حوزه هنری خراسان رضوی در دوره‌های مختلف فعالیت، خوش درخشیده و هنرمندان بسیاری از دل آموزش‌ها و پاتوق‌های این نهاد، در جشنواره‌های مختلف کشور و جهان مطرح شده اند.با مدیر حوزه هنری خراسان رضوی که به تازگی سکان دار این مجموعه شده، درباره برنامه‌های پیش روی این سازمان گفتگو کرده و فرایند کاری آن را از نظر گذرانده ایم.
لیلا کوچک زاده | شهرآرانیوز - فعالیت‌های حوزه هنری در کشور به عنوان یکی از نهاد‌های حامی فرهنگ و هنر در سال ۱۴۰۰، به دهه چهارم خود می‌رسد. در این بین، حوزه هنری خراسان رضوی در دوره‌های مختلف فعالیت، خوش درخشیده و هنرمندان بسیاری از دل آموزش‌ها و پاتوق‌های این نهاد، در جشنواره‌های مختلف کشور و جهان مطرح شده اند.
به باور این هنرمندان که بخشی از خاطرات مهم آن‌ها حضور و فعالیت در گوشه دنج میدان تقی آباد بوده، موفقیت‌های حوزه هنری خراسان رضوی، مدیون یک فرایند بوده است. فرایندی که در گام اول، با برنامه‌ها و آموزش‌های گوناگون خود، موجب جذب علاقه‌مندان به این مجموعه می‌شده است و در ادامه، با فراهم بودن فضای گفتگو بین طیف‌های مختلف هنری در پاتوق‌های شعر و داستان و تئاتر و هنرهای تجسمی و ...، نقش زیادی در شکوفایی هنر مشهد و خراسان در عرصه‌های مختلف داشته است.
هم زمان با فرارسیدن روز هنر انقلاب اسلامی در ۲۰ فروردین که یادگار شهادت «سید شهیدان اهل قلم» مرتضی آوینی است، با مدیر حوزه هنری خراسان رضوی که به تازگی سکان دار این مجموعه شده، درباره برنامه‌های پیش روی این سازمان گفتگو کرده و فرایند کاری آن را از نظر گذرانده ایم.
هنر حماسی و روحیه خردورزی
مدیر حوزه هنری خراسان رضوی، پرداختن به «هنر حماسی» را یکی از برنامه‌های اصلی حوزه هنری خراسان رضوی می‌داند و می‌گوید: هنر حماسی شاهرگ و نخ تسبیح اتصال بین ادبیات کهن ایران و خراسان با ادبیات روز است. به باور او از آنجا که هنر حماسی، روحیه خردورزی، امیدواری، پایمردی و پهلوانی را ترویج می‌کند، سه محور «هنر انقلاب»، «هنر فارسی زبانان» و «هنر زیارت» هم در آن جمع می‌شود و به آن‌ها خواهد پرداخت. او بیان می‌کند: خراسان مهد شاهنامه فردوسی، فارسی دری و ارتباط بین خراسان و همسایگانش با مسئله زبان فارسی است که در «هنر فارسی زبانان» نمود می‌یابد.
«هنر زیارت» هم به مفاهیم زیارت و حضور زائران در مشهد و امام رضا (ع) و مباحث دینی ربط دارد. آنچه در فضای هنری کشور می‌خواهیم مطرح کنیم نیز خارج از فضای «هنر انقلابی» نیست.
مجید عسگری تصریح می‌کند:
هنر حماسی، محوری بود که در مدیریت دوره قبلی حوزه هنری شکل گرفت و بنده هم جزو تدوین کنندگان این طرح بودم. این محور با فراخوان سینماحماسه و برگزاری نخستین دوره جایزه داستان‌های حماسی و نشست‌های گفتمانی شکل گرفته بود و ما همچنان این طرح را ادامه خواهیم داد و آن را اتفاق جدیدی در فضای هنری کشور می‌دانیم.
او به این هم اشاره می‌کند که توجه حوزه هنری به این محور، به معنای این نیست که همه هنرمندان باید درباره هنر حماسی کار کنند و شرط ورود به فعالیت‌های حوزه هنری این موضوع است بلکه هنر حماسی دبیرخانه ویژه‌ای خواهد داشت که هنر حماسی را در سطح کشور پیگیری می‌کند.
ایجاد فضای هنر رسانه
عسگری، شکل گیری شبکه مردمی از فعالان هنری که آن را «کنشگران هنری» می‌نامد، دیگر برنامه حوزه هنری خراسان رضوی بیان می‌کند و می‌گوید: هدف گذاری ما باید شکل گیری شبکه مردمی از فعالان هنری باشد. درواقع نهاد‌های هنری و فرهنگی مانند حوزه هنری باید در نقش تسهیلگر و نه سیاست گذار، فعالیت کنند. او تأکید می‌کند که «باید تسهیلگر باشیم نه رقیب» و می‌گوید: به طور مثال در حوزه کتاب، ما به جای تولید و توزیع و ترویج، چرخه تولید و توزیع و مصرف را شکل و رشد بدهیم. او همچنین بیان می‌کند که در پیوند‌های هنری و چرخه هنری هرجا که نیاز است ورود پیدا خواهیم کرد هرجا این چرخه شکل گرفته است، همچنان ادامه می‌یابد.
به گفته مدیر حوزه هنری خراسان رضوی، شکل دهی فضایی به نام «هنررسانه» می‌تواند این چرخه را تقویت کند و باعث دیده شدن بیشتر هنرمندان شود. او مطرح می‌کند: حوزه هنری، حوزه پیوند‌های هنری است، اما تا کنون بیشتر به مسئله درون هنر می‌پرداخته است. اما فضای درست‌تر ارتباط بین هنر و بقیه عرصه‌ها مانند ارتباط بین رسانه، اندیشه و فرهنگ عمومی و مردم است.
عسگری همچنین اضافه می‌کند: یکی از سیاست‌های جدی ما در حوزه هنری توسعه مخاطب است که در فضای هنررسانه اتفاق می‌افتد. امروز در دنیا هنر و رسانه از یکدیگر مجزا نیستند. کار‌های خوبی تولید می‌شود، اما رسانه‌ای نمی‌شود و در سطح جامعه در حد اطلاع رسانی باقی می‌ماند. اما جای اینکه بگوییم اشکال از تولید است باید بگوییم کار‌ها مصرف نمی‌شود. در این باره استفاده از ظرفیت رسانه به صورت هنرمندانه موجب توزیع و گسترش کار‌های هنری و توسعه مخاطب می‌شود. او می‌گوید: اگر بتوانیم فضای عادلانه باز کنیم، قطعا کسی می‌تواند به این عرصه ورود پیدا کند که شایسته‌تر و توانمندتر در ارتباط با مخاطب باشد.
پیوند بین مخاطب و فرهنگ عمومی
مدیر حوزه هنری خراسان رضوی همچنین بر این نظر است که در تاریخچه مدیریتی حوزه هنری خراسان رضوی در هر دوره، عرصه‌هایی برجسته شده و هنرمندانش در حوزه‌هایی درخشیده اند. دوره‌ای شعر و زمانی کاریکاتور و ... که این‌ها به سلایق مدیریتی مربوط است و قابل احترام. اما تمام این حوزه ها، به ساختاری نیاز دارد که بین هنرمند و مخاطب و فرهنگ عمومی پیوند برقرار کند تا فضای حضور هنرمندان باز شود. او می‌گوید: در چنین شرایطی، فضای مصرف عمومی و نیاز‌های جامعه است که تعیین می‌کند چه کاری دیده شود یا نه و آنجا ما نیستیم که صرفا بگوییم چه اتفاقی بیفتد.
عسگری همچنین یکی از فعالیت‌های جدید حوزه هنری را، راه اندازی باشگاه کتاب خوانان معرفی می‌کند و خط قرمز این حوزه را لطمه نزدن به شبکه ترویج و توزیع موجود می‌داند و می‌گوید: ما به عرصه فروش و توزیع کتاب ورود پیدا کرده ایم، اما تأکیدمان به تیم تازه این بوده است که اصلی‌ترین وظیفه شما شکل گیری بدنه ترویجی مردمی کتاب و کتاب خوانی است و نباید به شبکه توزیع و ترویج موجود لطمه بزنند بلکه باید آن را تقویت کنند.
تدوین سند توسعه هنری
عسگری به تدوین سند توسعه هنری حوزه هنری اشاره می‌کند و می‌گوید: این سند در حال آماده سازی است و در ماه‌های آینده تدوین آن پایان می‌یابد و به صورت شفاف منتشر می‌شود. به گفته عسگری در سند تحول، تبدیل به «مرکز رشد هنر انقلاب اسلامی»، یکی از تسهیلگری‌های حوزه هنری خواهد بود.
او پرداختن به موضوعات محوری همچون تاریخ انقلاب اسلامی، ادبیات پایداری، تاریخ دفاع مقدس و فرهنگ ایثار و شهادت را نیز از برنامه‌های حوزه هنری می‌داند و می‌گوید: اگر از این مضامین غفلت کنیم، ممکن است در مسائل جامعه غرق شویم و روحیه انقلابی را از دست بدهیم. به گفته عسگری در حوزه هنر انقلابی باید به سمتی برویم که تولیدات آثار هنری در عرصه‌های مختلف جریان ساز شود.
پاتوق ها، محلی برای رشد هنرمندان
به گفته مدیر حوزه هنری خراسان رضوی، در این نهاد باید فرایندی از فعالیت پاتوق‌ها و دوره‌های آموزشی شکل بگیرد که این مجموعه را به محلی برای رشد هنرمندان تبدیل کند. طوری که وقتی هنرمند با این فضا ارتباط می‌گیرد، بعد از دو تا سه سال خود به خود در اتمسفر بهتری قرار بگیرد و تولیداتش رشد کند و گام‌های رو به جلو بردارد؛ بنابراین شکل گیری پاتوق‌ها اهمیت بسیاری دارد.
اما عسگری درباره برنامه‌های هفته هنر انقلاب اسلامی حوزه هنری نیز می‌گوید: بعضی از برنامه‌های حضوری این هفته، به دلیل شرایط جدید کرونا، کنسل شده است و معرفی چهره سال هنر انقلاب خراسان رضوی و نشان فیروزه، نیز در مرحله داوری است و به زودی اعلام می‌شود.
این نشان در سال ۱۳۹۸ به سعید تشکری، نویسنده و داستان نویس رسید و در سال ۱۳۹۹، محمدرضا میری، از فعالان حوزه گرافیک دارنده این نشان شد.