اگر در چند ماه گذشته با ما همراه بوده باشید، می‌دانید که در هر یادداشت به حوزه‌ای از فعالیت‌های زنان در اینستاگرام پرداخته‌ایم. از زنان بلاگر، اینفلوئنسر و سلبریتی گفته‌ایم تا مادران اینستاگرامی و زنانی که به کسب‌وکار در این شبکه مشغول‌اند. در این یادداشت زنان نیکوکار اینستاگرامی و فعالیت‌های آنان را به شما معرفی خواهیم کرد.
برخی از زنان، اینستاگرام را به محلی برای انجام کار‌های خیریه و انسان‌دوستانه خود تبدیل کرده‌اند. در صفحات خود کار خیری را تعریف می‌کنند و به کمک مخاطبانشان، اقداماتی را انجام می‌دهند. مثلا آن‌ها با اعلام شماره حساب، از مخاطبان خود می‌خواهند برای خرید مایحتاج افرادی در مناطق محروم، بازسازی روستا‌ها یا افرادی که در بلایای طبیعی گرفتار شده‌اند همراهی کنند. ایشان مبالغ جمع‌آوری شده توسط مخاطبان اینستاگرامی را به دست افراد نیازمند می‌رسانند و گزارش اقدامات انجام‌شده را از طریق صفحه خود در اختیار بینندگان و کمک‌کنندگان قرار می‌دهند.
زنان پیش از به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی نیز در مقاطع مختلف تاریخی به شکل‌های مختلف به کار‌های خیرخواهانه مشغول بوده‌اند. در زمان جنگ در پشت صحنه، کار‌های داوطلبانه و خیرخواهانه برای جبهه‌ها انجام می‌دادند، در زمان وقوع بلایای طبیعی برای همنوعان خود اقلام مورد نیاز را جمع‌آوری می‌کردند. کنشگری خیرخواهانه غیرانتفاعی اساسا نوعی کنشگری زنانه است که سابقه‌ای طولانی دارد. در این مقطع تاریخی، زنان فناوری‌های جدید ارتباطی مانند شبکه‌های اجتماعی را در خدمت فعالیت‌های خیرخواهانه خود درآورده‌اند و نظم بیشتری به آن داده‌اند.
کار‌های خیریه زنان با نوعی مسئولیت‌پذیری زنانه و دلسوزی از جنس مادرانه همراه است. آن‌ها به فعالیت‌های خیریه خود مانند یک کار نگاه نمی‌کنند، بلکه آن را فرایندی همراه با عشق می‌دانند. با همان ظرافت و نکته سنجی زنانه به نیاز‌های کوچک و بزرگ افرادی که قصد کمک به آن‌ها را دارند فکر، و برای رفع آن برنامه‌ریزی می‌کنند. همچنین آن‌ها به دلیل شم مادرانه خود به مواردی توجه می‌کنند که ممکن است از نگاه نیکوکاران مرد دور بماند. به عنوان مثال، یکی از زنان نیکوکار اینستاگرامی فعالیت خیریه خود را جمع‌آوری اسباب بازی برای کودکان محروم قرار داده است.
استفاده از اینستاگرام برای کار‌های خیریه زنان ۲ مزیت دارد:
- اول، بصری شدن و دیداری شدن کار خیر:زنان خیر نتایج کمک‌های خیرخواهانه خود و مخاطبانشان را در اینستاگرام با تصویر و فیلم‌های متعدد به نمایش می‌گذارند. این نمایشی شدن و دیدنی شدن خوبی‌ها و خیر‌ها دیگران را نیز به مشارکت در کار‌های نوع‌دوستانه ترغیب می‌کند.
- دوم، استفاده از شبکه‌های افراد برای کار خیر: ویژگی‌های شبکه‌ای اینستاگرام باعث می‌شود افراد مختلفی از طریق شبکه دوستان خود به کار‌های خیر بپیوندند و این فعالیت‌های انسان‌دوستانه به شکل تصاعدی و شبکه‌ای گسترش یابد و افراد بیشتری را با خود همراه کند؛ بنابراین در صفحات زنان نیکوکار اینستاگرامی با یک نهاد مدنی تازه روبه‌رو هستیم که به صورت غیردولتی و مستقل فعالیت می‌کند. هرقدر صفحه فردی که کار خیر انجام می‌دهد دنبال‌کننده‌های بیشتری داشته باشد و سرمایه اجتماعی صاحب صفحه در فضای مجازی بیشتر باشد، فعالیت‌هایش کلان‌تر و بیشتر در راستای توسعه کشور خواهد بود.
برای مثال، صفحاتی در اینستاگرام زنان وجود دارند که به دنبال تحقق «روستا‌های بدون فقر» هستند و کمک‌های خیرخواهانه مردم را برای ساخت و آبادانی روستا‌های کشور به کار می‌گیرند. به زبان دیگر، فعالیت‌های مدنی خیرخواهانه زنان در اینستاگرام از سطوح فردی و کوچک آغاز می‌شود و تا فعالیت‌های بزرگ توسعه‌ای ادامه دارد. برخی از زنان از طریق این شبکه، در ایام وقوع بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله‌های چند سال اخیر، به کمک نهاد‌های دولتی آمدند و به بازسازی شهر‌ها و روستا‌های آسیب دیده پرداختند؛ لذا می‌توان این‌طور بیان کرد که صفحات زنان خیر اینستاگرامی به مثابه نهاد‌های مدنی خیرخواهانه تازه‌ای هستند که در خدمت مردم و توسعه کشور قرار می‌گیرند.