سعید جلائیان | شهرآرانیوز؛ در ۲ دهه اخیر شاهد پیشرفت‌های زیادی در صنایع الکترونیکی به‌ویژه لوازم صوتی‌وتصویری بوده‌ایم، به‌طوری‌که این حوزه با پیشرفت‌های چشمگیر خود گوی سبقت را از دیگر صنایع ربوده است. حالا تلویزیون یکی از ضروری‌ترین وسایل منزل است و بازار خریدوفروش آن همیشه داغ است. البته به موازات بازار خریدوفروش تلویزیون‌های جدید، با توجه به بالارفتن قیمت‌ها، بازار تعمیر آن هم پررونق است.
این روز‌ها به‌خصوص با شیوع ویروس کرونا، بیشتر مردم روزشان را با تماشای تلویزیون آغاز می‌کنند و به پایان می‌رسانند. وابستگی ما به جعبه جادویی تا این اندازه قوت گرفته است که خیلی‌ها طاقت خاموشی آن را حتی برای یک روز ندارند و در صورت خرابی این وسیله، هرطوری شده، آن را در اولین فرصت تعمیر می‌کنند.
در محدوده محله پنج‌تن آل‌عبا تعمیرگاه لوازم صوتی‌وتصویری علیرضا پهلوان شناخته‌شده است. مشتریان می‌گویند در این حوزه تخصص دارد و می‌تواند از ضبط خودرو تا ال‌ای‌دی‌های جدید و حتی رایانه را تعمیر کند. علیرضا پهلوان متولد ۱۳۶۱ و ساکن همین محله است.
علاقه‌مندی پهلوان به تعمیر لوازم صوتی‌وتصویری به دوران مدرسه و درس حرفه‌وفن برمی‌گردد. او که جذب دنیای الکترونیک شده بود، از سال ۱۳۷۹ تصمیم می‌گیرد به‌صورت حرفه‌ای تعمیر قطعات الکترونیکی را آموزش ببیند. به همین دلیل در آموزشگاه تعمیرات لوازم صوتی‌وتصویری به‌صورت مقدماتی شرکت می‌کند.
می‌داند این حرفه نیاز به تجربه و آزمون‌وخطای زیادی دارد. او بعد از پایان این دوره کوتاه، تصمیم می‌گیرد مهارتش را بیشتر کند. در کمتر از ۲ سال در تعمیرگاه تلویزیون‌های سیاه‌وسفید مشغول‌به‌کار می‌شود، تا اینکه به‌دلیل ازدورخارج‌شدن این تلویزیون‌ها و ورود وسایل صوتی‌وتصویری متنوع به بازار، با تغییر محل کارش تلاش می‌کند تعمیر انواع لوازم صوتی‌وتصویری را آموزش ببیند.
پهلوان درباره ورودش به این حرفه و علاقه‌اش به تعمیر وسایل الکترونیکی می‌گوید: با مطالعه کتاب حرفه‌وفن و صحبت‌های معلم این درس بود که من مجذوب دنیای الکترونیک شدم. لحظه‌ای که توانستم اولین وسیله را خودم به‌تن‌هایی تعمیر کنم، این شغل را برای آینده‌ام انتخاب کردم. اولین دستگاهی که عیب آن را گرفتم و تعمیرش کردم، دستگاه ضبط سونی بود. استادم یک هفته تمام برای تعمیر آن وقت گذاشته، اما کاری از پیش نبرده بود. تصمیم گرفتم من هم آن را امتحان کنم. ضبط صوت را با خود به خانه بردم و پس از بازکردن و نگاه به قطعات آن، خیلی زود متوجه ایراد ضبط صوت شدم و ظرف زمانی کوتاهی توانستم مشکل را شناسایی و برطرف کنم.
تعمیر ضبط صوت شاید کار خاصی نبود، اما برای من بسیار لذت‌بخش بود و انگیزه‌ام را چندبرابر کرد. پس از آن حدود ۳ سال دیگر در این تعمیرگاه کار کردم تا مهارتم بیشتر شود و از سال ۱۳۸۴ شراکتی کار را با یکی از تعمیرکاران شروع کردم و حالا هم مستقل کار می‌کنم.
مهم‌ترین نکته در این شغل، به‌روز نگه‌داشتن دانش و اطلاعات است. هم پهلوان و هم افراد دیگری که با این رشته سروکار دارند، می‌دانند الکترونیک دنیای بزرگی دارد و هرروز گستره آن بیشتر می‌شود، به‌طوری‌که شرکت‌های مختلف محصولاتی با فناوری جدید و متنوع به بازار عرضه می‌کنند که حتی ساختار سخت‌افزار و نرم‌افزار به‌کاررفته در آن‌ها با مدل‌های دیگر بسیار متفاوت است. به همین منظور اگر شخصی قصد انتخاب این حرفه را دارد، باید تخصصی در این مسیر گام بگذارد و مقدمه آن دانش‌اندوزی است. او بالابردن اطلاعات را برای این موضوع ضروری می‌داند و پیشنهاد می‌کند هرکس سراغ این کار می‌آید، در رشته الکترونیک هنرستان و دانشگاه تحصیل کند. البته مهارت فقط با تجربه‌کردن به دست می‌آید و از این موضوع نباید غافل بود.
می‌گوید: کارآموزی و شاگردی‌کردن برای هر شغلی لازم است و برای این پیشه هم دست‌کم ۵ سال باید آموزش ببیند تا چم‌وخم کار دستش بیاید و عیب‌ونقص یک دستگاه خراب را پیدا و رفعش کند.
البته نکته مهمی که همیشه باید به آن توجه داشت، این است که علم به‌روز باشد. من از همان ابتدا برای پیشرفت در این حرفه علاوه بر تعمیر تلویزیون و دیگر لوازم الکترونیکی، حتی زبان برنامه‌نویسی رایانه را یاد گرفتم و ۳ سایت را برای آموزش و رفع مشکلات تلویزیون راه‌اندازی کردم. در این سایت‌ها نرم‌افزار‌های تلویزیون‌های مختلف را حتی به‌صورت رایگان در اختیار بازدیدکننده‌ها قرار می‌دادم.
این کار هم نیازمند ابزار خاص و ویژه‌ای است که بتواند گره‌های کور یک وسیله را باز کند. او تعریف می‌کند: کار ما نیاز به ابزار و لوازم زیادی دارد. انواع پیچ‌گوشتی، فازمتر، انبردست، اهم‌متر آنالوگ و دیجیتال، خازن‌سنج، هیتر، پروگرامر و رایانه، هویه، بندیک، میز کار و... فقط بخشی از آن‌هاست.
البته تمرکز در این کار خیلی مهم است. پهلوان توضیح می‌دهد: علاوه بر ابزار، موقعیت و محل کار هم خیلی مهم است و این حرفه نیاز به دقت زیادی دارد و باید در محلی مغازه گرفت که بتوان با آرامش در آن کار کرد. دست‌کم مساحت حدود ۲۰ مترمربع باید باشد و بهتر است بالکنی برای نگه‌داشتن لوازم هم در نظر بگیرند.
او این موضوع را هم به صحبت‌هایش اضافه می‌کند: در کل برای تهیه لوازم و اجاره مکانی مناسب باید سرمایه‌ای در حدود ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان داشت؛ اگرچه می‌توان به مرور زمان لوازم و قطعات را تهیه کرد.
تعمیرکار لوازم الکترونیکی درباره مشکلات و سختی‌های این کار توضیح می‌دهد: متأسفانه یکی از مشکلات، سختی تهیه قطعات است. امروز تهیه قطعات بسیاری از برند‌های تلویزیون مشتریان به‌سختی انجام می‌شود. برای نمونه در مشهد اگر قطعات لازم پیدا نشد، باید از سایت‌های معتبر در تهران و اصفهان تهیه کرد. اگر آنجا هم نبود، باید تلویزیونی شکسته را خرید و از روی آن قطعات لازم را برداشت که البته این کار بسیار پرهزینه است. متأسفانه این مشکل حتی در نمایندگی‌ها هم هست. البته من شنیده‌ام تعمیرکاران برای تهیه قطعات لازم از هر مدل تلویزیون تعدادی خریداری و قطعاتشان را باز می‌کنند. البته راه دیگری هم هست و آن استفاده از قطعات بی‌کیفیت چینی است که در بازار وجود دارد، اما این قطعات نه‌تن‌ها کاربردی ندارد، بلکه گاهی استفاده از آن‌ها می‌تواند تلویزیون را از کار بیندازد.
این تعمیرکار پیشنهاد‌هایی برای افزایش عمر تلویزیون دارد و می‌گوید: با انجام روش‌های ساده می‌توان طول عمر تلویزیون و دیگر لوازم الکترونیکی در منزل را زیاد کرد. مانند اینکه آن را در برابر مسیر نور خورشید و کانال کولر آبی قرار ندهیم و از تنظیم‌کننده ولتاژ یا همان محافظ برق استفاده کنیم، گردوغبار قاب و صفحه تلویزیون را با دستمال‌های میکروفایبر و چندقطره آب بگیریم، وسایل سنگین روی آن نگذاریم، پس از حدود ۳ تا ۴ ساعت استفاده مداوم از تلویزیون آن را به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه خاموش کنیم و از محافظ برای صفحه نمایش تلویزیون استفاده کنیم.