سوگ‌خوانی «اضطرار» حال و هوای حضرت زینب (س) را بعد از واقعه عاشورا به زبانی هنرمندانه و متفاوت برای مخاطب بیان می‌کند. سوگ‌خوانی نامی است که اعضای گروه هنری «ماهو» برای اجرای متفاوتشان و روی این سبک از اجرا گذاشته‌اند که مجریان آن می‌گویند برای نخستین بار در کشور اجرا شده است.
به گزارش شهرآرانیوز - سوگ‌خوانی «اضطرار» حال و هوای حضرت زینب (س) را بعد از واقعه عاشورا به زبانی هنرمندانه و متفاوت برای مخاطب بیان می‌کند. سوگ‌خوانی نامی است که اعضای گروه هنری «ماهو» برای اجرای متفاوتشان و روی این سبک از اجرا گذاشته‌اند که مجریان آن می‌گویند برای نخستین بار در کشور اجرا شده است.
این برنامه ده شب متوالی در محوطه باز مجتمع دانشجویی امام رضا (ع) واقع در خیابان فدائیان اسلام به روی صحنه می‌رود. صدا و کلمات با ترکیبی از موسیقی آیینی تنها راویان صحنه‌اند که از پس ارتباط با مخاطبشان به خوبی برمی‌آیند و آن‌ها را تا پایان ماجرا پای خوانش می‌نشانند. این روایت یک شب حضور ما در جمع هنری «ماهو» است که طرحی نو در انداخته‌اند.
لحظه‌های اضطرار
اجازه ورود با ثبت یک شماره تلفن و ضدعفونی دست‌ها صادر می‌شود. گروه جوان تئاتر «ماهو» پس از چند سال کار و اجرای تئاتر‌های متفاوت مذهبی حالا تصمیم گرفته‌اند دردهه دوم محرم مخاطب را به شکل دیگری پای عزاداری حسینی بنشانند. ورود به صحن حیاط مجتمع دانشجویی امام رضا (ع) ما را با نمایی متفاوت از این فضا روبه‌رو می‌کند. دور تا دور آن دیواره‌های پارچه‌ای سیاه است. چینش صندلی‌ها با رعایت حریم اجتماعی ما را به میهمانی اضطرار می‌برد. ۷ خوانشگر مشکی‌پوش رو به جمعیت بالای سن می‌نشینند و روایتِ اضطرار شروع می‌شود.
سایه‌های بلند نور قرمز آمیخته با تاریکی و سیاهی محیط، زمین را مفروش کرده است. همراهی با اشیای بی‌جان کربلا که برای به ثمر رسیدن ایده و اجرایش این گروه هنری چند ماهی زمان گذاشته‌اند کار سختی نیست. کافی است دل به دل کلمات بدهی و دستشان را بگیری.
صدا به تصویر بدل می‌شود و در تو جان می‌گیرد تا به دل ماجرا بروی. همانجا که بانوی صبر، برادر از دست داده، تک و تنها بر فراز تل ایستاده و مضطرب است. صدای گریه‌ای سکوت‌های ریز میان خوانش‌ها را می‌شکند. روضه‌ای مصور در دلت غوغا می‌کند و برایت هیچ عجیب نیست که انگشتری برایت قصه روز واقعه را روایت کند. از پیراهنی قصه شهادت امام حسین (ع) را می‌شنوی و از خنجری به شقاوت حاکم بر روح صاحبش پی می‌بری. اینجا راویان جوان چنان با صدا بازی می‌کنند که باور می‌کنی سم اسبی به حرف آمده است و دارد برایت از واقعه می‌گوید.
شاید خاصیت هنر همین است که دست روی نقطه‌ای از احساست می‌گذارد که دسترسی به آن آسان نیست. این را از چشمان ورم کرده مخاطبان و صدای گرفته‌شان بعد از اجرا می‌توان فهمید. خانم جوانی که روی یکی از صندلی‌ها نشسته با دستمالی که دقیقه‌ای قبل با آن اشک‌هایش را از چشمانش پاک کرده بود بازی می‌کند. او می‌گوید ورود هنر به مسائل آیینی و مذهبی نیاز جامعه و نسل جوان طالبِ این نگاه است. او از برنامه‌ای که به تماشای آن نشسته راضی است و می‌گوید: شاید هیچ روضه‌ای نمی‌توانست جوری که این خوانش اشک را به چشمانم دواند، مرا آرام کند.
قالب و محتوا تازه است
در طول هر شب اجرا حدود ۱۲۰ نفر به تماشای برنامه می‌نشینند و از این اجرای متفاوت لذت می‌برند. آسمان تاریک بالای سر و غربت کلمات کافی است تا دلت همراه با پرچم‌های حسینی محوطه بلرزد و به ماجرای عاشورا از نگاه اضطرار بنگری. گروه هنری «ماهو» در آستانه محرم یک‌ساله می‌شود.
رسول رحمانی، مسئول گروه ماهو می‌گوید: ما دانش‌آموزان معارف دبیرستان امام رضا (ع) هستیم پس از چند سال فعالیت مستمر در حوزه تئاتر و پس از فارغ‌التحصیلی تصمیم گرفتیم که به گروه تئاتر ماهو هویت مستقل ببخشیم. رده سنی افراد گروهمان از ۱۷ تا ۲۲ سال است.
«غریب‌ترین»، «مجهول»، «در‌های کج» و «ریشه» از جمله کار‌هایی است که این گروه در دهه فاطمیه اجرا کرده‌اند و با استقبال روبه‌رو شده است. سوگ‌خوانی عاشورا اولین اجرای آن‌ها در حوزه محرم و روایتی از آنچه شب بعد از واقعه عاشورا بر حضرت زینب (س) گذشته است، ارائه می‌کند. او می‌گوید: این کار از لحاظ قالب و محتوا جدید است. این خوانش‌ها تفاوت اساسی با نمایش‌نامه‌خوانی دارد و ما خواستیم قالب جدیدی ارائه دهیم که نامش را سوگ‌خوانی گذاشتیم. ایده ماهو این است که با سبک هنرمندانه و با استفاده از هنرهای نمایشی معارف اهل بیت (س) را منتقل کند.
همین‌که مخاطب تا پایان خوانش صحنه را ترک نمی‌کند نشانی از موفقیت این گروه در انتقال پیام دارد. مسئول گروه هنری ماهو امیدوار است که قوت اجراهایشان به جایی برسد که همه اقشار جامعه را هم پای تماشای هنرشان بکشاند: این هدف نیاز به گذر زمان وکسب تجربه دارد که ماهو تلاش می‌کند در طول زمان به آن برسد.
ایده ما، جان‌دادن به اشیای کربلاست
متن اجرا‌ها را سید محمدرضا رضوی نوشته است. رحمانی درباره استفاده از عناصر بی‌جان در خوانش اضطرار توضیح می‌دهد: ایده متفاوت ما بیان واقعه عاشورا از زبان اشیا و عناصر و جان دادن به آن‌ها بود. ما از ابتدای شروع کار همه اشیای صحنه کربلا را استخراج و بیش از ۸۰ شیء را شناسایی و میان آن‌ها با شخصیت‌های کربلا ارتباط برقرار کردیم تا هر کدام از عناصر جایگزین یک شخصیت حاضر در صحنه کربلا شود. به طور مثال پیراهن نماینده حضور امام حسین (ع) و تسبیح نماینده حضور امام سجاد (ع) در صحنه کربلاست. پس از جمع‌آوری مستندات مرتبط با عاشورا متن اثر در قالب سوگ‌خوانی نوشته شد.
او همچنین هدف از اجرای این سوگ‌خوانی و اجرای برنامه‌های آیینی در قالب تئاتر را این‌گونه بیان می‌کند: ازجمله اهدافی که در مجموعه ماهو برای خودمان تعریف کردیم اعتلای هنر شیعی و مذهبی با رویکرد انقلابی است. گام اولمان اجرای هنرهای نمایشی در یک سطح مناسب در این زمینه است. برنامه سوگ‌خوانی اضطرار در طول ۱۰ شب به صورت رایگان به روی صحنه می‌رود و مسئول گروه ماهو درباره تامین هزینه‌های این اجرا توضیح می‌دهد: حدود ۳۰ نفر برای برپایی این سوگ‌خوانی تلاش می‌کنند که هیچ‌کدام برای کارشان دستمزد نمی‌گیرند و حتی خودشان در تامین هزینه‌های آن مشارکت می‌کنند. این برنامه با همکاری سازمان جوانان آستان قدس که امکانات لازم را برای ما فراهم کرده و شهرداری منطقه ۷ که تبلیغات برنامه را در شهر برعهده گرفته و با همراهی خیران روی صحنه می‌رود.
تیزر مراسم سوگ‌خوانی «اضطرار»
علاقه‌مندان می‌توانند تا ۲۴ شهریور هر شب از ساعت ۳۰/۱۹ با مراجعه به مجتمع دانشجویی امام رضا (ع) واقع در فدائیان اسلام ۲ در این برنامه فرهنگی آیینی شرکت کنند.