محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ ایران در یکی‌دو سال گذشته در فصل گرم و حتی سرد سال مشکل تأمین برق داشته و حتی چند‌باری تا مرز بحران هم پیش رفت. مدیران صنعت برق کشور از همان دو سال پیش تا امروز ماینر‌های غیرمجاز و مزرعه‌های استخراج بیت‌کوین را یکی از متهمان اصلی و ردیف اول افزایش مصرف برق در ایران معرفی کرده‌اند.
ماینر‌هایی که در چند‌سال اخیر به دلیل ارزان بودن بهای برق، به ویژه برای صنایع، مثل قارچ سبز شده‌اند و روز‌به‌روز بر تعدادشان افزوده می‌شود و براساس گمانه‌زنی‌هایی که انجام شده است هم‌اکنون چیزی نزدیک به ۳۱۲ هزار ماینر در ایران مشغول فعالیت هستند که طبق گفته مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور، ۵۰۰ مگاوات، یعنی یک درصد از برق کشور در پیک مصرف را استفاده می‌کنند.
هزینه پایین تمام‌شده ماینینگ و استخراج رمزارز در کشور، ایران را به بهشت استخراج‌کنندگان تبدیل کرده است و براساس اعلام وزارت نیرو، تهران، خراسان‌رضوی و آذربایجان‌شرقی رکوردداران استخراج غیرمجاز رمزارز در ایران هستند و آن‌طور که مسئولان توانیر مشهد می‌گویند در ۹ ماه ابتدایی امسال فقط در این شهر بیش از ۱۰ هزار ماینر غیرمجاز شناسایی و جمع‌آوری شده است.
با وجود اینکه استخراج رمزارز در بسیاری از کشور‌ها قانونی انجام می‌شود و حتی در اینترنت و در وب‌سایتی خاص می‌توان میزان استخراج لحظه‌به‌لحظه رمزارزها را مشاهده کرد در ایران باوجود پیش‌بینی‌های قانونی برای دریافت مجوز، فقط ۱۳ درصد ماینرها با مجوز وزارت صمت و شرکت برق این کار را انجام می‌دهند و ۸۷ درصد دیگر به‌صورت غیرقانونی ماینرهایشان را راه‌اندازی کرده‌اند.
همین زیرزمینی بودن ماینرها باعث شده است اطلاعات دقیقی از تعداد این دستگاه‌ها و میزان برقی که مصرف می‌کنند در دسترس نباشد و همه آمار و ارقام مربوط به آن‌ها براساس گمانه‌زنی باشد. با‌این‌همه محمد خدادادی، مجری طرح تأمین برق رمزارزها، در گفت‌وگویی که با اقتصاد‌آنلاین داشته، اطلاعات جدید میزان مصرف برق ماینرها را ارائه کرده و گفته است که تا امروز نزدیک به ۲۲۲ هزار دستگاه استخراج رمزارز در کشور کشف شده است که برق مصرفی آن‌ها ۷۲۴ میلیون کیلووات ساعت یعنی معادل دو سال مصرف برق تبریز بوده است.
خدادادی البته به این نکته هم اشاره کرده است که طبق برآورد‌های صورت‌گرفته توسط وزارت نیرو مبنی بر ظرفیت دوهزارمگاواتی استخراج غیرمجاز رمزارز در ایران، این میزان که در بهار امسال از طریق روش‌های تحلیلی شناسایی و برآورد شد، معادل یا حتی بیشتر از مجموع مصرف سالیانه برق در سه کلان‌شهر مشهد، اصفهان و تبریز بوده است.
چندی پیش وزارت نیرو نقشه پراکندگی کشفیات مراکز غیرمجاز رمزارز در کشور را منتشر کرد که براساس آن تهران، خراسان‌رضوی و آذربایجان شرقی رکورددار استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال بودند و البته استان ما در بخش کشفیات چهارمین استانی است که بیشترین مزارع غیرمجاز را کشف کرده است.
با‌این‌همه، اما سخنگوی صنعت برق خراسان‌رضوی در گفتگو با خبرنگار ما با بیان اینکه برخورد قانونی با مزارع غیرمجاز استخراج مختص تابستان نیست و هنوز هم با این فعالیت غیرمجاز به شکل جدی برخورد می‌شود گفت: براساس آمار‌هایی که داریم تا پایان آذر‌ماه و در شهر مشهد چیزی نزدیک به ۱۰ هزار ماینر غیرمجاز شناسایی و توسط شرکت توانیر جمع آوری شده است که مصرف برق همین تعداد ماینرها حدود ۲۵ تا ۳۰ مگاوات بود که کشف آن‌ها باعث شد کسری برق مشهد کمی جبران شود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که بنا به دلایلی کشف مزارع غیرمجاز استخراج رمزارز از قبل سخت‌تر شده است.
حسن حشمتی با اشاره به هماهنگی دادگستری با شرکت برق برای برخورد قانونی با ماینر‌های غیرمجاز ادامه داد: خوشبختانه دستگاه قضا و ناجا در این زمینه با توانیر مشهد همکاری خوبی دارد و بعد از کشف ماینرها، دارایی فرد متخلف ضبط و برای او پرونده قضایی تشکیل می‌شود و علاوه بر اینکه جریمه‌های مد‌نظر شرکت برق از فرد متخلف گرفته می‌شود، دادگاه هم به تناسب جرمی که مرتکب شده برای او مجازاتی در نظر می‌گیرد. طی مسیر قضایی برای این کار باعث شده است راه برای بازگشت دوباره این افراد به ماینینگ غیرمجاز تقریبا بسته شود.
وی افزود: شرکت برق به کسانی که خبر وجود ماینر‌های غیرمجاز در منطقه‌ای را بدهند و آن خبر درست باشد و موفق به کشف و ضبط ماینر شویم، طبق ضوابط تا سقف ۲۰ میلیون تومان پاداش می‌دهد.
حشمتی از مصرف دوهزارمگاواتی مصرف برق توسط ماینرها و مزارع غیرمجاز در کشور خبر داد و تصریح کرد: هر واحد ماینر به‌صورت میانگین ۵/۲ تا ۵/۳ کیلووات توان دارد و این یعنی همین یک واحد ماینر کوچک به اندازه یک لامپ صد وات رشته‌ای که بیش از دو ساعت روشن باشد برق مصرف می‌کند. حالا ممکن است یک واحد غیرمجاز استخراج رمزارز ۱۰۰ عدد ماینر داشته باشد یا حتی هزار عدد که مصرف برق این مزارع به‌شدت بالاست.
سخنگوی صنعت برق خراسان‌رضوی با تأکید بر اینکه مصرف برق ماینر‌های غیرمجاز به شبکه آسیب می‌زند گفت: شبکه‌های انتقال برق برای ظرفیت خاصی طراحی و اجرا شده‌اند که اگر مصرف از اندازه‌ای بالاتر برود، این تجهیزات قطعا آسیب خواهند دید و تأمین برق با مشکل مواجه خواهد شد و هرکشفی که انجام می‌شود به پایداری شبکه و تجهیزات کمک می‌کند.