قانون بالای سر ساختمان های ناایمن‌ مشهد

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ مهلت هفت ماهه ایمن سازی ساختمان‌های ناایمن مشهد تمام شد و به گفته جانشین معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و حفظ حقوق عامه دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان، تاکنون اقدامات خوبی برای ایمن سازی انجام شده است و نگاه توأمان دستگاه قضایی، هم حمایت از آتش نشانی برای ایمن سازی است و هم پیاده سازی نگاهی واقع بینانه در ایمن سازی بنا‌های ناایمن.

 

همه چیز از آتش سوزی ۳۰ دی ماه در ساختمان پلاسکو آغاز شد، اما آتش سوزی نمای برج سلمان در سال ۹۵ زنگ خطر اتفاقات مشابه را در مشهد به صدا درآورد. از تیرماه امسال و با آتش سوزی درمانگاه سینای اطهرِ تهران، بررسی ایمنی این ساختمان‌ها با دستور شهردار مشهد وارد فاز جدی تری شد، تا آنجا که نام مجتمع‌های ناایمن اعلام و مهلتی هفت ماهه به آن‌ها داده شد تا نواقص ایمنی شان را برطرف کنند که در غیراین صورت به دادستانی معرفی خواهند شد؛ مهلتی که البته بیش از ۱۰ روز می‌شود به اتمام رسیده است.

شهردار مشهد بعد از حادثه درمانگاه سینا اطهر دستور داد که تأییدیه ایمنی ساختمان‌های بلندمرتبه و مجتمع‌های تجاری دوباره بررسی شود. محمدرضا کلائی چندروز بعد از این حادثه در صفحه شخصی اش از این دستور رونمایی کرد: «با قاطعیت دستور داده ام تا به کسانی که ساختمان‌های بلندمرتبه را در اختیار و تأییدیه‌های آتش نشانی لازم را ندارند، تنها ۲ هفته مهلت اقدام و پیگیری بدهند. اگر مدیران این ساختمان‌ها بعد از ۲ هفته برای اصلاحات مراجعه نکنند، به عنوان ساختمان و مجتمع ناایمن جلوی آن‌ها تابلو خواهیم زد.»

مهلت دوهفته‌ای و اول شهرداری که تمام شد، تنها زیست خاور و بازار رضا پرونده ایمنی تشکیل دادند و ۱۰ بازار سرای عزیز ا...  اف، پاساژ فیروزه، سرا‌های هفده شهریور، بازار حضرتی، بازار مرکزی، پاساژ مدرس، بازار مولوی، پاساژ فردوسی، بازار حکیم و مجتمع تجاری امینی به عنوان اماکن ناایمن معرفی شدند و طبق وعده شهردار جلوی آن‌ها تابلویی مبنی بر ناایمن بودن این بازار‌ها نصب شد.

امیر عزیزی، مدیرعامل وقت سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد، همان زمان اعلام کرد که بیش از ۴۸ ساختمان ناایمن در مشهد وجود دارد و این ۱۲ نام اعلام شده، مراکز با احتمال خطر بالا هستند و اعلام نشدن نام دیگرمجتمع‌ها و بازار‌های شهر به این معنی نیست که آن‌ها مشکلی ندارند.
عزیزی به این نکته هم اشاره کرد که این ۱۲ ساختمان و مجتمع تجاری ناایمن قابلیت رفع نقص و مجهز شدن به سیستم اعلان و اطفای حریق را دارند و اگر ایمنی آن‌ها اکنون در سطح ۱۰ است می‌توانند با اعمال تغییراتی آن را به ۷۰-۶۰ برسانند.

کارگروه ایمن سازی اماکن پرخطر مشهد در مردادماه با حضور نظام مهندسی و دستگاه قضایی تشکیل شد؛ کارگروهی که طبق گفته‌های مدیرعامل سابق آتش نشانی ۱۰۰۷ مکان پرتجمع بسیار پرخطر در مشهد را شناسایی کرد. تمرکز این کارگروه بررسی اماکن تجمعی مثل پاساژها، بازارها، هتل‌ها و همچنین اماکن تجمعی درحال بهره برداری بدون پایان کار بود و آن طور که جواد حیدری، معاون نظارت و پیشگیری سازمان آتش نشانی شهرداری مشهد، چندی پیش در گفتگو با شهرآرا اعلام کرد ۱۷۵ بازدید از این اماکن انجام و برای ساختمان‌های ناایمن اخطاریه صادر شده است.

شهریورماه قرار بود آخرین مهلت مجتمع‌ها و بازار‌های ناایمن برای رفع نواقص ایمنی شان باشد، اما این مهلت تا پایان دی ماه تمدید شد و بااین همه طبق گفته‌های معاون نظارت و پیشگیری سازمان آتش نشانی شهرداری مشهد، تنها بازار فردوسی و مولوی با این سازمان نامه نگاری کرده اند و مالکان پاساژ فیروزه، بازار حضرتی، بازار حکیم و ۱۱ سرای هفده شهریور قدمی برای افزایش ایمنی شان گامی برنداشته اند تا همان طور که معاون دادستان مرکز خراسان رضوی پیش ازاین اعلام کرده بود درصورتی که برای اعضای کارگروه تأمین ایمنی از سوی مالکان محرز نشود و نیاز به پلمب باشد، دادگستری قاطعانه این کار را انجام خواهد داد.

جانشین معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و حفظ حقوق عامه دادسرای عمومی و انقلاب مرکز استان با تأیید انجام ۱۷۵ بازرسی ایمنی توسط تیم‌های کارگروه ایمن سازی اماکن پرخطر، به نقش و وظیفه قانونی شهرداری در حل و فصل مشکلات ایمنی این ساختمان‌ها اشاره کرد و به خبرنگار ما گفت: در بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها بیان شده است که باید برای رفع خطر همه ساختمان‌های پرخطر و محل خطر اقدام شود و اختیار این مسئله به شهرداری داده شده است که موارد و ساختمان‌های ناایمن شناسایی شده معرفی شوند.

فرزاد بهشتی توندری با بیان اینکه در زمینه افزایش سطح ایمنی ساختمان ها، به ویژه قدیمی ترها، باید نگاه واقع بینانه تری داشته باشیم، افزود: نباید به ساختمان‌هایی که سال ساخت آن‌ها به دهه ۷۰ و ۸۰ بازمی گردد، نگاه ایده آل داشته باشیم، زیرا در این صورت همیشه آتش نشانی نگاه مطالبه گری خواهد داشت و این مطالبات به خروجی نخواهد رسید. مثلا برای ساختمانی که در آن زمان پله‌هایی نیم متری داشته است، نمی‌توانیم حالا انتظار پله‌های ۱.۵ متری داشته باشیم؛ زیرا شاکله این ساختمان‌ها اجازه نمی‌دهد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: باید تمام نواقص ایمنی به صورت جامع و انحصاری از سوی آتش نشانی ابلاغ شود. یعنی در تمام ۱۷۵‌بازرسی انجام شده تأکید دادستانی بر این بوده است که همه موارد اعلام شود. مثلا اگر بناست کابل‌های برق در یک ساختمان ناایمن از مسیر تعیین شده هدایت شود، هم زمان مسیر سیستم اطفای حریق هم مدنظر باشد تا مالک مجبور به هزینه کرد مضاعف نباشد. باید بهترین مجریان در خط بازید‌ها قرار بگیرند و امروز نباید شاهد اتفاقاتی باشیم که در سالیان دور در آتش نشانی شاهد بوده ایم.

جانشین معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و حفظ حقوق عامه دادسرای عمومی و انقلاب استان با تأکید بر اینکه تأمین ایمنی ساختمان‌ها از مطالبات دادستانی است و حمایت‌های قضایی در این زمینه از سازمان‌های مسئول انجام خواهد شد، تصریح کرد: اذن ورود‌هایی که از سوی دادگستری داده شده است، مؤید این مسئله است. مثلا در یکی از مجتمع‌هایی که ناایمن معرفی شده بود کسبه اجازه اجرای عملیات ایمن سازی را به مجریان نمی‌دادند که دستورات لازم برای پلمب واحد‌ها در صورت همکاری نکردن صادر و مشکل برطرف شد.

بهشتی با بیان اینکه اگر هیئت مدیره‌ای نقایص ایمنی گزارش شده از سوی کارگروه را برطرف نکند، با آن برخورد قضایی صورت خواهد گرفت، گفت: سیاست اولیه و اصلی دادستانی با توجه به جمیع وجوه فراخوان هیئت‌های مدیره ساختمان‌های ناایمن و صدور تذکرات لازم است که در صورت بروز حادثه علاوه بر مسئولیت مدنی مسئولیت کیفری نیز با توجه به تعریف عام تقصیر در تبصره ماده ١۴۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٩٢متوجه آن‌ها خواهد بود.

 

اگر هیئت مدیره‌ای برای رفع موارد ناایمن ساختمان اقدام نکند، برخورد قضایی لازم انجام خواهد شد. وی با اشاره به فرایند رفع نواقص ایمنی توسط ساختمان‌ها و چگونگی ورود دادستانی به این مسئله، ادامه داد: آتش نشانی مهلتی را برای رفع نقص‌های ایمنی برای مجتمع‌ها مشخص می‌کند و درصورتی که متولیان ساختمان یا مجتمع ناایمن بعد از اتمام مهلت تعیین شده هنوز برای رفع نواقص اقدامی نکرده باشند، به حوزه دادستانی معرفی خواهند شد.

وی ادامه داد: از زمانی که دادستانی به موضوع ورود کرده است مدیران مجتمع‌ها اقدام به تشکیل پرونده برای رفع نواقص ایمنی کرده اند و اقدامات خوبی انجام شده است. هرچند نمی‌توان زمان مشخصی را برای برطرف کردن کامل نواقص اعلام کرد، ولی فرایند در حال انجام است. موضوعی که باید شهرداری‌ها و آتش نشانی‌ها به آن توجه داشته باشند، مسئله صدور پایان کار است. موضوعی که ما با آن درگیریم این است که نهاد‌های دارای وظیفه نظارت در شهرداری ها، وظیفه خود را به خوبی انجام نمی‌دهند.