واقعیت این است که امسال با حضور کرونا، این مهمان ناخوانده، بار اصلی آموزش و پر کردن اوقات فراغت فرزندان، روی دوش خانواده‌ها افتاده است. محدودیت‌های ناشی از کرونا، برخی آسیب‌ها مثل افراط در استفاده فرزندان از شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های آنلاین را تشدید و به پای ثابت گله‌های والدین تبدیل کرده است.
قبل از اینکه به پدر‌ها و مادر‌ها چند پیشنهاد کلی را برای برنامه‌ریزی اوقات‌فراغت تابستان بدهیم، باید توجهشان را به یک اصل خیلی مهم جلب کنیم؛ اینکه اگر در خانواده، ارتباط میان زن و شوهر و والدین با فرزندان دچار چالش باشد، تمام این توصیه‌ها در حد حرف باقی می‌ماند.
واقعیت این است که بسیاری از خانواده‌ها، پیش از آمدن کرونا مشکلاتی داشتند و درگیر تعارضاتی بودند که با رفتن به سر کار، مهمانی و... روی آن سرپوش می‌گذاشتند. حالا با قرنطینه‌ای اجباری، چالش ارتباطات خانوادگی مانند یک زخم سر باز کرده است و خواهی‌نخواهی تاثیر خود را روی رفتار بچه‌ها و شکل گذراندن اوقات‌فراغتشان نیز می‌گذارد.
«حوصله‌ام سر رفته.» والدین این جمله آشنا را با چاشنی نق زدن به‌ویژه با کرونایی شدن تابستان، روزی چندمرتبه از بچه‌هایشان می‌شنوند و از اینکه دائم راه‌حل بدهند، مستاصل می‌شوند. شاید تعجب کنید، اما گام نخست برای برخورد با این کلافگی فرزندان به‌ویژه در سنین ۱۳ تا ۲۰ سال، این است که والدین، نگاه خودشان را به کرونا عوض کنند.
اگر پدر و مادر هنوز کرونا و مشکلات ناشی از آن را به‌عنوان یک واقعیت نپذیرفته باشند و در مرحله خشم یا ناراحتی به‌سر ببرند، جواب‌هایی که به فرزندانشان می‌دهند، چیز‌هایی مشابه این جملات است: خب، می‌گویی چه‌کار کنم؟ مگر فقط خانواده ما درگیر این مشکلات است؟ از صبح تا شب توی خانه نشسته‌ای. خدا را شکر کن که این مریضی سراغ ما نیامده است.
به جای این پاسخ‌های حال‌خراب‌کن، کافی است حرف‌های فرزندتان را بشنوید و ناراحتی یا عصبانیتش را درک کنید. مثلا بگویید «تو حق داری؛ این تابستان چیزی نبود که انتظارش را داشتی. دلت می‌خواست بیرون بروی و بازی کنی، اما نمی‌توانی.» مطمئن باشید پیشنهاد‌های حساب‌شده‌ای که بعد از این همدلی‌های واقعی می‌دهید، با همراهی فرزندتان مواجه می‌شود.
گام دوم این است که دلیل گرایش فرزندتان به فضای مجازی را بفهمید. تلفن همراه برای همه ما جذاب است و برای بچه‌ها به‌ویژه در سنین یادشده، جذاب‌تر.
آن‌ها اینستاگرام و بازی‌های آنلاین را به‌دلیل ماهیت ارتباط‌پذیر و فضای زنده‌اش دوست دارند. وقتی خلأ‌های ارتباطی و عاطفی در خانه فراوان باشد، یا فرزند به‌دلایلی که نیاز به واکاوی دارد، دچار اضطراب شود، میلش به حضور در فضای مجازی افزایش پیدا می‌کند.
هروقت به‌عنوان پدر و مادر از خودتان می‌پرسید که چرا فرزندم سرش را از گوشی بیرون نمی‌آورد و با ما ارتباط نمی‌گیرد، بلافاصله این سوال را مطرح کنید که چرا باید بیرون بیاورد؟ برای گفتگو با چه کسی و درمورد چه موضوعی؟
وقتی فضای خانه برای فرزند شاد و جذاب نیست و والدین فقط تحکم و نصیحت را بلد هستند، شما هم اگر جای فرزندتان بودید، از فضای مجازی بیرون نمی‌آمدید.
این پیشنهاد‌های ساده را هم برای غنی کردن وقت فراغت فرزندتان امتحان کنید:
از فرصت تابستان برای آموزش مهارت‌هایی که دوست دارد، استفاده کنید؛ از پنچرگیری ماشین و آموزش علائم راهنمایی‌ورانندگی گرفته است تا درست کردن دسر.
از جذابیت جادوییِ بازی‌های گروهی استفاده کنید. بازی‌هایی که وسیله خاصی هم نمی‌خواهد؛ مثل منچ، گل یا پوچ، نقطه‌بازی و...
به حریم شخصی فرزندتان احترام بگذارید و اجازه بدهید زمان مشخصی از روز یا هفته را برای خودش سپری کند.
کلاس‌های کانون پرورش‌فکری کودک و نوجوان را از دست ندهید.