مقاومت بر دین خدا در آیینه آیات

آیه۱۱۲ سوره هود دستور به استقامت و پایداری پیامبر (ص) و پیروان ایشان در راه خدا می‌دهد. این آیه بر اهمیت استقامت در دین و منحرف نشدن از مسیر حق تأکید می‌کند و در تفسیر آن، نکاتی وجود دارد.

استقامت هم یک وظیفه فردی است برای پیامبر (ص) و هم یک وظیفه اجتماعی برای کسانی که به او ایمان آورده‌اند. این نشان می‌دهد که پایداری در دین باید هم در سطح فردی و هم در سطح جمعی حفظ شود. عبارت «کماامرت» (همان‌طور که مأموریت یافته‌ای) بیانگر این نکته است که استقامت باید براساس دستورات و راهنمایی‌ها و رضایت خداوند باشد، نه تمایلات شخصی یا فشار‌های اجتماعی. آیه تأکید می‌کند کسانی که در معیت پیامبر (ص) توبه کرده‌اند، نیز باید استقامت بورزند. این نشان می‌دهد همراهی با مؤمنان و داشتن یک جمع ایمانی، نقش مهمی در حفظ استقامت دارد.

در ادامه آیه آمده است: «وَلا تَطغَوا» (و طغیان و تجاوز نکنید)؛ و هشدار می‌دهد که حتی پس از استقامت، باید مراقب باشیم که از حدود الهی تجاوز نکنیم و به افراط و تفریط نیفتیم. پایان آیه با عبارت «إِنَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصیرٌ» (خداوند به آنچه انجام می‌دهید، بیناست)، تأکید می‌کند که خداوند ناظر بر اعمال ماست و استقامت ما از دید او پنهان نمی‌ماند.

این آگاهی، انگیزه‌ای برای استقامت بیشتر و دوری از گناهان فراهم می‌کند، لذا این آیه از سوره هود به مسلمانان یادآوری می‌کند که استقامت در دین، پیروی از دستور‌های الهی، همراهی با مؤمنان و ترس از انحراف، جزو عوامل مهم در رسیدن به سعادت و رضایت خداوند است.

رهیافتی برای سبک زندگی فردی و اجتماعی

آیه شریف۱۱۲ سوره مبارک هود، همچون چراغی فروزان، راه هدایت و سعادت را در تمام ابعاد زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی برای یک مسلمان ترسیم می‌کند.

سطح فردی: مهم‌ترین پیام این آیه، دعوت به استقامت در مسیر بندگی است. استقامت، صرفا انجام عبادات به‌صورت مقطعی نیست، بلکه تداوم و پایداری در مسیر بندگی، حتی در مواجهه با سختی‌ها و چالش‌هاست. مؤمن باید همواره به یاد داشته باشد که «کماامرت» یعنی همان‌گونه که خداوند دستور داده است، نه آن‌گونه که میل و هوس ما می‌طلبد.

این استقامت، همان «صراط مستقیم» است که در هر نماز از خداوند مسئلت می‌کنیم. «وَ لَاتَطغَوا» هشداری است برای دوری از هرگونه تجاوز از حدود الهی. طغیان، تنها به معنای ظلم به دیگران نیست، بلکه شامل تجاوز از حدود شرعی در تمامی ابعاد زندگی، از خوردن و آشامیدن گرفته تا روابط اجتماعی و اقتصادی، می‌شود. 

مؤمن باید همواره مراقب باشد که در هیچ زمینه‌ای از دایره بندگی خارج نشود. توجه به مراقبت الهی، از پیام‌های فردی این آیه مبارک است: «إِنَّهُ بِمَا تَعمَلُونَ بَصِیرٌ». انتهای آیه، یادآوری‌کننده این حقیقت است که خداوند ناظر بر تمام اعمال و نیات ماست. این آگاهی، باعث می‌شود مؤمن در خلوت و جلوت، مراقب رفتار و گفتار خود باشد و از انجام هرگونه عمل ناشایست خودداری کند.

ساحت خانوادگی: یک مسلمان باید در خانواده، الگویی از استقامت و پایداری در مسیر ارزش‌های اسلامی باشد. پدر و مادر باید با عمل خود، فرزندان را به استقامت در نماز، اخلاق نیکو و دوری از محرمات تشویق کنند. خانواده‌ای که بر پایه استقامت بنا شده است، متعهد به ارزش‌های اسلامی خواهد بود. در چنین خانواده‌ای، اعضا به یکدیگر در انجام واجبات و ترک محرمات کمک می‌کنند و در برابر مشکلات و چالش‌ها، با صبر و استقامت، راه‌حل‌های شرعی را جست‌و‌جو می‌کنند. طغیان در خانواده، می‌تواند به شکل اختلاف‌ها و نزاع‌های بی‌پایان ظاهر شود.

در ادامه حتما بخوانید وفاداری، رکن استحکام خانواده

عرصه اجتماعی: یک مسلمان باید در جامعه، دیگران را به استقامت در مسیر حق دعوت کند. این دعوت، می‌تواند از طریق گفتار، رفتار یا انجام فعالیت‌های اجتماعی سازنده صورت گیرد. مسلمانان وظیفه دارند دربرابر مظاهر طغیان در جامعه، ازجمله ظلم، فساد و بی‌عدالتی، ایستادگی کنند. این مبارزه، باید با رعایت موازین شرعی و به‌صورت مسالمت‌آمیز صورت گیرد. استقامت در امور خیر و همکاری با دیگران در جهت رفع مشکلات جامعه اسلامی، ازجمله مصادیق بارز عمل به این آیه شریف است.

صحنه سیاسی: یک مسلمان در عرصه سیاست، باید همواره به ارزش‌های اسلامی پایبند باشد و از هرگونه رفتاری که با این ارزش‌ها در تضاد است، دوری کند. حاکمان مسلمان باید در تمامی تصمیم‌های خود، عدالت و انصاف را رعایت و از هرگونه ظلم و تبعیض خودداری کنند. استقامت در برابر استکبار جهانی و دفاع از حقوق مظلومان، ازجمله وظایف مهم یک مسلمان در عرصه سیاست است.

استقامت، نیازمند صبر، بصیرت و توکل بر خداوند است. مؤمن باید همواره از خداوند مدد و نصرت بخواهد تا او را در این مسیر، ثابت‌قدم نگه دارد.