امیررضا وثوقی | شهرآرانیوز؛ قرارشان حوالی ساعت ۶ دیروز بود. عقربه‌های ساعت به ۶:۲۰ که رسید، استاندار خراسان‌رضوی و فرماندار مشهد با همراهی شهردار این شهر بازدید صبحگاهی از خط یک و دوقطارشهری را از ایستگاه ابتدایی خط دو در طبرسی شمالی ۴۶ آغاز کردند و در این مسیر که تا ایستگاه شریعتی ادامه یافت، علاوه بر گپ‌وگفتی صمیمانه با مردم، نظرات و مطالبات آن‌ها را درباره ناوگان مترویی شهر شنیدند.
سیدعبدا... ارجائی، شهردار مشهد، در خلال این بازدید گزارشی از وضعیت موجود خطوط چهارگانه قطارشهری شهر ارائه کرد و علاوه بر طرح موانع و چالش‌های پیش رو در مسیر توسعه این خطوط، از استاندار خراسان‌رضوی خواست که پیگیر کمک و پرداخت سهم دولت به توسعه قطارشهری باشد و یعقوبعلی نظری نیز در پاسخ به این درخواست، وعده همکاری داد.
شهردار مشهد در جریان این بازدید با بیان اینکه هم‌اکنون در خطوط یک و دو قطارشهری مشکل خاصی برای سرویس‌دهی به مسافران وجود ندارد و وضعیت ما از میانگین کشور بهتر است، به بررسی مشکلات و دغدغه‌های مدیریت‌شهری در سرویس‌دهی به مسافران پرداخت و گفت: در خط یک قطارشهری سی رام یعنی شصت واگن کمبود داریم. با توجه به اینکه این نوع واگن‌ها تولید داخلی ندارد و تعداد کم واگن‌ها در این خط مشکلات و دردسر‌های زیادی برای مردم ایجاد کرده است، تقاضا داریم تا زمانی که شرکت‌های داخلی این نوع واگن را در اختیار ما قرار دهند، برای برطرف‌شدن انباشت مسافر مجوز واردات تعداد محدودی واگن برای کاهش مشکلات مردم صادر شود.
ارجائی با اشاره به اینکه مپنا تولید این واگن‌ها را پذیرفته، اما اعلام کرده است که فرایند تولید آن به‌دلیل منحصربه‌فردبودن این سبک از قطار زمان‌بر خواهد بود، افزود: درصورتی‌که مترو گلبهار راه‌اندازی شود و انتهای این قطار به خط یک قطارشهری مشهد در منطقه شاندیز منتهی شود و نتوانیم با کمک استانداری نیاز واگن خط یک قطارشهری را به‌درستی تأمین کنیم، مسافران گلبهار دست‌کم تا ساعت ۱۰ همه ظرفیت خط یک را تکمیل می‌کنند و مردم در بولوار وکیل‌آباد نمی‌توانند از خط یک قطارشهری مشهد استفاده کنند.
وی با تأکید بر اینکه تمهیدات این موضوع هم‌اکنون باید اندیشیده و نباید تأمین واگن‌های لازم برای خط یک به بهره‌برداری قطار گلبهار به مشهد موکول شود، ادامه داد: اگر ایستگاه مجیدیه را هرچه سریع‌تر به میدان شهدا وصل نکنیم و از طرفی مشکل واگن در خط یک قطارشهری را برطرف نکنیم، به محض ورود خط گلبهار به مشهد، مسافرگیری در مسیر وکیل‌آباد با مشکل بزرگی روبه‌رو می‌شود.
شهردار مشهد با اشاره به اینکه در خط دو قطارشهری اولویت نخست مدیریت‌شهری تکمیل ایستگاه سلامت و ایستگاه بیمارستان ولایت است، اضافه کرد: تکمیل این ایستگاه‌ها نیاز به سرمایه‌گذار دارد و با تمرکز به منابع شهرداری این اقدام نهایی نمی‌شود. با حل مشکل این ایستگاه‌ها خط دو تکمیل می‌شود. البته براساس برنامه‌ریزی مدیریت‌شهری به تناسب افزایش مسافر در این خط تعداد واگن‌های فعال در آن نیز افزایش می‌یابد تا جابه‌جایی مسافران با کمترین مشکل دنبال شود.
ارجائی دغدغه اساسی مدیریت‌شهری در توسعه خطوط حمل‌ونقل ریلی را مربوط به خط سه قطارشهری دانست و گفت: اولویت ما افزایش دسترسی به حرم و اتصال ترمینال، راه‌آهن و فرودگاه است؛ اقدامی که به اتصال شبکه خطوط حمل‌ونقلی مشهد به یکدیگر منتهی می‌شود. وی با بیان اینکه تحقق این موضوع نیازمند پرداخت سهم دولت در این زمینه است، افزود: رئیس‌جمهور در کارگروه زیارت دستور داد که از محل درآمد‌های نفتی برای سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به مدیریت‌شهری مشهد کمک شود.
این موضوع نیازمند پیگیری استانی است و اگر بتوانیم این منبع درآمدی را به توسعه خط سه اختصاص دهیم، بخش مهمی از دغدغه‌های مدیریت‌شهری در زمینه توسعه و راه‌اندازی خط سه قطارشهری برطرف می‌شود.
وی با اشاره به اینکه برای تکمیل گام دوم خط سه قطارشهری دو رویکرد مطرح شده است، ادامه داد: یکی از اولویت‌ها تکمیل و اتصال خطوط قاسم‌آباد به میدان شهدا و دیگری تکمیل ایستگاه‌های منطقه سیدی به پایانه امام رضا (ع) است.
با وجود این، مطالعات نشان می‌دهد که اتصال قاسم‌آباد به شهدا مسافر و متقاضی بیشتری دارد؛ بنابراین اولویت دوم خط سه قطارشهری پس از تکمیل مسیر حرم مطهر رضوی، مسیر قاسم‌آباد به میدان شهدا خواهد بود.
شهردار مشهد با اعلام اینکه تکمیل خط چهار قطارشهری با سرمایه‌گذاری مشترک شهرداری و دولت در کوتاه‌مدت اجراشدنی نیست، تصریح کرد: اینکه آغاز عملیات خط چهار قطارشهری پیش از تکمیل یا پیشرفت قابل قبول خط سه اقدامی کارشناسانه بوده است یا خیر، جای بحث دارد.
با این حال، پیشنهاد ما برای اجرای خط چهار قطارشهری مشهد استفاده از سرمایه‌گذار خارجی است که در صورت استفاده از این ظرفیت می‌توانیم خط چهار قطارشهری را در دولت سیزدهم به وضعیت مناسبی برسانیم.
ارجائی با اشاره به اینکه خط چهار حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد، افزود: این در حالی است که کل اوراق دولت برای کمک به کلان‌شهر‌ها ۱۲ هزار میلیارد تومان در سال است و بودجه‌ای که به توسعه قطارشهری مشهد تعلق می‌گیرد، پس از کم کردن هزینه نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی و دیگر تمهیدات حمل‌ونقلی، رقم ناچیزی است که در نگاه واقع‌بینانه با این وضعیت نمی‌توانیم حتی تونل این خط را به پایان برسانیم.
وی اظهار کرد: زمانی که مدیریت‌شهری خط چهار قطارشهری را تحویل گرفت، پیشرفت فیزیکی پروژه پس از چندین‌ماه توقف حدود شش متر بود، اما هم‌اکنون پیشرفت آن به بیش از یک کیلومتر رسیده است.
ارجائی با بیان اینکه در حفاری تونل خط چهار با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بودیم، گفت: ساخت تونل مترو از بافت متراکم منطقه مهرمادر عملیات حفاری را با چالش جدی ازجمله خطر ریزش روبه‌رو کرده بود. به همین دلیل در طول گذر دستگاه حفاری از منطقه مهرمادر، برای اسکان برخی خانواده‌ها و جابه‌جایی آن‌ها تمهیداتی اندیشیده شد و بدون هیچ‌گونه خسارت و آسیبی از این منطقه گذر کردیم.
شهردار مشهد همچنین در حاشیه این بازدید و در گفتگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه توسعه حمل‌ونقل ریلی یکی از راهکار‌های اساسی برای حل مشکلات ترافیک و کاهش آلودگی در مشهد است، گفت: تأکید ما در دوره ششم مدیریت‌شهری این است که با شدت بیشتری توسعه ناوگان حمل‌ونقل ریلی پیش برود، اما تحقق این موضوع نیازمند پایبندی دولت به تعهدات قانونی در قبال توسعه این ناوگان است.
یعنی ۵۰ درصد هزینه‌های اجرایی و توسعه حمل‌ونقل ریلی در مشهد که قانون‌گذار بر عهده دولت گذاشته است، انجام دهد. وی ادامه داد: البته استاندار در بازدید از خطوط قطارشهری مشهد، در این زمینه برای پیگیری تعهدات دولت قول همکاری داد.
ارجائی با اشاره به اینکه ساخت هرکیلومتر قطارشهری حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد، تصریح کرد: بودجه سالانه دولت برای توسعه خطوط حمل‌ونقل ریلی مشهد حدود ۷۰۰ میلیارد تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان است که با این منابع به این زودی نمی‌توانیم این خطوط را به بهره‌برداری برسانیم.
سهم مشهد در این زمینه باید افزایش پیدا کند. زیرا این شهر پایگاه مهم زیارتی است و زائران و مجاوران حضرت رضا (ع) از این زیرساخت استفاده می‌کنند. به همین دلیل نیاز است دولت توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشد.
استاندار خراسان‌رضوی با اشاره به درخواست شهردار مشهد برای پرداخت سهم دولت در ساخت و توسعه و تأمین ناوگان خطوط قطارشهری، گفت: بی‌شک کمک دولت به خرید واگن و توسعه خطوط قطارشهری مشهد را پیگیری می‌کنیم.
یعقوبعلی نظری در حاشیه این بازدید گفت: فرصتی شد که خدمات مدیریت‌شهری در زمینه توسعه خطوط حمل‌ونقل ریلی را از نزدیک بررسی کنیم. در این بازدید حمل‌ونقل مردم در محله طبرسی دوم که منطقه حاشیه شهر است، پیگیری شد.
وی با اشاره به اینکه پس از برطرف‌شدن کامل کرونا شاهد استقبال زیاد مردم از خطوط حمل‌ونقل ریلی خواهیم بود، افزود: تلاش کردیم به شورای اسلامی شهر و شهرداری مشهد برای ارائه خدمات در این حوزه کمک کنیم تا در آینده با مشکلات کمتری روبه‌رو باشیم.
وی با بیان اینکه صددرصد از اقدامات شهردار مشهد در زمینه توسعه قطارشهری حمایت می‌کنیم، اظهار کرد: حمل‌ونقل شهری یکی از موضوع‌های بسیار مهم در شهر مشهد است و هم‌اکنون برنامه توسعه چهار خط قطارشهری در مشهد در حال پیگیری است.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری قطارشهری شهرداری مشهد گفت: میزان جابه‌جایی مسافر به حدود ۱۶۰ هزار تا ۱۷۰ هزار نفر رسیده است، اما تعداد مسافران قطارشهری پس از کرونا به بیش از ۲۵۰ هزار نفر افزایش پیدا می‌کند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد، وحید مبین‌مقدم نیز در حاشیه این بازدید افزود: اکنون دو خط یک و دو قطارشهری با ۳۶ کیلومتر طول و ۳۵ ایستگاه فعال است و از ساعت ۶ تا ۲۲ به زائران و مجاوران خدمات‌رسانی می‌کند. وی اضافه کرد: سال ۱۳۹۸ و پیش از شیوع کرونا حدود ۲۵۰ هزار مسافر با قطارشهری جابه‌جا می‌شدند، اما اسفند همان سال و پس از شیوع کرونا، تعداد مسافران به ۳۰ هزار نفر در روز رسید.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری قطارشهری مشهد ادامه داد: اکنون ۱۰ رام قطار در خط دو و سی رام قطار در خط یک فعال است. در خط یک سرفاصله زمانی رسیدن قطار‌ها به ایستگاه حدود پنج‌تاهفت دقیقه و در خط دو ۱۰ دقیقه است که به درخواست فرماندار در ساعات شلوغی به هشت دقیقه کاهش پیدا کرد.
مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد گفت: خرید ۶۰ واگن برای خط یک از سوی دولت پیگیری شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد، کیانوش کیامرز نیز در جریان این بازدید افزود: مسئولان در بازدیدهایشان از خط دو، خواستار کاهش سرفاصله زمانی رسیدن قطار‌ها به ایستگاه شده اند.
براساس هماهنگی‌ها با شرکت بهره برداری قطارشهری قرار شد در ساعات اوج حضور مسافر، دو دقیقه سرفاصله زمان بندی رسیدن قطار به ایستگاه در خط دو کاهش پیدا کند.
کیامرز گفت: درمجموع برای خطوط دو و سه از نظر تأمین واگن دغدغه‌ای نداریم. زیرا از طریق تولیدکنندگان داخلی تأمین خواهد شد، اما دغدغه ما در خط یک است. زیرا سیستم و واگن‌های این خط به صورت ال آرتی طراحی و اجرا شده و با خط دو و سه که مترویی است، فرق دارد.
کیامرز با بیان اینکه واگن‌های استفاده شده در خط یک در داخل تولید نمی‌شوند و باید از چین خریده شود، اظهار کرد: دولت خرید واگن از خارج کشور را با توجه به تولیدات داخلی ممنوع کرده است. این موضوع باید از طریق استاندار پیگیری شود تا با توجه به اینکه این نوع واگن در کشور به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی تولید نمی‌شود، مجوز خرید شصت واگن یا تعدادی از این واگن‌ها از سوی دولت داده شود.