ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ بعد از مدت‌ها که ترس از کرونا دست حوزه گردشگری و به ویژه گردشگری سلامت را در مشهد بسته بود، حالا با واکسیناسیون و کنترل نسبی این بیماری، دوباره شاهد حضور گردشگران خارجی در شهرمان هستیم. حالا زن‌هایی با چادر عربی و مرد‌هایی با دشداشه‌های بلند، پرشمارتر از یک سال قبل در مراکز درمانی به چشم می‌آیند. ضربه کرونا به گردشگری آن قدر مشهود بود که رسانه‌ها بار‌ها درباره اش نوشتند و شما خواندید.
قبل از شیوع کرونا، مشهد از مقاصد بزرگ گردشگری سلامت در منطقه بود و بیماران از کشور‌هایی مانند عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان و سایر کشور‌های منطقه، خدمات شهر ما را برای درمان انتخاب می‌کردند. ضربه کرونا بر پیکر این حوزه آن قدر سنگین بود که مسئولان از کاهش ۵۰ تا ۹۵ درصدی گردشگری سلامت در مشهد خبر می‌دادند، اما حالا از جان گرفتن دوباره این صنعت می‌گویند.
وقتی وارد یکی از ساختمان‌های پزشکان در خیابان احمدآباد می‌شویم، همهمه‌ای با لهجه غلیظ عربی به گوش می‌خورد. مطب یکی از دکتر‌ها را که متخصص ارتوپد است، انتخاب می‌کنیم. آن قدر شلوغ است که عده‌ای در راهرو جمع شده اند و منتظرند تا نام عربی شان با زبان فارسی و لهجه کشدار منشی خوانده شود. سر صحبت را با خانمی که راهنمای تور یک جمع سه نفره عراقی است، باز می‌کنیم. او می‌گوید: یک ماهی می‌شود که وضعیت گردشگری سلامت بهتر شده است و حالا علاوه بر عراق، گردشگرانی از دیگر کشور‌های عربی نیز به مشهد می‌آیند.
بعضی‌ها بیمارانی هستند که قبل از کرونا پیوسته برای درمان به مشهد می‌آمدند و الان دو سالی می‌شود که به علت بسته بودن مرز‌ها و بعد هم ترس از کرونا، پایشان را ایران نگذاشته اند. الان خودمان با آن‌ها تماس می‌گیریم که بگوییم وضعیت بهتر شده است و ترغیبشان می‌کنیم که بیایند و البته این کار جواب هم داده است، ولی خیلی مانده تا وضعیت مثل قبل شود. بیماران ارتوپدی اگر عمل کنند، ماندگاری شان در شهر بیشتر می‌شود و این به نفع ما هم هست.
یک طبقه بالاتر می‌رویم. مطب یک متخصص داخلی است که گویا با یک کلینیک آندوسکوپی هم کار می‌کند. این موضوع را پاکت‌های یک شکلی که دست بیماران است، نشان می‌دهد. بیماران این مطب هم داخل راهرو جمع شده اند. وارد که می‌شویم، منشی دارد با یکی از لیدر‌ها بحث می‌کند که چرا بدون هماهنگی مریض آورده است. یک خانم مشهدی هم در اعتراض به بی نظمی در نوبت دهی، به منشی پرخاش می‌کند و خانم منشی با صدای بلند می‌گوید الان نوبتتان می‌شود.
با همان آقایی که بی نوبت مریض آورده است، هم صحبت می‌شویم. می‌گوید: این بیماران مدتی است که نتوانسته اند روند درمان خود را ادامه دهند، اما حالا دوباره دارد سروکله شان پیدا می‌شود. به یک خانم و آقا اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این‌ها مشتری‌های قبلی ما بودند. امروز زنگ زدند که مشهد هستند و می‌خواهند مراحل درمانشان را ادامه دهند. بعد از این همه کسادی بازار نمی‌شود مشتری را پراند؛ برای همین بدون نوبت آمدم.
سری به چند مرکز پوست و مو در این خیابان می‌زنیم. گردشگران عرب زبان اینجا هم هستند و منشی مطب از بهتر شدن وضعیت حضور گردشگران سلامت خارجی در ماه اخیر برایمان می‌گوید.
براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تورم نقطه‌ای بهداشت و درمان خراسان رضوی در آبان، ۸/۳۴ درصد اعلام شده که ۵/۵ درصد از تورم نقطه‌ای کشور کمتر است. همچنین در استان ما تورم نقطه‌ای تفریح و فرهنگ ۸/۱ درصد و تورم نقطه‌ای هتل و رستوران ۵/۰ درصد کمتر از آمار کشوری است. این یعنی افزایش قیمت خدمات مشابه در این سه گروه نسبت به افزایش قیمت کشوری، کمتر بوده است. برخی‌ها این موضوع را یک مزیت نسبی در جذب گردشگر برای مشهد می‌دانند. باتوجه به قرار داشتن ۵۰ درصد هتل‌های کشور در مشهد و همچنین پیشرفت این شهر در حوزه بهداشت و درمان و تبدیل شدنش به قطب گردشگری سلامت، می‌توان گفت که علت این گرانی کمتر، وجود رقابت در بین فعالان این حوزه است.
مژگان ثابت تیموری، نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی، درباره تأثیر تورم بر هزینه گردشگری می‌گوید: در حوزه گردشگری به خصوص گردشگری سلامت بی شک هزینه‌ها افزایش یافته است، اما باتوجه به افزایش نرخ دلار، این افزایش قیمت برای گردشگران خارجی چشمگیر نخواهد بود.
موتور حرکت گردشگری سلامت به تازگی روشن شده است و شاهد رونق گرفتن حضور گردشگران سلامت در شهرمان هستیم که بعد از شیوع کرونا، آمدوشد آن‌ها ریزش چشمگیری یافته بود. این خبر نویدبخش را ناصر غفران، دبیر انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی و رئیس کمیته گردشگری سلامت اتاق بازرگانی استان به ما می‌دهد. او ادامه می‌دهد: پرواز‌های کویت راه افتاده است و کم کم بیشتر هم می‌شود. برای ورود عراقی‌ها نیز تسهیلات بهتری فراهم شده است. البته درباره ورود گردشگران سلامت از کشور آذربایجان هنوز به شرایط قبلی نرسیده ایم، اما بازهم وضعیت نسبت به قبل بهتر شده است.
غفران به تبلیغات منفی درباره وضعیت کرونا در ایران و آسیب‌هایی که این تبلیغات به صنعت گردشگری سلامت مشهد وارد کرد، اشاره می‌کند و می‌گوید: اخبار منفی که درباره کرونا منتشر می‌شد، باعث ایجاد ترس در بین گردشگران می‌شد و با اینکه بسیاری از مراکز درمانی ما پاک بودند و بیمار کرونایی در آنجا پذیرش نمی‌شد، آن‌ها را به مراکز درمانی ما بدبین کرده بود. اکنون هم شرکت‌های گردشگری و هم مقامات باید درباره وضعیت مناسب بهداشت در مراکز درمانی ایران و مشهد تبلیغ کنند تا اعتماد از دست رفته گردشگران بازگردد. البته این کار تاحدودی انجام شده است، اما باید بیشتر تلاش کنیم.
تسهیلگری در فرایند ورود گردشگران به کشور و پذیرش بیمار توسط شرکت‌های گردشگری سلامت برای سهولت در پیگیری کار‌ها از دیگر اقداماتی است که دبیر انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت برای افزایش جذب گردشگر سلامت در مشهد به آن‌ها اشاره می‌کند.
رئیس کمیته گردشگری سلامت اتاق بازرگانی خراسان رضوی به شهرآرا می‌گوید: خدمات گردشگری سلامت ازجمله محل اقامت، ترانسفر فرودگاهی، مترجم و روند درمانی، تامین کننده‌هایی دارد. ازسوی دیگر گردشگران سلامت به ویژه گردشگران بین المللی، معمولا بیشتر از یک شب در مشهد اقامت می‌کنند. این افراد برای تامین نیاز‌های اقامتی خود به دنبال شرکت‌های خدمات گردشگری هستند تا نیازشان را با کیفیت بهتر و قیمت مناسب‌تر برطرف کنند. بر این اساس اگر بخواهند کشوری را به عنوان محل دریافت خدمات درمانی خود انتخاب کنند، آن را با بسته گردشگری دیگر کشور‌ها مقایسه و بعد انتخاب می‌کنند.
غفران ادامه می‌دهد: در کشور ما با اینکه شیوه اقتصاد آزاد می‌گوید باید عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت باشد، مسئولان سقف قیمتی تعیین می‌کنند. ما نیز باید وارد این عرصه شویم تا گردشگر اختیار داشته باشد قیمت‌ها را در بازار آزاد بررسی کند. اعلام سقف قیمت برای این خدمات، باعث کاهش کیفیت می‌شود.
به گفته وی، ابلاغ سقف قیمت از نظر دولت اشتباه است و باعث تهدید می‌شود؛ چون با این کار فعالان حوزه گردشگری سلامت نمی‌توانند در زمینه قیمت رقابت خاصی انجام دهند و بنابراین کیفیت خدمات دهی خود را کم می‌کنند. پیشنهاد ما برای حوزه گردشگری این است که کف قیمت با خدمات باکیفیت و مشخص، تعیین شود.
پیشنهاد دیگر رئیس کمیته گردشگری سلامت اتاق بازرگانی استان، این است که امکانی برای فعالان این حوزه فراهم شود تا هزینه این خدمات را به صورت دلاری از گردشگر دریافت کنند؛ چون یکی از مشکلاتی که مراکز درمانی دارند، این است که اجازه دریافت ارز را ندارند.