هزینه تولید و زندگی برای کشاورزان چند‌برابر شده، اما قیمت زعفران نه تنها افزایش نیافته بلکه نسبت به فصل برداشت (۸ ماه قبل) حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. فعالان بازار پیش بینی می‌کنند، اگر شرایط در تیرماه نیز به همین منوال باقی بماند، احتمال افزایش زیان زعفران‌کاران بیشتر می‌شود.
مسعود سلطانی/شهرآرانیوز - ۲۱ خرداد‌ماه بود که علیرضا غنی‌زاده، مدیرعامل سازمان تعاون روستایی، از عرضه زعفران در بورس خبر داد و گفت: «زعفران را با هدف صادرات در بورس عرضه می‌کنیم. مژده می‌دهم که قیمت زعفران افزایش پیدا کند و به ۲ برابر نرخ کنونی بازار برسد. زعفران باید کیلویی ۱۶ میلیون تومان باشد.»
همان زمان فعالان بازار زعفران و کشاورزان به این خبر و اظهار نظر روی خوش نشان ندادند و روزنامه شهرآرا نیز در گزارشی با تیتر «رؤیابافی بورس برای زعفران» به این واکنش‌ها پرداخت. از آن زمان تاکنون قریب به یک ماه گذشته و قیمت زعفران در بازار افزایش معناداری نداشته است.
برخی از کارشناسان نرخ زعفران را طی یک ماه گذشته ثابت ارزیابی می‌کنند و برخی دیگر قائل به رشد ۵ تا ۱۰ درصدی قیمت‌ها هستند. اما از سوی دیگر قیمت هر کیلوگرم زعفران در بازار معاملات آتی برای تحویل آبان‌ماه در بورس کالا دیروز به ۱۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید. اکنون به دلیل اشباع بازار و کاهش شدید صادرات، قیمت زعفران حداقل ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و حداکثر ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. این نرخ‌ها برای کشاورز به دلیل هزینه تمام‌شده زعفران که کیلویی ۶ تا ۷ میلیون تومان برآورد می‌شود رضایت‌بخش و مناسب نیستند، زیرا هزینه تولید و زندگی برای کشاورزان چند‌برابر شده، اما قیمت زعفران نه تنها افزایش نیافته بلکه نسبت به فصل برداشت (۸ ماه قبل) حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. فعالان بازار پیش بینی می‌کنند، اگر شرایط در تیرماه نیز به همین منوال باقی بماند، احتمال افزایش زیان زعفران‌کاران بیشتر می‌شود.
مشکل ۷۲ تن زعفران است
این در حالی است که آبان فصل برداشت زعفران است و بنا بر تجربه هرساله در آن زمان شاهد افزایش عرضه در بازار وکاهش قیمت‌ها هستیم. نایب‌رئیس شورای ملی زعفران دراین‌باره به شهرآرا می‌گوید: به نظر معاملات انجام‌شده روی زعفران در بورس نوعی سفته‌بازی است. من و سایر فعالان این بازار در همان زمان زعفران را با قیمت ۱۱ میلیون تومان به هر کسی که مشتری باشد می‌فروشیم.
غلامرضا میری می‌افزاید: مشکل دیگر در شرایط کنونی بازار ۷۲ تن زعفرانی است که اکنون در اختیار سازمان تعاون روستایی است. وجود این میزان زعفران در بازار باعث شده است این تصور به وجود آید که بازار اشباع است و همین موضوع منجر به ثابت ماندن قیمت‌ها در بازار شده است و از سوی دیگر مشتریان خارجی هم به این مسئله واقف‌اند و همین باعث شده است قیمت زعفران صادراتی نیز ثابت بماند.
وی با اشاره به اینکه سازمان تعاون روستایی به نیت حمایت از کشاورزان اقدام به خرید زعفران از آن‌ها کرده است، می‌گوید: اگر این سازمان قصد حمایت و منفعت‌رسانی به کشاورزان را دارد، بهتراست از فروش ۷۲ تن زعفرانی که در اختیار دارد صرف نظر کند. این میزان زعفران برای سازمان تعاون روستایی و دولت عدد و رقم زیادی نیست. من به مخاطبان شما قول می‌دهم اگر سازمان تعاون روستایی چنین موضعی را اتخاذ کند ظرف ۵ روز قیمت زعفران در بازار افزایش پیدا خواهد کرد.
میری درباره صادرات طلای سرخ نیز می‌گوید: اکنون مشکلی در بحث صادرات نداریم و مادامی که کشور‌های مقصد از نظر کرونا در شرایط قرمز قرار نگیرند، صادرات انجام می‌شود. البته تنها مشکل فعلی مسئله بازگشت ارز حاصل از صادارات است. این در حالی است که صادرات به شکل ریالی صورت می‌پذیرد و صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز دچار مشکل‌اند.
زعفران روی دست کشاورزان
عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران نیز با بیان اینکه ۳ ماه بیشتر تا برداشت محصول جدید زعفران باقی نمانده است و هنوز مقدار زیادی زعفران برداشت قبل در دست کشاورزان و در انبارهایشان باقی مانده است، می‌گوید: این در حالی است که صادرات زعفران نیز به کندی پیش می‌رود و هزینه صادرات آن سرسام‌آور است.
علی حسینی در گفت‌و‌گو با ایسنا با بیان اینکه اخبار منتشره در مورد افزایش یا کاهش قیمت زعفران واقعی نیست و جو روانی است، اظهار می‌کند: به دلیل صحبت‌های غیرکارشناسانه برخی افراد بازار چند روزی ملتهب شد، ولی مجددا به وضعیت سابق خود بازگشت. در حقیقت باید گفت که شتاب رونق بازار منوط به صادرات است و وقتی صادرات به کندی پیش می‌رود و شتاب لازم را ندارد، نمی‌توان انتظار رونق بازار را داشت.
وی ادامه می‌دهد: اینکه قیمت زعفران در آینده چقدر خواهد شد پیش‌بینی‌پذیر نیست و با توجه به شرایط اقتصادی کشور، منطقه و همچنین کشور‌های هدف باید با شرایط سازگار باشیم تا از این مرحله گذر کنیم. مسلم است که بازار‌های هدف زعفران ایران دستخوش رکود اقتصادی نسبی هستند.
قیمت تمام‌شده زعفران بیش از ۲۰ میلیون تومان
سلیمان گلی، کشاورز زعفران کار، نیز دراین‌باره به شهرآرا می‌گوید: بعد از صحبت‌های مدیرعامل تعاون روستایی قیمت زعفران کمی رشد پیدا کرد، اما آن روند افزایشی ادامه پیدا نکرد و قیمت‌ها به عقب برگشت. علت هم این است که ۷۲ تن زعفرانی که در اختیار سازمان تعاون روستایی است هنوز تعیین تکلیف نشده است.
وی ادامه می‌دهد: در این شرایط بازار سنتی هم منتظر است که وضعیت آن حجم انبوه زعفران تعیین تکلیف شود. این در حالی است که قیمت کنونی زعفران اصلا ایده‌آل نیست، زیرا هزینه تولید زعفران برای کشاورز بیش از آن است و حتی هر کیلوگرم آن بیش از ۲۰ میلیون تومان برآورد می‌شود.
او می‌افزاید: مسئله دیگر این است که بخشی از پول کشاورزان از سال گذشته هنوز پرداخت نشده است. این در حالی است که از آن زمان تاکنون شاهد تورم بی‌سابقه در تمامی بازار‌ها بوده‌ایم، لذا انتظار داریم سازمان تعاون روستایی هرچه سریع‌تر برای پرداخت بدهی خود به کشاورزان اقدام کند و البته بازار را هم به روند عادی خود بازگرداند.