مشکل مناقصه ها و نبود پیمانکار، علت تأخیر در اجرای ۲۸۰ کیلومتر باقی‌مانده طرح اگوی مشهد است.
تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ از سال۱۳۷۲ تا امروز، پروژه‌ای اجرا می‌شود که هنوز هم بعداز ۲۷ سال پایانی برای آن مشخص نیست. آخرین وعده‌های تمام‌شدنش به چهارسال پیش برمی‌گردد، اما کارگران پروژه اگوی مشهد همچنان مشغول کارند. بخش‌های زیادی از شهر مشهد به‌ویژه در حاشیه شهر هنوز درگیر همان پساب‌های خانگی هستند که در جوی‌های کنار خیابان رها می‌شوند؛ پسابی که هم آلودگی زیست محیطی دارد و هم آلودگی بصری.
نارضایتی شهروندان نیز در وضعیت چندان تغییری ایجاد نمی‌کند؛ زیرا پروژه براساس اولویت‌بندی شرکت آب و فاضلاب شهری پیش می‌رود و معلوم نیست کوچه یا خیابان شما در مرحله بعد اجرا باشد یا خیر. با‌این‌حال روند کار چنان نیست که پاسخ‌گوی انتظار و نارضایتی مردم باشد. پیامک‌هایی که از مناطق مختلف مشهد به شهرآرا می‌رسد، مؤید این است که شرکت و آب و فاضلاب آن‌طور‌که باید در انجام این پروژه موفق نیست.
پساب‌هایی که راهی خیابان می‌شوند
برای نمونه برخی از اهالی محله مهرآباد بیش از سه سال است که هزینه انشعاب اگو را واریز کرده‌اند؛ انشعاب خانه تعدادی از این افراد یک‌سال‌و‌نیم پیش وصل شده است، اما حدود نیمی از خانه‌ها همچنان منتظرند. حسینی، از اهالی این محله، می‌گوید: اگر نمی‌خواهند اگو را وصل کنند، لااقل پول مردم را برگردانند تا ما فکری برای چاه‌های خانه کنیم.
منظور حسینی، چاه‌های جذبی است که در نیمی از خانه‌های این محدوده، دفع فاضلاب توسط آن‌ها صورت می‌گیرد؛ چاه‌هایی که تخلیه آن، حوصله علوی، از اهالی طبرسی۱۲، را نیز سر برده است. در این محدوده شهر و در محبی ۴۱، اهالی دو سال پیش، همه هزینه‌های این انشعاب را پرداخته‌اند، اما هنوز خبری نیست. سوال علوی از مسئولان آب و فاضلاب این است: تا کی باید چاه خالی کنیم؟
ناظمی، از ساکنان قدیمی خیابان طبرسی شمالی، هم همین گرفتاری را دارد. او هم از اجرانشدن اگو در محدوده زندگی‌اش گلایه دارد و می‌گوید: هرچه اجرای این طرح به تعویق بیفتد، رهاکردن فاضلاب خانگی هم در معابر ادامه پیدا می‌کند.
به عقیده او همین رهاسازی فاضلاب و تبعات بعدی‌اش از دلایل اصلی نامناسب‌بودن ظاهر خیابان‌ها و محلات حاشیه‌ای است. می‌گوید: همین عامل باعث ازدیاد حیوانات موذی و حشرات می‌شود. او از متولیان اجرای طرح اگو می‌خواهد به‌صورت جدی کار را دنبال کنند.
مددی نیز به نمایندگی از عده‌ای از اهالی خیابان‌های گلشهر از نحوه اجرای طرح اگو گلایه دارد. آن‌طور‌که می‌گوید، یک‌سال ونیم پیش هزینه اجرا را گرفته‌اند، اما هنوز هیچ خبری نیست. او اضافه می‌کند: حدود ۲۰خانوار از ساکنان این خیابان‌ها مدت‌هاست درخواست اگو داده‌اند، اما خبری از شرکت آب و فاضلاب نیست.
آخرین پیگیری او و همسایگانش برای انشعاب اگو به همین چند هفته قبل برمی‌گردد که واحد امور اجرایی شرکت آب‌و‌فاضلاب قول شروع طرح در اواخر مهر را به آن‌ها داده است، اما «مهر هم تمام شد و سر‌وکله پیمانکاران در محله ما پیدا نشد.»
خانم سالک هم که در حال حاضر ساکن خیابان مقدم است، همین مشکل را برای خانه‌ای دارد که به‌تازگی در خیابان صاحب‌الزمان خریده است. می‌گوید: زمانی‌که خانه را خریدم، فروشنده گفت هزینه اجرای طرح اگو را پرداخت کرده است و آن‌ها هم تا ابتدای خیابان اصلی را کنده‌اند، اما لوله اتصال را به خانه نرسانده‌اند. من سواد درست و حسابی ندارم که بدانم کجا بروم و به چه کسی شکایت کنم.
فقط ۳ درصد پیشرفت در یک سال!
آن‌طور‌که از گلایه‌های مردمی برمی‌آید، سوای پهنه‌های کلی که اگو در آن‌ها اجرا نشده است، در جای‌جای شهر هم خانه‌هایی هستند که به دلایل مختلف هنوز به اگو متصل نشده‌اند و همچنان منتظرند. به گفته محمود محتشمی، مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب مشهد، تا امروز حدود ۶۰۰کیلومتر از طرح اگو در حاشیه شهر مشهد اجرا شده، اما کار تمام نشده است. او می‌گوید: نزدیک به ۲۸۰کیلومتر دیگر در مناطقی همچون شهرک شهیدرجایی، شهید‌باهنر، گلشاد و بخشی از طبرسی‌شمالی باقی مانده است که در مراحل بعدی اقدام قرار دارند. محتشمی با اعلام اینکه تاکنون ۷۹درصد شبکه اگوی شهر مشهد اجرایی شده است، اضافه می‌کند: نزدیک به ۳۴۰۰ کیلومتر در شهر مشهد را زیرپوشش این طرح قرار داده‌ایم و ۲۱ درصد باقی‌مانده مربوط‌به مناطق حاشیه شهر است. مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب مشهد، گسترش مداوم شهر و اضافه‌شدن حاشیه به آن را یکی از دلایل طولانی‌شدن اجرای طرح اگو می‌داند و تأکید می‌کند: تفاوتی میان مناطق شهر وجود ندارد، اما مشکلاتی همچون اشکال در انشعاب فاضلاب یا بودجه ممکن است باعث تأخیر شود. او درعین‌حال مهم‌ترین مشکل و علت تأخیر در تعهد‌های آب و فاضلاب را مشکل برگزاری مناقصه و تعیین پیمانکار می‌داند و اینکه «تکرار مناقصه، هر پروژه را یک یا دوماه به تأخیر می‌اندازد.»
چنین پاسخ‌هایی یعنی اهالی حاشیه شهر و محلات یادشده همچنان باید منتظر بمانند؛ زیرا هیچ زمان مشخصی برای اتصال منازل آن‌ها به شبکه اگو معین نشده است. پیش‌تر (۱۶ اردیبهشت سال گذشته) امور اجرایی طرح‌های فاضلاب شهری شرکت آبفای مشهد به‌عنوان متولی مستقیم اجرای شبکه‌های جمع‌آوری، احداث تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، در پورتال این شرکت گزارش طرح فاضلاب مشهد را چنین آورده‌است: «با اجرای بیش‌از ۱۶۰کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب و نصب ۱۶هزار فقره انشعاب فاضلاب در سال۹۷، شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب شهر مشهد از ۳۴۰۰کیلومتر و انشعابات نصب‌شده از ۳۴۰هزار فقره فراتر رفت.» ضمن اینکه حسین اسماعیلیان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، هم ۲۱ آذر۹۸ در گفت‌وگویی گفته: «تاکنون حدود ۷۶درصد طرح اگوی مشترکان شهر مشهد اجرایی شده است.»
اگر از یکسان‌بودن طول شبکه اجرا‌شده (۳۴۰۰ کیلومتر) در سال۹۷ و ۹۹ بگذریم و استناد را بر حرف مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در آذر سال ۹۸ بگذاریم، طی یک سال گذشته، اجرای طرح اگوی مشهد فقط ۳درصد پیشرفت داشته است.
او در همان گفتگو اعلام کرده بود طی پنج‌سال گذشته یعنی حدفاصل سال‌های ۹۳ تا ۹۸، حدود ۶۰۰کیلومتر از طرح اگو مشهد در مناطقی نظیر شهرک شهیدرجایی، شهرک باهنر و منطقه گلشهر، اجرا شده و در‌مجموع حدود ۸۰۰کیلومتر از شبکه اگوی مشهد مانده است که بیشتر مربوط‌به همین مناطق حاشیه‌ای است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد البته در توضیح دلایلی که باعث شده است ۲۴درصد مشترکان پس از ۳۰سال از اجرای طرح فاضلاب، هنوز شبکه اگوی آن‌ها نصب نشده باشد، کمبود منابع مالی و تکمیل‌نشدن شبکه فاضلاب را عنوان کرده بود. آن‌طور‌که او اعلام کرده بود «سالانه به‌طور میانگین ۲۰۰کیلومتر شبکه فاضلاب اجرا می‌شود که ۵۰هزار مشترک را تحت پوشش قرار می‌دهد.» حال باید دید ساکنان حاشیه شهر در‌زمره ۵۰هزار مشترک امسال یا سال آینده یا سال بعد قرار می‌گیرند.