در سال‌های اخیر کلان شهر مشهد شاهد آغاز موجی از ساخت وساز در حوزه ساختمان‌های بلند مرتبه مسکونی، برج‌های چندمنظوره و ظهور مگامال‌ها و مراکز خرید بوده و البته تعدادی آتش سوزی نیز در آنها رخ داده که هشدارآمیز است.
به گزارش شهرآرانیوز، در سال‌های اخیر کلان شهر مشهد شاهد آغاز موجی از ساخت وساز در حوزه ساختمان‌های بلند مرتبه مسکونی، برج‌های چندمنظوره و ظهور مگامال‌ها و مراکز خرید بوده است.
این در حالی که به تاکید کارشناسان حوزه‌های نظارتی بیشتر این ساختمان‌ها که اتفاقا چندین سال هم از بهره برداری آنان بدون داشتن پایان کار می‌گذرد؛ فاقد مولفه‌های ایمنی در حوزه بلایای طبیعی بویژه آتش سوزی هستند.
زنگ هشدار لزوم اهمیت به این موضوع را آتش‌سوزی‌های گاه و بیگاهی باید دانست که در پروژه‌های بزرگ در حال ساخت مشهد در سال‌های اخیر رخ داده است. دو مورد آتش‌سوزی هتل در حال ساخت در اطراف بافت حرم رضوی؛ چند مورد مجتمع مسکونی و دو مورد برج اقامتی تجاری و در راس این اتفاقات، آتش سوزی برج تجاری اداری سلمان که پیش خسارت زیادی به بار آورد و مهمترین دلیل آتش سوزی هم عدم استفاده از متریال نمای استاندارد در زمان ساخت بود.
ایزوگام کاری در مشهد مال منجر به آتش سوزی شد
آتشپاد دوم مهدی رضایی معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد درباره آتش‌سوزی مجتمع در حال ساخت مشهدمال که عصر دیروز به وقوع پیوست می‌گوید: این آتش در بین درز دو دیوار در نمای بیرونی اتفاق افتاد، اما شعله‌های آتش به سرعت تا ارتفاع ۱۰ متر زبانه کشید و همین سبب شد آتش‌سوزی بسیار گسترده به نظر برسد.
معاون عملیات آتش‌نشانی مشهد افزود: ایزوگام کاری که در طبقه همکف مجتمع انجام می‌شد، علت اصلی بروز آتش سوزی بود. در هنگام ایزوگام‌کاری به دلیل بی‌احتیاطی آتش‌سوزی در بین درز دو ساختمان رخ می‌دهد.
آتشپاد دوم مهدی رضایی خاطرنشان می‌کند: کارشناسان ما در آتش نشانی قبل‌تر از این پروژه بازدید کرده بودند و براساس بررسی‌های انجام شده، این پروژه از تجهیزات مورد نیا ز در زمان آتش‌سوزی و اطفای حریق برخوردار است. قطعا اگر این مجتمع در حادثه امروز تجیهزات لازم را نداشت، آتش‌سوزی گسترده‌تری را شاهد می‌بودیم. مهم‌تر این که این پروژه هنوز در حال ساخت است و به بهره برداری نرسیده لذا در نهایت برای اخذ پایان کار باید همه نکات ایمنی به صورت کامل رعایت شده و به تائید ما برسد تا بتواند پایان کار بگیرد.
ضرورت اجرای ایمنی استاندارد در نما
سعید مادرشاهی متخصص نما در واکنش به آتش‌سوزی‌هایی که هر چند مدت در یکی از پروژه‌های بزرگ در حال ساخت در مشهد شاهد هستیم؛ می‌گوید: فرآیند اجرای ایمنی در نما، یکی از شاخصه‌های مهمی است که تمامی مهندسان و مشاورین حوزه ساخت و ساز باید آن را در نظر بگیرند. هر چند معمولا دستگاه‌های نظارتی در اکثر پروژه‌ها، مقررات و آیین‌نامه‌های کلی را تصویب می‌کنند، اما وارد جزئیات نمی‌شوند.
وی می‌افزاید: امروزه صنعت ساختمان‌سازی پیشرفت کرده و مهندسین ما در حال ساخت و ساز‌هایی در مقیاس وسیع هستند پس دیگر نمی‌توان انتظار داشت که تنها وجود یک ناظر در پروژه تضمین‌کننده کل کار و تسلط بر بر همه جزئیات باشد به همین خاطر در اجرای پروژه‌های عظیم وجود مشاورین تخصصی آموزش‌دیده از جمله: مشاور تخصصی آسانسور، مشاور تخصصی نما، مشاور تخصصی حریق و... لازم است. زیرا در حین ساخت و یا حتی پس از بهره برداری ممکن است عدم نظارت دقیق و کارشناسی منجر به بروز حوادث غیرقابل جبران شود.
برج سلمان عبرت نمی‌شود
این مدرس تخصصی حوزه نما خاطرنشان می‌کند: در آتش‌سوزی سال گذشته در یکی از پروژه‌های هتل سازی مشهد، از ورقه کامپوزیتی اشتعال‌زا استفاده شده بود! که متاسفانه این اقدام کاملا آگاهانه و برای کاهش هزینه‌ها بوده است. انجام این کار نه تنها غیرفنی و غیراخلاقی بوده، بلکه اکنون غیرقانونی نیز است. همچنین در آتش‌سوزی برج سلمان، کارشناسان فنی بار‌ها تاکید کردند که استفاده از ورق کامپوزیت اشتباه است، ولی متاسفانه این حرف به‌جایی نرسید و سبب ایجاد حریق شد و وقوع خسارت جدی شد.
مادرشاهی می‌افزاید: امروزه برخی از کارفرمایان ما به اندازه کافی حرفه‌ای نیستند، برای مثال: برخی بلافاصله پس از یک ساخت یک آپارتمان شش طبقه به سمت پروژه‌هایی با مقیاس وسیع میروند. آنها آگاه نیستند که این ساختمان‌ها از لحاظ ساخت، متریال مصرفی و ... باید با یکدیگر متفاوت باشند! اما متاسفانه خاطره برج سلما برای کارفرمایان و دستگاه‌های نظارتی مشهد عبرت نشده است و دوباره همه چیز به دست فراموشی سپرده شده است.
روش‌های قدیمی و مماشات!
دبیر دومین نشست تخصصی نما بیان می‌کند: دستگاه‌های نظارت پروژه نباید به روش‌های قدیمی پیش بروند چرا که شیوه‌های ساخت‌وساز، فناوری‌ها و متریال‌های مصرفی مدام در حال تغییر و به‌روز شدن هستند.
امروزه یکی از وظایف مشاورین تخصصی نما، هماهنگ شدن با مشاورین آتش‌نشانی است. در واقع این گروه‌ها در تلاشند که طراحی لایه‌بندی و اتصالات نما را با دقت بالا انجام دهند تا از بروز آتش‌سوزی جلوگیری کنند و یا اگر این اتفاق بیفتد، خسارت کم‌تری داشته باشد و به سایر طبقات توسعه پیدا نکند.
باید دانش فنی دستگاه‌های متولی را وسعت دهیم
این کارشناس حوزه نما در نهایت خاطرنشان می‌کند: در سال‌های اخیر حجم ساخت وساز‌ها و فناوری‌هایی که استفاده می‌کنیم در کلان شهر‌هایی مانند مشهد رو به پیشرفت است. پس باید در کنارش دانش و اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهیم. به عبارتی دیگر، در پروژه‌های ساختمانی بزرگ‌تر، کنترل مضاعف و ایمنی بیشتر نیاز است.
اکنون لازم است در شهرداری‌ها، سازمان نظام مهندسی و... سازوکار‌هایی وجود داشته باشد که با نظارت کامل از بروز حوادث جلوگیری کند. البته کارفرمایان نیز باید دقت خود را بالا برده و با انتخاب‌های نادرست ایمنی کار را کاهش ندهند.
در پایان باید گفت: امروزه انتخاب کارفرمایان بخش دولتی در جلسات عمومی برگزار می‌شود و انجام کار نیز به صورت گروهی انجام می‌شود. با این حساب، افراد نگرانی از عدم رعایت ایمنی و استفاده نادرست از مواد مصرفی ندارند. پس بدون تردید وجود گروه‌های نظارتی در انجام پروژه‌ها بسیار واجب و حیاتی است.
مشهد رتبه دوم تعریف ابر پروژه‌ها
احسان قیطاقی مدیر مگاپروژه «رودپارک» مشهد در واکنش به حوادث اخیر در پروژ‌های بزرگ می‌گوید: با توجه به گستردگی شهر‌های دنیا، تنوع بافت اقلیمی از یک طرف و افزایش جمعیت اطرف دیگر شاهد تبدیل مراکز تجاری در شهر‌ها از مسیر مرسوم تجاری خطی به سمت ایجاد مال‌ها و مگامال‌های چند منظوره هستیم. بر همین مبنا در شهر‌های بزرگ ایران هم پروژه‌های بزرگ زیادی در سال‌های اخیر تعریف شده است.
قیطاقی ادامه می‌دهد: مگامال‌ها ابر پروژه‌های تجاری هستند که از لحاظ حجم و وسعت از مال‌ها بزرگترند و در ساخت این قبیل پروژه‌ها باید بسیار دقت شود تا هرکدام دارای شرایط خاص خودش باشد، زیرا شهروندان زیادی در آن واحد در این مجموعه‌ها حضور دارند و هرگونه حادثه‌ای به سرعت می‌تواند به فاجه انسانی تبدیل شود. شهروندان باید در این مجموعه‌ها احساس آرامش و امنیت کنند و شرایط و تجهیزات به گونه‌ای باشد که قبل ار وقوع هرگونه حادثه امکان تخلیه و یا مقابله با گسترش حادثه فراهم باشد.
در کشور پس از تهران، مشهد دارای بیشترین ابر پروژه‌های تجاری و اقامتی است. حتی تبریز و شیراز به این حجم ساخت و ساز بزرگ در آن صورت نگرفته است.
نمای غیراستاندارد
معاون اسبق شهرداری منطقه ۲ می‌افزاید: یکی از نکاتی که باید در حوزه ایمنی پروژه‌های بزرگ بسیار مد نظر قرار بگیرد نمای ساختمانی این پروژه‌ها است. امروزه متریال نمایی که در کشور‌های دیگر مانند چین و اروپا استفاده می‌شوند تماما ضد حریق هستند. البته چند شرکت در داخل تولید و تجهیز این حوزه را بر عهده دارند، اما هنوز به صوررت کامل ساخت نمای نسوز بومی سازی نشده است.
قیطاقی ادامه می‌دهد: همانطور که در آتش سوزی‌های اخیر پروژ‌های بزرگ مشهد – که محدود به مجموعه‌های تجاری هم نبود- ما شاهد شروع حادثه از نما و گسترش آن به دلیل غیراستاندارد بودن آن هستیم. در مجموعه برج سلمان ما شاهد سوختن کامل نما و سرایت آتش به داخل مجموعه بودیم. در حادثه برج سلمان آتش از گوشه‌ای کوچک شروع و با سرایت به نمای برج به همه جا سرایت پیدا کرد.
ضرورت تدوین مقررات جامع برج سازی
مدیر پروژه «رودپارک» در واکنش به حادثه دیروز در مشهد مال می‌گوید: متاسفانه روز گذشته نیز نمای پروژه مشهد مال دچار حریق شده بود که خوشبختانه سریع کنترل شد.
اگر در حوزه ایمنی؛ سازنده برج ملزم به استفاده از مصالح استاندارد و ضد حریق شود؛ همچنین آتش نشانی دقت لازم را برای تائید نهایی جزئیات ایمنی به کار گیرد ما دیگر کمتر شاهد این قبیل حوادث خواهیم بود. البته پس از حادثه برج سلمان استاندارد‌های جدید در حوزه برج سازی مشهد تعریف شد تا در مجموعه‌ها حسگر‌های حریق و دود نصب شوند و نیز نما ضد حریق باشد. اما ما نیاز به تدوین یک دستورالعمل جامع برای برج سازی در مشهد هستیم که وظیفه شهرداری حکم می‌کند در این حوزه وارد عمل شود تا مراحل ایمنی از مصالح تا پلان قبل از اجرا و یا در حین اجرا به تائید کارشناسان و مشاوران خبره در حوزه‌های ایمنی و مصالح و معماری برسد.
شاهد پلاسکوی بعدی نباشیم!
به نظر می‌رسد با ادامه روند این ساخت وساز‌ها در مشهد که هر روز سرعت بیشتری می‌گیرد و از طرف دیگر بلاتکلیف مجموعه‌هایی که حالا پس از گذشت سال‌ها از بهره برداری هنوز پایان کار ندارند (که اتفاقا تعدادی از این مجموعه‌ها و ساختمان‌ها متعلق به مجموعه‌های دولتی هستند)؛ در وهله اول آتش نشانی به عنوان مسئول مستقیم صدور تائیدیه ایمنی اقدام به انتشار اسامی این مجموعه‌ها نماید. زیرا حداقل حقوق شهری حکم می‌کند شهروندان از ایمن بودن یا نبودن مجموعه‌ای که به آن قدم می‌گذارند مطلع باشد. از طرف دیگر مدعی العموم نسبت به پلمپ این مجموعه‌ها اقدام جدی نماید اگر نه روزی شاید پلاسکویی دیگر در مشهد و افسوسی از دست رفتن جان شهروندان خواهیم بود.
منبع:تسنیم