نگاهی به وضعیت ۲ پایگاه انتقال خون منطقه ثامن مشهد به بهانه روز ملی اهدای خون
المیرا منشادی | شهرآرانیوز؛ ۹ مردادماه مصادف است با روز ملی اهدا خون؛ روزی که به‌منظور افزایش آگاهی عموم از فراورده‌های خونی ایمن و تشکر از اهداکنندگان داوطلب که بدون دریافت هزینه، نجات‌بخش زندگی دیگران می‌شوند، نام‌گذاری شده است. آمار‌ها می‌گویند هر یک نفر که خونش را اهدا می‌کند، نجات‌بخش جان ۳ نفر می‌شود. این روز‌ها کرونا باعث ترس از اهدای خون شده است، اما آن‌طور که مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان‌رضوی می‌گوید، کرونا نتوانسته است جلو ثامنی‌ها را بگیرد و اهالی این منطقه بیشتر از دیگر نقاط شهر خون خود را اهدا کرده‌اند.
با این همه خون و فراورده‌های خونی بخش جدایی‌ناپذیر سیستم‌های درمانی است و منبع مهمی برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و مداخلات فوری پزشکی به شمار می‌رود. اهدای خون کمک می‌کند تا بیمارانی که از شرایط تهدیدکننده زندگی رنج می‌برند، زندگی طولانی‌تر و با کیفیت بالاتری داشته باشند و از روش‌های پیچیده پزشکی و جراحی جلوگیری می‌کند. خون همچنین برای معالجه مجروحان درمواقع اضطراری بسیار حیاتی است و نقش مهمی در زندگی مادران باردار دارد. خون و فراورده‌های خونی برای مراقبت از زنان مبتلا به خون‌ریزی در بارداری و زایمان، کودکان مبتلا به کم‌خونی شدید به دلیل مالاریا و سوء‌تغذیه، بیماران مبتلا به اختلالات خون و مغز استخوان، اختلالات ارثی هموگلوبین و کمبود ایمنی، مبتلایان به صدمات آسیب‌زا در مواقع اضطراری، بلایای طبیعی و تصادفات و بیماران تحت‌عمل جراحی پیشرفته پزشکی استفاده می‌شود.
این هفته به بهانه روز اهدای خون نگاهی آماری خواهیم داشت به ۲ پایگاه انتقال خون در منطقه ثامن و از آخرین وضعیت این ۲ پایگاه بیشتر می‌گوییم. همچنین با بررسی آمار خواهیم گفت کفه ترازوی اهداکنندگان خون در منطقه ثامن به سمت خانم‌ها سنگین‌تر است یا آقایان.
بیماری کرونا باعث شد شعار امسال اهدای خون نیز رنگ و بوی دیگری به خود بگیرد.
مدیرکل انتقال خون خراسان‌رضوی در این‌باره می‌گوید: موضوع امسال روز اهدای خون «خون سالم زندگی را نجات می‌دهد.» با شعار «خون بدهید و دنیا را به مکانی سالم‌تر تبدیل کنید.» است که بر سهمی که یک فرد هدیه‌دهنده می‌تواند در بهبود سلامت دیگران در جامعه بگذارد، متمرکز می‌شود.
مجید عبداللهی می‌افزاید: هر سال در ایامی از قبیل روز‌های خیلی گرم و سرد مراجعه داوطلبان به ۲ پایگاه اهدای خون ثامن کاهش درخور توجهی می‌یابد، اما بحران کرونا در ماه‌های اخیر نقش مهمی در کاهش مراجعه اهداکنندگان خون در منطقه ثامن داشته است.
وی ادامه می‌دهد: شیوع ویروس کرونا سبب شده است تا بسیاری از افراد از ترس ابتلا به بیماری، مراجعه کمتری به مراکز انتقال خون داشته باشند و حتی این موضوع روی ۲ پایگاه منطقه ثامن نیز تأثیر گذاشته است. با وجود اینکه بیشترین مراجعات برای اهدای خون به این ۲ پایگاه بود، امسال با توجه به اوضاع، بسیار کاهش داشته است؛ درحالی‌که ۲ مرکز ما در منطقه ثامن با رعایت آیین‌نامه‌های بهداشتی فعال هستند و کرونا یک بیماری تنفسی است و اهدای خون خطری را برای افراد اهداکننده نخواهد داشت. ضمن اینکه محققان بار‌ها گفته‌اند که کووید۱۹ یک بیماری تنفسی است و از راه خونی منتقل نمی‌شود.
۲ پایگاه انتقال خون
منطقه ثامن دارای ۲ پایگاه انتقال خون است؛ پایگاه انتقال خون امید و ثامن. آن‌طور که مدیرکل انتقال خون استان می‌گوید، این ۲ پایگاه نقش بسزایی در تأمین ذخایر خونی شهر دارند. پایگاه امید در مجتمع تجاری امید و پایگاه ثامن در پارکینگ حرم مطهر واقع شده است. از این ۲ پایگاه ثابت که بگذریم، در مناسبت‌های مختلف پایگاه‌های دیگری نیز در نزدیکی ورودی‌های حرم مطهر مستقر می‌شوند. پایگاه ثامن با ۱۶ تخت در فضایی به مساحت ۲۰۰ مترمربع با هزینه ۵ میلیارد ریال در جوار بارگاه منور رضوی و پایگاه امید نیز با فضایی ۱۶۰ متری، ۱۴ تخت برای خون‌گیری احداث شده است.
مجید عبداللهی درباره این ۲ پایگاه می‌گوید: هدف از ایجاد چنین پایگاهی در اطراف حرم این است که می‌خواهیم پایگاه‌هایمان در کانون تجمعات عمومی باشد و چه مکانی بهتر از جوار امام رضا (ع) که یک کانون مذهبی است و ارتباط قوی با کاری که ما انجام می‌دهیم در بعد خداپسندانه و مذهبی دارد و همین امر می‌تواند به ترغیب مردم اعم از زائران و مجاوران منجر شود.
وی اظهار می‌کند: با توجه به اینکه درصد شایان توجهی از خون‌هایی که روزانه تهیه می‌کنیم از این پایگاه‌هاست، درصدد ایجاد پایگاهی در شأن هم‌جواری امام رضا (ع) و فعالیت‌های سازمان و مراجعه‌کنندگان برآمدیم.
۷۴ هزار اهداکننده آقا
بیشترین مراجعان را آقایان تشکیل می‌دهند. آمار‌ها نشان می‌دهد ۷۴ هزار و ۵۷۸ نفر از اهداکنندگان خون در منطقه ثامن آقایان هستند که ۵۰ درصد آن‌ها به‌صورت مستمر و در مناسبت‌های مختلف خون خود را اهدا می‌کنند. کفه آمار‌های آقایان همچنان سنگین‌تر است و طبق بررسی‌های آماری، ۹۰ درصد اهداکنندگان خون باسابقه آقایان هستند.
۴۵ هزار اهداکننده مستمر
تأمین خون کافی و سالم تنها از طریق اهداکنندگان مستمر تأمین می‌شود. به همین دلیل است که مجمع جهانی بهداشت در سال۲۰۰۵ روز خاصی را به این عنوان نام‌گذاری کرد تا تلاشی برای ترویج این اقدام باشد. آمار‌های ۲ پایگاه منطقه ثامن مشخص می‌کند که بیش از ۴۵ هزار نفر از افرادی که به اهدای خون تصمیم می‌گیرند، در سال‌های گذشته نیز به‌صورت مستمر خون خود را اهدا کرده‌اند. این افراد ۵۰ درصد اهداکنندگان خون در ۲ پایگاه امید و ثامن هستند.
۲۱ هزار اهداکننده باسابقه
همان‌طور که قبل‌تر اشاره شد، ۲۰ درصد اهداکنندگان سابقه چندین‌باره اهدای خون دارند. طبق آمار‌ها ۲۱ هزار و ۱۰۸ نفر از ثامنی‌ها اهدای خون را در برنامه سالیانه خود قرار داده‌اند و در مناسبت‌های مختلف نیز با نذر خون دین خود را به جامعه پزشکی شهر ادا می‌کنند.
۱۵ درصد ذخایر خونی مشهد
آن‌طور که مدیرکل انتقال خون استان می‌گوید، ۱۵ درصد ذخایر خونی مشهد از پایگاه‌های مستقر در منطقه ثامن تأمین می‌شود.
چهل‌ساله‌ها، بیشترین اهداکنندگان خون
مشخصات سنی اهداکنندگان خون در منطقه ثامن نشان می‌دهد بیشترین افرادی که در این منطقه خون اهدا کرده‌اند، چهل‌ساله‌ها بوده‌اند. بیش از ۷۰ درصد از این افراد کسبه محلی و ۳۰ درصد باقی‌مانده افراد گذری و زائرانی بوده‌اند که نذر خون داشته‌اند.
فروردین، بیشترین اهدای خون
بیشترین ماهی که ثامنی‌ها خون خود را اهدا کرده‌اند، فروردین‌ماه ۹۸ بوده است. در این ماه ۱۴۳۶ نفر خون خود را اهدا کرده‌اند. البته سال گذشته خردادماه با ۱۶۴۵ اهداکننده و شهریورماه همان سال نیز با ۱۴۳۵ اهداکننده بیشترین اهدای خون در منطقه ثامن انجام شده است.
۱۱۴۲ نفر میانگین خون‌گیری در ماه
سال گذشته میانگین خون‌گیری در منطقه ثامن و در ۲ پایگاه امید و ثامن به‌طور میانگین ماهانه ۱۱۴۲ نفر بوده است. این در حالی است که تا انتهای این سال ۱۳ هزار و ۶۹۹ خون‌گیری در این ۲ پایگاه انجام شده است که بنا به گفته عبداللهی، این آمار نسبت به سال ۹۷، ۱۸ درصد کاهش داشته است.
۷۷ درصد کاهش
مدیرکل انتقال خون استان از کاهش خون‌گیری در پایگاه امید خبر می‌دهد که در دوران قرنطینه جامعه به دلیل شیوع کرونا تنها مرکز فعال اهدای خون در منطقه ثامن بوده است و می‌گوید: در ۳ ماه ابتدایی سال ۹۹ پایگاه انتقال خون امید ۷۵۴ خون‌گیری داشته است که این مقدار نسبت به سال گذشته ۷۷ درصد کاهش داشته است.
فعالیت دوباره پایگاه اهدای خون ثامن
مدیرکل انتقال خون استان همچنین از ادامه فعالیت پایگاه انتقال خون ثامن خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به شیوع ویروس کرونا در استان و کاهش شدید ذخایر خونی و اعمال محدودیت‌ها و بنا به مشکلات به‌وجود‌آمده، پایگاه اهدای خون امید در مجتمع تجاری‌اقامتی امید تعطیل شد و پایگاه اهدای خون ثامن از روز شنبه ۲۱ تیرماه، هم‌زمان با روز عفاف و حجاب فعالیت خود را دوباره آغاز کرد.
مجید عبداللهی می‌افزاید: کمک به نجات جان هم‌نوعان از والاترین اعمال حسنه است و پایگاه ثامن مشهد در اطراف حرم مطهر رضوی در انتظار داوطلبان اهدای خون است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه میزان ذخایر خونی استان وضعیت مطلوبی ندارد و ۲ پایگاه منطقه ثامن جزو پایگاه‌هایی هستند که بیشترین مراجعه‌کنندگان را در شهر مشهد دارند، می‌گوید: پایگاه ثامن ابتدای بازارچه شهید آستانه‌پرست، پارکینگ شماره ۴ حرم مطهر رضوی، از ساعت ۸ تا ۱۳ پذیرای اهداکنندگان می‌باشد.