جنسی یکدیگر توجه کنند و در صدد رفع آنها باشند. اعضای خانواده بهویژه همسران باید با یکدیگر گفتوگوی صمیمانه و صادقانه داشته باشند و مشکلات خود را با هم حل کنند. اعضای خانواده باید به حریم خصوصی یکدیگر احترام بگذارند و از تجسس در زندگی یکدیگر پرهیز کنند. ایمان و تقوا، نقش مهمی در تقویت وفاداری در خانواده دارند. زن و شوهری که از خدا میترسند، از خیانت و روابط نامشروع پرهیز میکنند.
درنتیجه، میتوان گفت که از منظر اسلام، وفاداری یکی از ارکان مهم خانواده است. علاوهبر آیات قرآنی، روایات متعددی از ائمه معصوم (ع) بر اهمیت آن تأکید کردهاند و منابع دینی برای حفظ و تقویت وفاداری در خانواده نیز راهکار خرد و کلان ارائه میدهند.