محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ در سال‌های گذشته کارشناسان و مسئولان شهری به این نتیجه رسیده اند که در کنار تلاش برای بهبود و ارتقای سطح خدمات در حاشیه شهرها، باید به توانمندسازی ساکنان این مناطق هم توجه کرد. کارشناسان معتقدند که می‌توان با بهره گیری از فرصت‌های درون مناطق حاشیه نشین اقداماتی برای توانمندسازی ساکنان این مناطق انجام داد.
به گفته این افراد، باتوجه به اینکه چندسالی است به اقتصاد دانش بنیان توجه شده است، از این مسئله می‌توان برای توانمندسازی حاشیه شهر و محرومیت زدایی از این مناطق استفاده کرد. نام گذاری امسال به نام «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» بهانه‌ای شد تا سراغ مدیران شهری برویم و برنامه‌های آن‌ها را برای توانمندسازی حاشیه شهر در امسال جویا شویم.
رئیس کمیسیون سامان دهی حاشیه شهر شورای اسلامی شهر مشهد مقدس در گفتگو با شهرآرا استفاده از اقتصاد دانش بنیان برای توانمندسازی ساکنان حاشیه شهر مشهد را از برنامه‌های مدیریت شهری بیان می‌کند و می‌گوید: دراین راستا قرار است دومین کارخانه نوآوری و فناوری مشهد با اولویت حاشیه شهر احداث شود تا از این طریق بتوانیم بستر‌های لازم برای بهره گیری از ظرفیت‌های نخبگانی را که در این مناطق ساکن اند، فراهم کنیم.
سیدابراهیم علیزاده با بیان اینکه ایجاد فرصت‌های شغلی از طریق شرکت‌های دانش بنیان برای ساکنان حاشیه شهر یکی دیگر از برنامه‌های مدیریت شهر است، می‌گوید: شرکت‌های دانش بنیان امکان بهبود دسترسی به مشاغل و بازار را برای افراد فراهم و امکان کسب درآمد پایدار را برای اشخاص ایجاد می‌کنند.
ازاین رو، درصدد هستیم از این مسئله برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در مناطق حاشیه شهر بهره ببریم. علاوه بر این، با استفاده از اقتصاد دانش بنیان می‌توان اقدام‌های خوبی برای بهبود سطح خدمات دهی به ساکنان حاشیه شهر مانند توسعه خدمات حمل ونقل و نوسازی این مناطق انجام داد.
علیزاده ادامه می‌دهد: به عنوان نمونه ناکارآمدی بافت مناطق حاشیه شهر از دغدغه‌های مسئولان و مردم است. هر چقدر که بتوان از شرکت‌های بهره‌مند از اقتصاد دانش بنیان برای نوسازی بافت ناکارآمد در این مناطق استفاده کرد، سرعت نوسازی بافت حاشیه شهر مشهد نیز بیشتر می‌شود. ضمن اینکه استفاده از اقتصاد دانش بنیان سبب می‌شود هزینه نوسازی بافت ناکارآمد در این مناطق کمتر و بر وسعت مناطق نوسازی شده افزوده شود.
عضو کارگروه اشتغال و کارآفرینی کمیسیون اقتصادی، سرمایه گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد هم در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه اقتصاد دانش بنیان اقتصادی است که کاربرد دانش و اطلاعات در آن اهمیت زیادی دارد و همین باعث افزایش نرخ بهره وری در آن شده است، می‌گوید: اقتصاد دانش بنیان حوزه‌های مختلفی را دربرمی گیرد که یکی از این حوزه‌ها مدیریت شهری است.
امروز بسیاری از شهر‌های دنیا برای ارائه خدمات بهتر به شهروندانشان سعی می‌کنند اقتصادشان را به سوی اقتصاد دانش بنیان و توانمندسازی استارتاپ‌ها ببرند.
سیدعلی عقیلی می‌افزاید: مدیریت شهری مشهد نیز به این موضوع توجه کرده و درصدد است با برنامه ریزی اصولی و مناسب بستر‌های لازم را برای استفاده از اقتصاد دانش بنیان در حوزه‌هایی مانند مدیریت پسماند، حمل ونقل درون شهری و سایر حوزه‌های مرتبط به کار بگیرد.
دراین راستا، یکی از حوزه‌هایی که در مرکز توجه مدیریت شهری است، استفاده از اقتصاد دانش بنیان برای توانمندسازی ساکنان حاشیه شهر مشهد است. وی ادامه می‌دهد: کمک به استقرار و توسعه مشاغل خانگی از مواردی است که شورای شهر و مدیریت شهری مشهد برای توانمندسازی ساکنان حاشیه شهر به آن توجه کرده اند.
هر چقدر بتوانیم کسب وکار‌های خانگی را در این مناطق تقویت و از طریق استارتاپ‌ها دسترسی به بازار را برای تولیدکنندگان ساکن حاشیه شهر فراهم کنیم، در توانمندسازی این مناطق موفق‌تر عمل کرده ایم. عقیلی استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای حاشیه شهر را هم یکی دیگر از برنامه‌های مدیریت شهری بیان می‌کند و می‌گوید: به عنوان نمونه ممکن است منطقه‌ای ظرفیت‌های خوبی در تولید صنایع دستی داشته باشد.
این برنامه وجود دارد تا بتوانیم امکان توسعه کسب وکار‌های صنایع دستی این مناطق و عرضه آن‌ها و همچنین تبلیغ برای بازدید مجاوران و زائران را از این مناطق فراهم کنیم. این مسئله سبب می‌شود سطح درآمدی ساکنان مناطق حاشیه شهر افزایش یابد.
وی ادامه می‌دهد: دراین راستا، شهرداری مشهد طرحی را در ایام نوروز برای معرفی بازار ماهی فروش‌های شهرک شهید رجایی اجرا کرد و این مسئله سبب رونق بخشی به این بازار در ایام شب عید شد.
می‌توان چنین طرح‌هایی را در مناطق حاشیه شهر مشهد هم اجرا کرد و با کمک شرکت‌های دانش بنیان ظرفیت‌های اقتصاد این مناطق را شکوفا کرد. بدیهی است که در چنین فرایندی سعی می‌شود خود ساکنان مشارکت فعالی داشته باشند.
عقیلی بیان می‌کند: کارگروه اشتغال و کارآفرینی کمیسیون اقتصادی، سرمایه گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی شهر مشهد مصوبات خوبی در راستای استفاده از ظرفیت اقتصاد دانش بنیان برای اشتغال زایی در حاشیه شهر مشهد دارد و قرار شده است مدیریت شهری از این موضوع حمایت کند.
سرپرست پروژه نوآوری و خلاقیت شهری شهرداری مشهد هم در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه توجه به اقتصاد دانش بنیان در حوزه توانمندسازی حاشیه شهر در راستای تحقق «تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرین» جزو برنامه‌های کارخانه نوآوری است، می‌گوید: دراین باره مقرر شده است امکان آموزش افراد مستعد ساکن حاشیه شهر را در حوزه دانش بنیان فراهم کنیم. گام بعدی نیز ایجاد امکان جذب افراد آموزش دیده به وسیله شرکت‌های دانش بنیان است.
سیدجمال شوشتری می‌افزاید: برخی شرکت‌های دانش بنیان مستقر در کارخانه نوآوری در راستای تحقق رسالت اجتماعی قرار است پلتفرم‌هایی را برای عرضه محصولات کسب وکار‌های خانگی که در حوزه حاشیه شهر مشهد مستقر هستند، فراهم کنند. تحقق این مسئله سبب می‌شود افراد شاغل در این مناطق به بازار دسترسی داشته باشند و بتوانند محصولاتشان را در آن عرضه کنند و بر میزان فعالیت‌های خود بیفزایند.
***
مجید دبیریان
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایه گذاری و مشارکت‌های شورای اسلامی مشهد
در کارگروه اشتغال و کارآفرینی ذیل کمیسیون اقتصادی، سرمایه گذاری و مشارکت ها، جلسات خوبی برگزار و مقرر شده است که اولویت برگزاری جلسات این کارگروه با حضور شرکت‌های دانش بنیان باشد تا بتوانیم با آسیب شناسی و شناسایی راهکارها، اقدامی عملی در راستای اشتغال زایی و استفاده از ظرفیت‌ها برای تعامل با شهرداری انجام دهیم.