وقتی حجم غذاهای سفارشی به این مراکز هم زیاد می‌شود که شده است، هیچ فرقی با غذاهای رستورانی ندارند و نباید بنا به هر دلیلی بیش از یکی دوبار در ماه از این مراکز غذا تهیه کرد، به‌ویژه این روز‌ها که بیشتر کدبانو‌ها درخانه هستند و فرصت لازم را هم برای پخت وپز دارند.
معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ کترینگ یا غذای بیرون بر واژه‌ای انگلیسی است به معنای پخت و آماده کردن غذا در یک محل و سرو آن در محلی دیگر، صنعتی که ابتدا قرار بود جامعه هدفش مراکزی مانند هتل ها، هواپیماها، قطارها، بیمارستان‌ها و ادارات و شرکت‌ها باشد، اما خیلی زود با نام «آشپزخانه یا غذای خانگی» به شماره تماس ثابت مشترکان خانگی تبدیل شد، از سرویس دهی برای مجالس و میهمانی‌های هفتگی تا سفارش غذای روزانه، آن هم به بهانه خانگی و سالم بودن غذا در مقایسه با غذاهای آماده و رستورانی. غافل از اینکه وقتی حجم غذاهای سفارشی به این مراکز هم زیاد می‌شود که شده است، هیچ فرقی با غذاهای رستورانی ندارند و نباید بنا به هر دلیلی بیش از یکی دوبار در ماه از این مراکز غذا تهیه کرد، به ویژه این روز‌ها که بیشتر کدبانو‌ها درخانه هستند و فرصت لازم را هم برای پخت وپز دارند.
چگونه «غذاهای خانگی» رونق گرفتند؟
استفاده از برند «غذای خانگی» روی دستپخت کترینگ‌ها یا آشپزخانه‌ها درست همان اعتباری را که نام «ارگانیک» به موادغذایی می‌دهد برای مخاطب تداعی می‌کند. یعنی خیلی‌ها با این تصور به سراغ «غذاهای خانگی» می‌روند که همان کیفیت غذاهای مامان پز را دارند و می‌توان به سلامت آن‌ها بیش از غذاهای آماده و صنعتی یا فست فودی و رستورانی اعتماد کرد. به عبارت ساده تر، تصور بیشتر ما از «غذای خانگی» پخت غذا در شرایطی برابر با خانه است که فقط آن را کس دیگری به جای خودمان یا مادر و همسرمان انجام می‌دهد. انگار میهمان یکی از کدبانو‌های فامیل هستیم، درحالی که به هیچ وجه چنین خبر‌هایی نیست. بیشتر آشپزخانه‌هایی که غذای به اصطلاح خانگی می‌پزند، درست در شرایط رستوران‌ها به سر می‌برند، اما با یک تفاوت کوچک: تنوع غذاهای آشپزخانه‌ها یا همان «غذاهای خانگی» برخلاف فهرست غذاهای رستوران‌ها با غذا‌هایی که ما درخانه می‌پزیم یکی است.
به دنبال چه هستیم؟
اگر تصویری که تا امروز از غذاخوردن در ذهن داشته اید این است که غذا می‌خوریم تا فقط انرژی کافی برای فعالیت روزانه داشته باشیم، سخت در اشتباهید. تأمین انرژی و موادمغذی مانند انواع پروتئین، ویتامین‌ها و املاح برای حفظ سلامتی و توان کافی در بدن، هدف اصلی ما از غذاخوردن هست، اما تنها علت آن نیست. زمانی که در کنار دیگر اعضای خانواده یا بستگان و دوستانمان هستیم و با آن‌ها غذا می‌خوریم، فرصتی ایجاد می‌شود تا روابط بین فردی ما بهبود بیابد. اگر دلخوری و ناراحتی داریم، ازبین برود و برای آینده پیش رویمان، برنامه‌های مشترکی داشته باشیم. از این گذشته، غذاخوردن با آداب و تشریفاتش جزو لذت‌های واقعی زندگی است که نمی‌توان آن را حذف کرد یا ساده انگاشت.
اینکه غذا را تزیین می‌کنیم یا رنگ و لعابش می‌دهیم، فقط برای این نیست که اشتهابرانگیز شود، بلکه به دنبال این هستیم که از دیدن و خوردنش لذت بیشتری هم ببریم. لازمه این امر نیز دل دادن به آشپزی است. لابد درباره چاشنی‌ای به نام عشق شنیده اید که برخی کدبانو‌ها با آن آشپزی می‌کنند، همان راز خوشمزگی دستپختشان، چاشنی‌ای که در غذاهای رستورانی و بیرون بر خبری از آن نیست.
بنابراین، اگر به دنبال این هستید که عشق را به همسر و فرزندانتان نشان بدهید یا به میهمانی که بعد مدت‌ها سری به شما زده است بگویید چه اندازه برایتان عزیز است، باید وقت بگذارید و در خانه آشپزی کنید. تهیه انواع غذاهای رنگارنگ برای میهمان با یک تلفن نشانه احترام به اوست، در اشتباهید. در حقیقت، با این کار به او می‌فهمانید که حوصله وقت گذاشتن برای او را نداشته و خیلی راحت از سر بازش کرده اید. درضمن، استفاده از مشارکت دیگران در پخت غذا، به ویژه بچه ها، در این روز‌های خانه نشینی هم از حجم کار‌های شما می‌کاهد هم لذت غذاخوردن دور هم در خانه را دوچندان می‌کند.
در آشپزخانه‌های بیرون بر چه خبر است؟
غلظت موادغذایی و نوع آن و چگونگی ترکیب آن‌ها راز خوش مزگی غذاهاست. اینکه ۲ نفر از موادغذایی یکسانی استفاده می‌کنند، ولی غذای یکی خوشمزه‌تر می‌شود، علتش را باید در همین جا جست وجو کرد. نمک، چربی و ادویه‌ها نیز تأثیرزیادی بر خوش مزگی غذا‌ها دارند، چیز‌هایی که وقتی در خانه آشپزی می‌کنید، بیشترین دقت را درباره اندازه به کارگیری آن‌ها دارید، ولی در رستوران‌ها و آشپزخانه‌ها به کل نادیده گرفته می‌شوند، چون مشتری به دنبال لذت بردن بیشتر از غذا هنگام مراجعه به چنین مراکزی است.
حتما شنیده اید ما مشهدی‌ها ۵/۲ برابر نیاز روزانه بدنمان نمک دریافت می‌کنیم. میزان مصرف روغن هم که باید روزانه درحدود یک قاشق غذاخوری باشد و شامل انواع روغن و کره می‌شود، در هر وعده غذایی بیش از میزان استاندارد است. این عوامل در ابتلای گسترده ما به بیماری دیابت و فشارخون و بیماری‌های قلبی عروقی نقش بسیار مهمی دارند. ادویه هم که باید متناسب با مزاج هر فرد مصرف شود، این روز‌ها به کارگیری اش در آشپزخانه‌های رستوران‌ها و غذاهای بیرون بر از حد اعتدال خارج شده است.
گذشته از این موضوع، حرارت زیاد و طولانی که هنگام پخت به غذا داده می‌شود، حجم زیاد غذا در زمان پخت و ماندن آن عواملی هستند که خاصیت غذا را ازبین می‌برند، چون با در این روش پخت بخش زیادی از ویتامین‌ها و ریزمغذی‌های موجود در موادغذایی ازبین خواهد رفت. اتفاقی که بدون شک در آشپزخانه‌های رستورانی و بیرون بر به دلیل حجم بالای سفارش‌ها یا ماندن بخشی از غذا برای روز بعد می‌افتد.
با این توصیف، اگر قرار باشد در هفته چندبار از غذای بازاری و رستورانی استفاده کنیم، چیزی جز ضرر نصیبمان نخواهد شد. برای نمونه، در غذاهای بیرون بر به ویژه خورش‌ها از روغن زیادی در زمان پخت استفاده می‌شود که در نهایت، مشتری را مجبور می‌کند روغن اضافی غذا را برای در امان ماندن از مضرات آن دور بریزد، غافل از اینکه بخش زیادی از ویتامین‌ها مانند A، D، K و E محلول در چربی هستند و با دور ریختن روغن غذا، در واقع بخش مهمی از ریزمغذی‌های آن غذا را هم دور می‌ریزیم.
همه این نکات جدا از بحث سلامت مواد غذایی، آشپز و محیط آشپزخانه است که در صورت نظارت کامل نهاد‌های متولی، باز هم نمی‌توان اطمینانی صددرصدی به آن داشت. این در حالی است که توجه به این نکات درون خانه از بدیهی‌ترین امور است، چون برخلاف غذاهای رستورانی و بیرون بر که هدف از پخت آن‌ها کسب درآمد و منفعت طلبی است، در خانه به دنبال تأمین سلامت جسمی و روحی همه اعضای خانواده هستیم.
آسیب غذاهای بیرون بر را به کمترین میزان برسانید
اگر به هر دلیلی مجبور به تهیه غذا از بیرون هستید، با رعایت چند نکته کوچک هنگام سفارش غذا یا خوردن آن، زیان و ضررش را به کمترین میزان ممکن برسانید.
- قبل از سفارش تلفنی، دست کم برای نخستین بار، سری به آشپزخانه مدنظر بزنید و از نزدیک شاهد فعالیتشان باشید.
- محیطی که آشپزی می‌کنند و کارکنان آن باید مجوز‌های بهداشتی لازم را برای این کار داشته باشند.
- کف، دیواره و سقف آشپزخانه باید دارای پوششی باشد که راحت شست وشو و ضدعفونی شود.
- آشپزخانه باید پنجره و تهویه مناسب داشته و تجهیزات به کاررفته در آن نیز از استاندار‌های لازم برخوردار باشد.
- همه کارکنان باید گواهی سلامت و پوشش مناسب و تمیز داشته باشند و از استعمال دخانیات هنگام کار خودداری کنند.
- محل پخت غذا نباید جایی تنگ و تاریک و دور از چشم باشد.
- تا حد امکان غذاهای سرخ کردنی و چرب سفارش ندهید. بیشتر غذاهای تنوری، کبابی، بخارپز یا آب پز را انتخاب کنید.
- نمک اضافی به غذای خود نزنید و در کنار غذایتان، مقداری سالاد، سبزی یا ماست سفارش دهید.
- سالاد خود را به جای سس‌های مایونز چرب با چاشنی‌های سالم تری مانند آب لیمو، سرکه، آب نارنج یا روغن زیتون طعم دار کنید.
- غذاهای نانی را به جای نان سفید با نان‌های سبوس دار میل کنید.
- برنج را با کره اضافی، چرب و طعم دار نکنید.
- کباب‌های چرب مانند کباب کوبیده را که معلوم نیست درون آن از چه موادی استفاده می‌کنند، کمتر سفارش دهید.
- نوشابه‌های قندی و دوغ‌های گازدار را انتخاب نکنید. به جای آن یک بطری آب ساده، دوغ بدون گاز و کم نمک یا آب میوه طبیعی بگیرید.
استفاده از غذای خانه چه مزایایی دارد؟
- وقتی در خانه غذا درست می‌کنید، افزون بر اینکه غذا را به اندازه می‌پزید، امکان کنترل میزان روغن مصرفی، نمک، شکر و ادویه را هم دارید.
- درخانه حجم غذای مصرفی دست خودتان است، درحالی که غذایی که از بیرون تهیه می‌کنید در بیشتر مواقع دورریز خواهد داشت.
- تهیه غذا درخانه هم صرفه اقتصادی دارد هم ازنظر کیفی و سلامت تضمین شده است.
- پختن و خوردن غذا در خانه زمینه را برای جمع شدن افراد خانواده در محیطی صمیمی و دور سفره‌ای فراهم می‌کند که با ذائقه و سلیقه تک تک اعضای خانواده چیده شده است.
- امکان استفاده و جایگزینی انواع چاشنی و موادغذایی سالم مانند آب لیمو و رب انار بجای خوراکی‌های مضر مانند سس مایونز در غذاهای خانگی وجود دارد.
- اگر رژیم دارید یا بیمار و سالمند در خانه دارید، با هیچ غذای بیرونی حتی سوپ نمی‌توانید هدف از غذاخوردن را برای او تأمین کنید.