ورزش ایران پر از زوج‌های ورزشی است. برخی از این زوج‌ها در یک رشته ورزشی فعالیت می‌کنند مانند محمدحسن ظفرزاده و همسرش بانو نرگس صانع که مدرس رشته دفاع شخصی هستند. در ادامه این زوج ورزشکار از تلخی و شیرینی زندگی ورزشی خود می‌گویند.
سمیرا منشادی | شهرآرانیوز؛ زوج‌های ورزشی ایران کم نیستند، افرادی که به دلیل وجه مشترکی به نام ورزش، با هم آشنا شده‌اند و سپس ازدواج کرده‌اند. در ازدواج تفاهم و نزدیک بودن طرز فکر انسان‌ها خیلی مهم است. حال برخی افراد با هم همکار هستند، برخی علایق مشترکی دارند و برخی هم هنرمندند، اما یکی از هیجان‌انگیزترین شباهت‌های زن و شوهری ورزشکاربودن هر دو نفر است. یک زندگی تمام ورزشی چگونه می‌تواند باشد؟ به‌ویژه اگر قرار باشد هر دو در سطح حرفه‌ای فعالیت کنند.
ورزش ایران پر از زوج‌های ورزشی است. برخی از این زوج‌ها در یک رشته ورزشی فعالیت می‌کنند مانند محمدحسن ظفرزاده و همسرش بانو نرگس صانع که مدرس رشته دفاع شخصی هستند. ظفرزاده نماینده فدراسیون ورزش‌های رزمی و بنیان‌گذار جوجیتسو خراسان جنوبی است. او علاوه بر سمت‌هایی که در هیئت جودو و دفاع شخصی دارد در حال حاضر مربی است و در یگان حفاظت حرم مطهر هم فعالیت دارد.
صانع هم دارای مدرک کارشناسی‌ارشد تربیت بدنی و مربیگری آمادگی جسمانی، بدن‌سازی، جودو، دفاع شخصی وکراسفیت، قهرمان چندین دوره مسابقات جودو استان خراسان رضوی، نفرسوم مسابقات شطرنج دانشجویان دانشگاه آزاد، قهرمانی کراسفیت و قهرمانی مسابقات ثبت رکورد استان، قهرمانی گراپلینگ کشور و عضویت در تیم ملی کشتی گراپلینگ سال ۹۴ و رئیس کمیته تحقیقات و پژوهش بانوان هیئت جودو استان خراسان رضوی درسال ۹۷ از جمله فعالیت‌های اوست. در ادامه بیشتر با زندگی این زوج ورزشکار ساکن محله اقبال لاهوری آشنا خواهیم شد.
۲۸ سال است ورزش می‌کنم
ظفرزاده ۲۸ سال است ورزش می‌کند. یعنی از همان دوران نوجوانی و جوانی به ورزش رو آورده است. این ورزشکار پرتلاش می‌گوید: «عمویم کاراته کار می‌کرد و پدر هم ورزشکار بود. تشویق‌های آن‌ها سبب شد تا بیشتر به ورزش علاقه‌مند بشوم. در دوران کودکی و نوجوانی تمرین می‌کردم، اما به طور جدی نبود. سال ۷۹ بود که ورزش را به طور حرفه‌ای با باشگاه مقاومت شروع کردم. در آن زمان به جودو علاقه پیدا کردم و در این رشته تمرین کردم.»
علاقه او سبب شد تا سخت تمرین کند و خودش را نشان بدهد. ظفرزاده تا سال ۱۳۸۴ مقام قهرمانی استانی را در زمینه جودو به دست آورده است.
قهرمان دانشجویان کشور شدم
ظفرزاده برای ادامه تحصیل در دانشگاه رشته کامپیوتر را انتخاب می‌کند و در این رشته مدرک فوق دیپلمش را می‌گیرد. در دوران دانشجویی به مسابقه‌های ورزشی دانشجویان کشور اعزام می‌شود و در آن زمان می‌تواند مقام قهرمانی منطقه ۹ کشور را به دست آورد. این رزمی‌کار باسابقه توضیح می‌دهد: «در همان سال ۱۳۹۴ که توانستم مقام قهرمانی دانشجویان کشور را به دست بیاورم برای انتخابی تیم ملی دانشجویان کشور هم دعوت شدم. در این مسابقه‌ها هم توانستم به همراه تیم مقام سوم را در کشور کسب کنیم.»
این تنها مقام کشوری او نیست؛ بلکه مدال طلا، نقره و برنز مسابقات جودو دانشجویان منطقه ۹ کشور، مدال طلا، نقره و برنز مسابقات جودو استان‌های خراسان جنوبی و رضوی، مدال برنز مسابقات پاورلیفتینگ بزرگسالان استان خراسان رضوی، مدال طلای مسابقات هاپکیدو قهرمانی استان خراسان، مدال طلا، نقره و برنز مسابقات کشتی استان خراسان جنوبی و رضوی را در رزومه‌اش دارد.
سربازی هم در ورزش گذشت
این رزمی‌کار بعد از تمام‌شدن درسش مانند همه پسران این کشور راهی سربازی می‌شود. او می‌گوید: «در زمان سربازی هم ورزش را ادامه دادم و در مسابقه‌های نیرو‌های مسلح شرکت کردم. در این مسابقه انفرادی مقام اول را آوردم. بعد از این مقام بود که به اردوی تیم ملی نیرو‌های مسلح دعوت شدم. در این مسابقه‌ها هم مقام اول را کسب کردم.»
او بعد از پایان دوره سربازی و قبولی در کارشناسی رشته تربیت‌بدنی هم‌زمان در لیگ برتر با تیم پاس ثامن‌الحجج هم به مقام قهرمانی در لیگ برتر جودو در سال ۹۴-۹۵ نایل می‌شود.
قهرمان شدن را آسان به دست نیاوردم
ظفرزاده برای اینکه بتواند مقام قهرمانی را از آن خود کند تمرین‌های سختی انجام داده و به عبارتی راه سختی را طی کرده است که به این عنوان‌ها دست پیدا کند. او در ارتباط با راهی که طی کرده می‌گوید: «برای اینکه در اوج باشی و بتوانی مقامی را که کسب کرده‌ای تکرار کنی باید همواره آماده باشی و سخت تمرین کنی. به عبارتی سخت‌کوشی رمز موفقیت یک ورزشکار است. یک ورزشکار حرفه‌ای برای اینکه بتواند عنوانش را تکرار کند باید از تفریح، خانواده، استراحت، خوراک و... بگذرد تا به خواسته‌اش برسد، اما در بیشتر مواقع مردم این سختی‌های تمرین، اردو‌های سنگین و رژیم‌های غذایی سخت و... را نمی‌بینند و تنها زمان قهرمان شدن ورزشکار را می‌بینند. در حالی که برای رسیدن به این جایگاه آن‌ها روز‌های سختی را تحمل کرده‌اند تا به این نقطه برسند.»
کشتی گراپلینگ تجربه تازه‌ای بود
ظفرزاده همواره سخت تلاش کرده است تا بتواند بهترین مقام‌های استانی و کشوری را به دست بیاورد. این سخت‌کوشی او از چشم مسئولان دور نمانده است. به‌دلیل همین تمرین‌های زیاد از طرف هیئت کشتی استان به او پیشنهاد می‌شود تا سرمربیگیری تیم استان را به دست بگیرد. او در این زمینه توضیح می‌دهد: «گراپلینگ یعنی هنر گلاویز شدن. این رشته کمی به کشتی و از بابتی به جودو نزدیک است. من در هر دو رشته تمرین کرده‌ام به‌ویژه در جودو که رشته اصلی‌ام بود آمادگی زیادی هم داشته و دارم. به همین دلیل هیئت پیشنهاد داد که سرمربی تیم بشوم.»
او از میان ورزشکاران قهرمان در رشته‌های جودو، کشتی، کشتی با چوخه و چند رشته دیگر چند نفر را انتخاب می‌کند و با آن‌ها برای مسابقه‌ها تمرین می‌کند.
قهرمان کشوری پرورش دادم
ظفرزاده با اینکه به تازگی در رشته گراپلینگ سرمربی تیم استان شده، اما به خوبی از پس این چالش برآمده و این مرحله را با سربلندی پشت سر گذاشته است. او در این باره می‌گوید: «دو تا تیم هشت‌نفره انتخاب کردم که از این بازیکن‌ها چهار نفرشان مقام قهرمانی کشور را در مسابقه‌های گراپلینگ به دست آوردند و یک نفر از این چهار نفر به مسابقه‌های جهانی بلاروس دعوت شد و در آنجا توانست مقام قهرمانی را به دست آورد.»
این ورزشکار معتقد است که باید از ورزشکاران حمایت شود تا آن‌ها بعد از دوره قهرمانی‌شان بتوانند برای خود حرفه و شغلی را به دست بیاورند. زیرا ورزشکاران در تمام سال‌های زندگی‌شان تمرین کرده‌اند و از نظر مهارتی به کار و ممارست مداوم نیاز دارند و این امر با آنچه حتی به طور تئوری آموخته‌اند متفاوت است.
باید اخلاق در کنار ورزش باشد
او در یگان حفاظت حرم سال‌هاست که مشغول به کار است، اما در لابه‌لای صحبت‌هایش اشاره می‌کند که بسیاری از ورزشکاران که در سطح قهرمانی تمرین می‌کنند نیاز دارند که برای شغل و امرار معاش در کارگاه‌های مهارت‌آموزی شرکت کنند. او توضیح می‌دهد: «درست که ورزشکاران درس خوانده‌اند و در سطح قهرمانی دنیا هستند، اما زندگی شغلی‌شان در کشورمان بی‌ثبات است. نمونه‌های بسیار از ورزشکاران وجود دارند که بعد از تمام شدن دوره قهرمانی‌شان دیگر کسی از آن‌ها سراغی نمی‌گیرد و خیلی زود از حافظه‌های مردم و مسئولان پاک می‌شوند.»
همچنین می‌گوید: «قهرمانی باید در کنار اخلاق باشد. در غیر این صورت ورزشکار به مسیری که نباید گرفتار می‌شود و کم از این نمونه‌ها در کشورمان نداریم.»
قهرمانی را دوست دارم اما...
ظفرزاده علاوه‌بر کارش تمرین و تدریس هم می‌کند، اما دیگر به قهرمانی کشور یا جهانی فکر نمی‌کند، او توضیح می‌دهد: «خیلی علاقه دارم که برای قهرمانی دنیا تمرین کنم، اما در کشور ما ورزش شغل محسوب نمی‌شود، بنابراین ترجیح می‌دهم کارم را با جدیت بیشتری دنبال کنم و در کنارش تمرین و تدریس داشته باشم. حتی اگر قهرمان جهانی هم بشویم برای بعد از قهرمانی هیچ برنامه‌ای برای اشتغال وجود ندارد و ورزشکاران به حال خود رها می‌شوند.»
او از مساعدت‌های میرجعفری، مسئول این رشته، می‌گوید و تأکید می‌کند که هماهنگی کار و تمرین بدون مساعدت سخت است.
استعدادیابی هم می‌کنم
ظفرزاده بنا به اینکه کلاس‌های مختلفی دارد هر سال با تعداد زیادی از هنرجویان رزمی آشنا می‌شود که در میان آن‌ها استعداد‌های خوبی وجود دارد. او می‌گوید: «از این فرصتی که در اختیارم قرا گرفته استفاده می‌کنم و جوانانی را که پتانسیل داشته باشند گلچین می‌کنم. به آن‌ها تمرین ویژه‌ای می‌دهم و برای مسابقه‌ها آماده‌شان می‌کنم. تا به حال افراد زیادی بوده‌اند که از این طریق حتی به مسابقه‌ها و مقام‌های جهانی دست پیدا کرده‌اند.»
نظر‌های مخالف باعث پیشرفت است
ظفرزاده که مسئولیت مشاوره هیئت جودو و تدریس دفاع شخصی را بر عهده دارد در کارش از ارائه نظر‌های مختلف استقبال می‌کند و می‌گوید: «در کارم دوست دارم که نظر‌های مخالف را بشنوم، زیرا آن‌ها عیب‌های کار را می‌بینند و به نکته‌هایی توجه می‌کنند که ما توجهی نداریم. از سویی چند نخبه دانشگاهی را پای کار آورده‌ام، به طور معمول در کار‌های گروهی ما جامعه نخبه و دانشگاهی کمتر در نظر گرفته می‌شوند. در حالی که نظر‌های آن‌ها سازنده است و اگر بخواهیم در کارمان پیشرفت کنیم باید از آن‌ها بیشتر کمک بگیریم.»
زوج ورزشکار بهتر یکدیگر را درک می‌کنند
صحبت از ازدواجشان که می‌شود، به هم نگاه می‌کنند که دیگری شروع‌کننده باشد. از نرگس صانع که او هم فوق لیسانس تربیت‌بدنی دارد و مسئول بانوان کمیته دفاع شخصی استان است می‌خواهیم از شروع ورزشش بگوید و سپس به ازدواج ورزشی‌شان اشاره کند. صانع می‌گوید: «از ۲۲ سالگی ورزش را شروع کردم. می‌دانم کمی دیر شروع کردم، اما به ورزش علاقه داشتم و نمی‌دانستم که چطور و از چه رشته‌ای باید شروع کنم. شاید به واسطه پدرم که کشتی‌گیر قدیمی بود این شوق و کشش به سمت ورزش در من وجود داشت. اما بالفعل نبود، تا اینکه روزی به سالن ورزشی آستان قدس رفتم و در رشته کاراته ثبت‌نام کردم و بعد از مدتی تمرین کمربند زرد هم گرفتم. قبل از کلاس ما، دختران جودوکار کلاس داشتند، به آن‌ها نگاه می‌کردم و می‌گفتم می‌شود روزی مانند آن‌ها چنین قوی بشوم؟»
هیجانی که در دیدن جودو وجود داشت سبب شد تا صانع ترغیب شود که در آن رشته ورزشی ثبت‌نام کند. بعد‌ها او متوجه می‌شود یکی از دلایل انتخاب جودو شاید همان وجه‌های مشترک این ورزش با کشتی که ورزش پدرش بوده‌است باشد.
رقیبی سرسخت
صانع بعد از مدتی تمرین به یکی از سرسخت‌ترین مبارزان تبدیل می‌شود. او می‌گوید: «ظرف مدت کوتاهی توانستم خود را به آن‌هایی که روزی تمرین کردنشان را نگاه می‌کردم و حسرتشان را می‌خوردم برسانم و رقیبی برایشان باشم.»
جودو از آن دست ورزش‌هایی است که بانوان چندان از آن استقبال نمی‌کنند، اما صانع عاشقانه در این ورزش تمرین می‌کند و آن را دوست دارد. این ورزشکار رزمی می‌گوید: «نه اینکه ورزش‌های دیگر بد باشند، اما برایم سبک هستند و از آن‌ها لذت نمی‌برم. اما جودو را با تمام سختی‌هایش دوست دارم.»
از روزی که او جودو را شروع کرده ۱۵ سال می‌گذرد و با وجود سختی‌های بسیار حتی ذره‌ای از علاقه او کم نشده است.
کرونا سبب قطع تمرین‌هایم نشده
کرونا عامل تعطیلی تدریس‌هایش شده با این حال او تمرین‌های خودش را در خانه تعطیل نکرده است و هر روز یک ساعت در منزل تمرین می‌کند تا بتواند آمادگی جسمانی‌اش را حفظ کند. او می‌گوید: «دیگر مانند گذشته نمی‌توانم به سالن برای تمرین با هنرجویان بروم یا هنرجویان را آموزش بدهم، اما نمی‌خواهم آمادگی جسمانی‌ام را از دست بدهم به همین دلیل در منزل تمرین می‌کنم.»
به اعتقاد صانع حتما نیاز نیست که وسایل پیشرفته‌ای در منزل برای تمرین داشت، با کمترین امکانات می‌توان تمرین کرد و بدن را روی فرم نگه داشت. او می‌گوید: «این روز‌ها همه تلفن همراه دارند و می‌توانند جدیدترین تمرین‌ها را در منزل انجام بدهند.»
تمرین‌زده شدم
این بانوی خستگی‌ناپذیر از سال ۸۳ که با هدف لذت بردن ورزش را شروع می‌کند تا به امروز سختی‌های زیادی را تحمل کرده است. او که با تشویق مربی‌هایش در مسابقه‌های مختلفی شرکت کرده توضیح می‌دهد: «به‌دلیل علاقه‌ای که به ورزش داشتم هر روز سخت تمرین می‌کردم، مربی‌ها که پشتکار و تلاشم را می‌دیدند تشویقم کردند که برای مسابقه‌ها آماده بشوم. با حمایت آن‌ها در مسابقه‌های سال ۸۶ استانی شرکت کردم و مقام قهرمانی را در وزن ۵۲ کیلوگرم به دست آوردم.»
تا سال‌ها این مقام استانی به او متعلق بوده و تنها یک رقیب داشته است. اما علت اینکه چرا در مسابقه‌های کشوری شرکت نکرده است را که می‌پرسیم این‌گونه توضیح می‌دهد: «اردو‌های زیادی رفتم و در اوج آمادگی بودم. قرار بود که به مسابقه‌های کشوری اعزام بشوم، اما نمی‌دانم چه پیش آمد که برای مسابقه‌ها نرفتم. هرچه مربی‌ها تماس گرفتند که بیا، جوابم منفی بود. شاید آن‌قدر تمرین کرده بودم که تمرین‌زده شده بودم.»
ورزش جدید را شروع کردم
او مدت یک سال جودو کار نمی‌کند و فقط تمرین‌های بدن‌سازی را انجام داده تا در آمادگی کامل به سر ببرد. بعد از یک سال که به ورزش برمی‌گردد کشتی گراپلینگ را به او پیشنهاد می‌دهند. او بیان می‌کند: «سال ۹۴ به مسابقه‌های گراپلینگ رفتم و مقام اول استان و مقام قهرمانی کشور را به دست آوردم. بعد از آن به اردوی تیم ملی گراپلینگ دعوت شدم و سپس عضو تیم ملی شدم و چند اردو رفتم.»
این بانوی ورزشکار در رزومه‌اش سابقه تدریس و مربیگری، قهرمانی در رشته ورزشی کراسفیت، نفر سوم مسابقه ثبت رکورد استان، رئیس کمیته تحقیقات و پژوهش بانوان هیئت جودوی استان در سال ۹۷ و... را دارد.
درک متقابل سبب پیشرفتمان است
فصل مشترک زندگی صانع و ظفرزاده ورزش است و این امر سبب شده تا آن دو با یکدیگر ازدواج کنند. صانع درباره ازدواجشان توضیح می‌دهد: «از طرف مربی‌ام برای مسئول امور اداری هیئت جودو معرفی شدم. دو سالی بود که از ورزش محبوبم دور بودم، این برایم سخت بود که از ورزش جدا بشوم، به هر حال کارم را در امور اداری شروع کردم. قبل از اینکه همسرم را ببینم او مرا در همایشی دیده بود و من بعد از آن همایش، همسرم را در هیئت دیدم. به این شکل ورزش سبب آشنایی ما شد و بعد از آن ازدواج کردیم.»
صانع و ظفرزاده هر دو معتقدند اینکه هر دو یک رشته ورزشی را کار می‌کنند سبب درک خوبی از کار و مشکلاتی که دارند شده و همین امر سبب پیشرفتشان است.
کسی موقعیت ما را ندارد
از زمان ازدواجشان ظفرزاده به همسرش تمرین‌های دفاع شخصی را هم آموزش داده است. صانع این را یک امتیاز برای خودش می‌داند و می‌گوید: «افراد کمی مثل من خوش‌شانس هستند که همسرشان مربی است تا بتواند به آن‌ها آموزش بدهد. تمرین کردن با همسرم سبب شده تا تکنیکی‌تر و باقدرت‌تر تمرین کنم. در منزل حریف تمرینی‌ام می‌شود و جدیدترین آموزش‌هایی را که در اینترنت یا صفحه‌های مجازی دیده با من هم به اشتراک می‌گذارد. این هماهنگی و همکاری سبب پیشرفت هر دو ما شده است. به عبارتی مکمل هم هستیم.» کمتر همسرانی در شهرمان پیدا می‌شوند که هر دو دفاع شخصی کار کنند و حوزه کارشان یکی باشد و این فضای کاری مشترک سبب شده تا آن‌ها به فکر باشند تا شاید در آینده کلاس‌های مجزایی برای بانوان و آقایان در این زمینه دایر کنند.
برای آینده دفاع شخصی برنامه‌ریزی کردیم
این زوج ورزشکار برای آینده دفاع شخصی برنامه‌ریزی‌های مفصلی دارند و می‌خواهند این ورزش را از حالت انزوا خارج کنند. صانع می‌گوید: «بیشتر علاقه‌مندان این رشته به‌ویژه بانوان نمی‌دانند برای گرفتن آموزش به کجا مراجعه کنند. گاهی در صفحه اینستاگرامم که نوشته‌ام مربی دفاع شخصی هستم پیام می‌دهند. این نشان می‌دهد که رشته دفاع شخصی علاقه‌مندان بسیاری دارد، اما به دلیل اینکه نمی‌دانند کجا مراجعه کنند و گاهی درست هدایت نمی‌شوند ورزش را در این رشته شروع نمی‌کنند. به کمک همسرم قصد داریم که این رشته را از این حالت خارج کنیم.» ظفرزاده هم توضیح می‌دهد: «مربی‌های زیادی در زمینه دفاع شخصی نداریم. به همین دلیل یکی از اهدافمان در آینده تربیت مربیان ورزیده از آقایان و بانوان است تا بتوانند نسل دیگری را تمرین بدهند. همچنین گذاشتن دوره‌های آموزشی با سطح بالا هم از جمله اهدافی است که برای تحقق آن تلاش می‌کنیم.»
همسرم در ساخت وسایل ورزشی استعداد دارد
وسایل ورزشی همواره برای آن‌هایی که می‌خواهند در منزل تمرین کنند هزینه‌های بسیاری را به دنبال داشته است و به همین دلیل می‌شنویم که عده‌ای می‌گویند در خانه نمی‌شود ورزش کرد، امکاناتی را که باشگاه دارد نمی‌توان در خانه فراهم کرد. صانع می‌گوید: «این طور نیست که نشود در منزل تمرین کرد. با وسایل خلاقانه‌ای که می‌توانیم خودمان درست کنیم شرایط ورزش کردن را برای خودمان فراهم می‌کنیم.» او به همسرش اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «شکر خدا از این بابت هم شانس با من یار بود، زیرا همسرم فوق‌العاده خلاق است و با وسایلی که در اطرافمان است وسایل ورزشی را می‌سازد. در منزلمان وسایل آمادگی جسمانی را کم وبیش داریم و از آن‌ها در تمرین‌ها استفاده می‌کنیم.» زندگی مشکل‌های زیادی دارد، اما این زوج با تکیه بر فصل مشترکشان که ورزش باشد آن‌ها را پشت سر می‌گذرانند.