این گیاه بواسطه اثر تنظیم کنندگی که بر حرکات روده دارد در پیشگیری از یبوست و درمان اسهال موثر است و همچنین می‌تواند به راحتی ...
به گزارش شهرآرانیوز، اسفرزه گیاه بومی‌ایران و شبه قاره هند بوده و از قرون گذشته مورد مصرف بوده است. این گیاه بواسطه اثر تنظیم کنندگی که بر حرکات روده دارد در پیشگیری از یبوست بخصوص در بیماری روده تحریک پذیر IBS موثر میباشد.
خانواده:
*بارهنگ Plantaginaceae
مشخصات:
گیاهی علفی دارای ریشه اصلی و ساقه‌ای تا حدود ۴۰ سانتی‌متر که حاوی برگ‌های متقابل بدون دمبرگ، نوک تیز که در حاشیه دارای چندین خار ظریف میباشند. گل‌ها ریز صورتی درون سنبله‌های کوتاه که از محور برگ‌های بالایی منشاء گرفته‌اند، قرار می‌گیرند. میوه کپسولی ۲ حجره‌ای دارد. دانه‌ها شبیه باقلا، نوک تیز به رنگ روشن با یک لکه تیره میانی میباشند. زمان جمع آوری اخر تابستان است.
پراکندگی:
در جنوب اروپا، اسیای مرکزی، هند، پاکستان و شمال افریقا یافت میشود.
در ایران بومی بوده و در اکثر نقاط یافت میشود.
بخش‌های مورد استفاده:
دانه‌ها
ترکیبات شیمیائی
چربی‌ها ۱۰-۵% شامل اسید‌های چرب غیر اشباع unsaturated fatty acid و استرول‌ها Sterols، موسیبلاژ‌ها ۱۵-۱۰% شامل گزیلوز Xylose، گالاکتورونیک اسید Galacturonic acid ارابینوز Arabinose و رامنوز Rhamnose از عمده‌ترین مواد تشکیل دهنده میباشند.
خواص بارهنگ
ضد اسهال: با جذب مایعات اضافی داخل روده موجب کاهش حرکات روده می‌گردد و دفعات اسهال را کاهش میدهد.
ضد یبوست: با جلوگیری از بازجذب مایعات موجب افزایش حجم محتویات روده شده و دفعات اجابت مزاج را افزایش میدهد.
کاهش کلسترول LDL: بواسطه اثر موسیلاژی و نیز مقادیری از چربی‌های غیر اشباع موجود در این گیاه، میزان LDL را کاهش میدهد.
موارد مصرف
پیشگیری از یبوست: در مواردی که اجابت مزاج باید نرم باشد، مثل بواسیر، بعد از عمل فتق و افتادگی مقعد استفاده میشود.
درمان یبوست
مخصوصا" در یبوست‌های مزمن و در افراد مسن بسیار موثر است. {خوراکی (کمکی) }
اسهال
بخصوص در اسهال‌های ترشحی که با دفع مایعات زیاد همراه میباشد. {خوراکی (کمکی) }
بیماری روده تحریک پذیر IBS
با جلوگیری از باز جذب ترشحات روده منجر به کاهش میزان یبوست شده و نیز نفخ ایجاد نمی‌کند، لذا در بیمارانی که تابلو بارز بیماری IBS یبوست است مناسب میباشد. {خوراکی (کمکی، معادل) }
افزایش کلسترول
بخصوص در بیمارانی که بیشتر کلسترول LDL بالا میباشد، موثرتر میباشد. {خوراکی (کمکی) }
موارد منع مصرف و احتیاط
در افرادی که احتمال انسداد نسبی وجود دارد مصرف اسفرزه بدلیل احتمال ایجاد انسداد ممنوعیت دارد.
در بچه‌های زیر ۷ سال و افرادی که بدلیلی توانایی مصرف آب زیاد ندارند (اختلال عصبی، دمانس، نارسایی قلبی و کلیوی)
در افراد دیابتی بعلت اینکه جذب کربوهیدرات را اهسته می‌کند لذا تنظیم قند را بهم ریخته و باید با احتیاط مصرف شود.
بدلیل احتمال وجود حساسیت بار اول مقدار کم استفاده شود.
تداخلات داروئی بارهنگ
بواسطه مواد موسیلاژ اسفرزه، احتمال کاهش جذب داروهائی که توام با ان مصرف میشود، وجود دارد لذا باید ۱-۲ ساعت بین مصرف اسفرزه با دارو (دیگوگسین، لیتیم، وارفارین، اهن ..) فاصله باشد.
دز انسولین در کسانیکه اسفرزه استفاده می‌کنند بدلیل کاهش سرعت جذب کربوهیدرات باید تغییر کند.
مصرف در دوران بارداری
به همراه مایعات زیاد بلامانع است.
مصرف در دوران شیردهی
بلامانع است.
منبع:بهداشت نیوز