وثوقی، ظهیری| شهرآرانیوز، پنجم اردیبهشت امسال بود که خبر تصویب انتقال پادگان ارتش از مشهد در کمیسیون ماده ۵ استانداری منتشر شد تا گره بیش از ۱۷ ساله انتقال پادگان مشهد به سرانجامی مطلوب برسد، اما این پایان کار نیست. زیرا موضوع جابه‌جایی پادگان مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور و پس از آن ابلاغ مصوبه برای اجرا را لازم دارد. از این رو در زمان تصویب این انتقال در کمیسیون ماده ۵ استانداری، مسئولان شهری و استانی اعلام کردند در اسرع وقت موضوع انتقال پادگان در شورای عالی شهرسازی و معماری پیگیری خواهد شد و درنهایت امروز قرار است پرونده انتقال پادگان در این شورا به بحث و بررسی گذاشته شود. البته امروز شورای اسلامی شهر مشهد هم لایحه دوفوریتی با موضوع انتقال پادگان ارتش را با هدف قانونی‌شدن امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه بین ارتش، شهرداری مشهد و آستان قدس رضوی بررسی می‌کند و برای تصویب به رأی اعضای این شورا خواهد سپرد.
از بیش از ۱۷ سال پیش که موضوع جابه‌جایی پادگان ارتش از شهر‌های کشور شکلی قانونی به خود گرفت، موضوع انتقال پادگان لشکر ۷۷ پیروز ثامن‌الائمه (ع) از مشهد فرازونشیب‌های زیادی را سپری کرد، تا اینکه در دی‌ماه پارسال و هم‌زمان با سفر رئیس دستگاه قضا به مشهد، حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، رئیس قوه‌قضائیه، حل‌وفصل‌شدن موضوع انتقال این پادگان را به رئیس سازمان قضایی نیرو‌های مسلح سپرد و درنهایت با پیگیری این سازمان و برگزاری نشست‌های گوناگون بین شهرداری مشهد، آستان قدس رضوی و ارتش، در اسفند پارسال تفاهم‌نامه سه‌جانبه میان این سه نهاد به امضا رسید و این تفاهم‌نامه برای تصویب به کمیسیون ماده ۵ استانداری ارسال شد. این کمیسیون نیز مفاد تفاهم‌نامه را که در اصل اقدامی برای بازشدن راه مردم در یکی از معابر پررفت‌وآمد شهر مشهد است، به تصویب رساند.
درباره موضوع جابه جایی پادگان و جلسه مهم امروز شورای عالی شهرسازی و معماری کشور با موضوع تصویب طرح انتقال پادگان مشهد و جلسه هم زمان تصویب تفاهم نامه سه جانبه طرح انتقال پادگان در شورای اسلامی شهر مشهد، شهردار مشهد دیشب با حضور در برنامه «اشاره» شبکه خراسان رضوی به گفتگو با مردم پرداخت.
سیدعبدا... ارجائی در ابتدا به تشریح تاریخچه پادگان ارتش و موضوع انتقال آن پرداخت و گفت: ایجاد پادگان ارتش در این منطقه از شهر مشهد به سال‌های دور برمی گردد. در آن زمان پیرامون پادگان مسکونی نبود، اما امروز این پادگان در هسته مرکزی مشهد واقع شده است. البته پادگان ارتش شامل دو قسمت است؛ قسمت جنوبی پادگان بالای بزرگراه شهیدسلیمانی است و قسمت شمالی پادگان که مربوط به لشکر ۷۷ است، در مساحتی نزدیک به دویست هکتار در بخش پایینی بزرگراه شهیدسلیمانی و در هسته مرکزی شهر مشهد قرار دارد.
وی ادامه داد: جابه جایی پادگان مشهد مطالبه‌ای چهل ساله است و از آغاز تصمیم گیری برای شروع این جابه جایی بیش از هفده سال می‌گذرد.
ارجائی در پاسخ به اینکه وجود پادگان در این منطقه چه مشکلاتی برای شهر ایجاد کرده است، گفت: بزرگ‌ترین مشکل ایجادشده این است که یک مستطیل دویست هکتاری در مرکز شهر مشهد سبب بسته شدن مسیر شده و دسترسی‌های شرقی غربی این منطقه از شهر را مسدود کرده است.
وی با بیان اینکه اگر کسی بخواهد شرق به غرب یا غرب به شرق پادگان را طی کند، باید دور این مستطیل دویست هکتاری بچرخد، افزود: این موضوع سبب آلودگی هوا، افزایش مصرف بنزین و از همه مهم‌تر اتلاف وقت مردم می‌شود. همچنین در برخی موارد با توجه به وجود بیمارستان‌های مهم شهر در قسمت غربی پادگان، سبب ایجاد مشکلاتی برای رفت وآمد آمبولانس‌ها و ارائه دیگر خدمات شهری مانند آتش نشانی شده است.
وی در ادامه به چرایی جابه جانشدن پادگان مشهد تاکنون پرداخت و اظهار کرد: جواب دادن به این موضوع سخت است، اما بنده علت جابه جانشدن پادگان تا امروز را عرق مقدس سازمانی نام گذاری کرده ام. هر مدیری به سازمانش عرق دارد و این عرق خوب است، اما تا جایی که با منافع مردم در تعارض نباشد. این عرق مقدس اگر نباشد، شاکله هر سازمانی از هم می‌پاشد و این عرق مانع انتقال پادگان تا امروز شده است.
شهردار مشهد ادامه داد: بی شک در این موضوع طرف‌های مختلف ماجرا باید سر میزان حق السهمشان از زمین باقی مانده پادگان به توافق می‌رسیدند. در هفده سال گذشته این توافق انجام نشده بود، اما اینک این تفاهم صورت گرفته و منجر به امضای تفاهم نامه سه جانبه شده است.
وی در تشریح فرایند جابه جایی پادگان نیز گفت: در این زمینه ابتدا باید مدیریت شهری با مستأجر زمین یعنی ارتش به توافق می‌رسید و پس از آن ارتش با موجر زمین یعنی آستان قدس توافق می‌کرد و پس از آن نیز آستان قدس باید با مدیریت شهری به توافق می‌رسید. این توافق سه جانبه درنهایت به تأیید استانداری در کمیسیون ماده ۵ رسید و پس از آن باید به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری برسد.
ارجائی افزود: اکنون توافق سه جانبه صورت گرفته است. این تفاهم و توافق به تصویب کمیسیون ماده ۵ استانداری نیز رسیده است و امضای استاندار خراسان رضوی را هم دارد. قرار است امروز این موضوع در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور برای تصویب به بحث و بررسی گذاشته شود و پس از تصویب در این شورا، می‌توان دیوار‌های پادگان را برداشت.
وی در پاسخ به اینکه پس از برداشته شدن دیوار‌های پادگان قرار است هرکدام از طرف‌های توافق سه جانبه چه اقداماتی انجام دهند، گفت: پس از ابلاغ مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی که امیدواریم هر چه زودتر از سوی وزیر راه وشهرسازی انجام شود، وظیفه مدیریت شهری این است که مشاور انتخاب کند، اما ما مشاور را انتخاب کرده ایم و خیابان‌ها و معابر در نقشه طراحی شده و مشخص شده است که فضای سبز داخل این محوطه کجا ساخته شود.
شهردار مشهد افزود: اماکن فرهنگی و تاریخی داخل پادگان نیز به شهرداری سپرده می‌شود تا این قسمت‌ها در اختیار مردم قرار گیرد. آستان قدس رضوی و ارتش هم قسمت‌های انتفاعی را در دست می‌گیرند و در این قسمت‌ها اختیاراتی دارند.
وی درباره زمان بندی انجام این اقدامات نیز گفت: مدیریت شهری از همین امروز آماده انجام کار‌ها و بازکردن راه هاست، اما همان گونه که ارتش نظر دارد، باید مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور ابلاغ شود و پس از ابلاغ مانعی برای انجام کار‌ها وجود نخواهد داشت.
ارجائی درباره این موضوع که با بازگشایی پادگان ارتش چه فضا‌هایی در اختیار مردم قرار می‌گیرد، گفت: تلاش ما این بوده است که بیشتر فضا در اختیار مردم باشد. پادگان دارای دو قسمت جنوبی بزرگراه شهیدسلیمانی به مساحت ۲۰۰ هکتار و بخش شمالی این بزرگراه به مساحت ۱۹۰ هکتار است و برای مردم قسمت شمالی پادگان اهمیت بیشتری دارد.
وی افزود: حدود پنجاه هکتار از بخش شمالی پادگان به فضای سبز تبدیل خواهد شد و نزدیک به پانزده هکتار این مجموعه نیز به فضا‌های فرهنگی و ورزشی اعم از زمین فوتبال و دیگر فضا‌های ورزشی، موزه، کتابخانه و دیگر مکان‌ها اختصاص داده می‌شود.
شهردار مشهد ادامه داد: پادگان ارتش دارای برخی مکان‌ها و بافت تاریخی و ارزشمند است، یا در برخی از قسمت‌ها رویداد‌های مهمی اتفاق افتاده است که این قسمت‌ها به موزه تبدیل می‌شود و در اختیار مردم قرار می‌گیرد؛ هرچند ساخت و تجهیز این فضا‌ها نیاز به زمان دارد.
وی با بیان اینکه سعی شده است پس از بازگشایی پادگان فضای یکپارچه‌ای بین پادگان و اطراف آن ایجاد شود، تصریح کرد: دو بافت مسکونی به نسبت ضعیف پیرامون پادگان وجود دارد و سرانه‌های خدماتی و فرهنگی در این دو بافت پایین است. از همین رو در طراحی سعی شده است تا فضا‌های خدماتی و حتی فضای سبز در لبه‌های پادگان ایجاد شود تا شهروندان ساکن در اطراف پادگان بتوانند از این خدمات و فضا‌ها بهره‌مند شوند.
وی تأکید کرد: درنهایت با بازگشایی پادگان، دسترسی شرقی غربی این منطقه شهری باز می‌شود و امیدواریم پنج معبر شرقی غربی در محوطه ایجاد شود. این معابر به مرور ساخته می‌شود و در اختیار زائران و مجاوران بارگاه رضوی قرار می‌گیرد.
حفظ درختان قدیمی داخل پادگان دیگر موضوعی بود که در این برنامه تلویزیونی به آن اشاره شد و شهردار مشهد درباره چگونگی حفظ این درختان تنومند و قدیمی این گونه پاسخ داد: حفظ این درختان کار بسیار سختی بود و طراحان و مهندسان زیادی برای آن زحمت کشدند و چندین بار معابر و لکه‌های بارگذاری شده در نقشه جابه جا شد تا کمترین مداخله ممکن در فضای سبز موجود پادگان صورت گیرد. البته مقدار فضای سبزی که اضافه می‌شود، با فضای سبز موجود مقایسه شدنی نیست، اما بیشتر درختان داخل پادگان تثیبت و تقویت می‌شود و درصورتی که چند درخت در مسیر معابر باشد، آن درختان جابه جا می‌شوند.
ارجائی درباره آغاز اقدمات اجرایی نیز گفت: کار اجرایی ما از سه روز پیش آغاز شده است و ما با همراهی فرمانده قرارگاه عملیاتی شمال شرق ارتش وارد پادگان شده ایم و نقشه برداری‌ها در حال انجام است، اما زمانی معقول را باید برای کار‌های فنی سپری کرد تا بتوان با همراهی آستان قدس و ارتش راه مردم را باز کنیم.
وی افزود: اگر پادگان تحویل ما داده شود، دو ساعته آن را باز می‌کنیم، اما تحویل پادگان نیازمند طی شدن فرایند اداری است و امکان دارد کمی طول بکشد.
در جریان این برنامه تلویزیونی، شهروندان با ارسال پیام‌هایی برخی دغدغه هایشان را مطرح کردند که مهم ترینش مربوط به بافت مسکونی پیرامون پادگان و تأثیر این بازگشایی بر بافت‌های مسکونی ضعیف بود. شهردار مشهد در پاسخ به این دغدغه گفت: پس از بازگشایی پادگان، پنج معبر شرقی غربی باز می‌شود و این بازگشایی معابر برای مردم اتفاقات خوبی را رقم خواهد زد.
وی افزود: ما معتقدیم مدیریت شهری موفق باید بتواند ثروت مردمش را زیاد کند. امروز خیلی خوش حالیم که با بازگشایی پادگان، برای املاک مناطق مسکونی نزدیک دیوار‌های پادگان ارتش که منطقه ضعیف تری نسبت به مناطق پیرامون است، ارزش افزوده ایجاد می‌شود و خوش حالیم که سود این کار به مردم می‌رسد.
ارجائی ادامه داد: حدود نهصد هکتار از شهر مشهد تحت تأثیر مستقیم بازگشایی این پادگان دویست هکتاری قرار می‌گیرد.
وی در پاسخ به اینکه آیا بلندمرتبه سازی هم در این منطقه صورت می‌گیرد، گفت: وقتی آستان قدس و ارتش زمینشان را واگذار می‌کنند و قرار است در این زمین پنجاه هکتار فضای سبز ایجاد شود، طبیعی است که باید مابه ازای این اقدام، به این دو نهاد مسکونی و تجاری بدهیم.
در جریان این برنامه تلویزیونی، نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد در تماسی تلفنی از بررسی هم زمان طرح انتقال پادگان ارتش در شورای اسلامی شهر مشهد خبر داد و گفت: بنده از همه کسانی که برای تحقق مطالبه بیش‌ازهفده ساله مردم مشهد تلاش کردند، تشکر می‌کنم. این اتفاق بزرگی است که با همت شبانه روزی همکارانم در شورای اسلامی شهر، شهرداری مشهد، آستان قدس رضوی و ارتش رخ داده است.
مهدی ناصحی تصریح کرد: موضوعی که بیش‌ازهفده سال تحققش معطل مانده بود، با تلاش شبانه روزی سه ماهه به نتیجه رسید و این تلاش انتظار را از مدیریت شهری برای تکمیل این کار بالا می‌برد. لازمه اجرایی شدن تفاهم نامه سه جانبه شهرداری مشهد، ارتش و آستان قدس در موضوع جابه جایی پادگان، تصویب آن در دو مرجع قانونی شورای عالی شهرسازی و معماری کشور و شورای اسلامی شهر مشهد است و امروز برای تصویب این موضوع هم زمان در شورای عالی شهرسازی و معماری و در شورای اسلامی شهر مشهد بحث و بررسی می‌شود.
وی افزود: امروز دستورکار اصلی جلسه علنی شورای اسلامی شهر مشهد بررسی و تصویب لایحه دوفوریتی برای این تفاهم سه جانبه است. با بازگشایی پادگان، پنجاه هکتار در بخش شمالی و سی هکتار در بخش جنوبی پادگان به فضای سبز تبدیل می‌شود که درمجموع هشتاد هکتار و بزرگ‌تر از مساحت پارک ملت، فضای سبز در اختیار زائران و مجاوران بارگاه رضوی قرار می‌گیرد. نهصد هکتار از مساحت شهر مشهد و ملک‌ها و زمین‌های مردم نیز به صورت مستقیم از این اقدام بهره‌مند خواهد شد.
ناصحی همچنین در گفتگو با شهرآرا با اشاره به اینکه یکی از موضوع‌های مهم برای شهر مشهد، دراختیارگرفتن زمین‌های بزرگ‌مقیاس به نفع مردم است، اعلام کرد: امروز لایحه دوفوریتی تفاهم‌نامه انتقال پادگان در صحن علنی شورای اسلامی شهر مشهد مطرح می‌شود تا این تفاهم‌نامه به تصویب نمایندگان مردم در شورای اسلامی شهر برسد. هم‌زمان شورای عالی شهرسازی و معماری کشور نیز این تفاهم‌نامه را مصوب خواهد کرد.
مهدی ناصحی با بیان اینکه از سال ۱۳۸۱ مقدمات خروج پادگان از شهر انجام و طرح‌های اولیه و مصوبات آن نیز گرفته شده بود، افزود: زمین‌های پادگان لشکر ۷۷ ثامن‌الائمه (ع) حدود چهارصد هکتار از زمین‌های مناطق مرکزی شهر مشهد را به خود اختصاص داده است و مدیران مختلف شهری در همه دوره‌ها تلاش‌های بسیاری برای بازگشایی این زمین‌ها کرده بودند تا این فضا در اختیار مردم قرار گیرد.
وی اظهار کرد: مدیریت‌شهری مشهد در مدت سه ماه با هماهنگی ارتش، مشارکت آستان قدس، مدیریت عالی استان و پیگیری رئیس قوه‌قضائیه توانست به تفاهمی عملیاتی در قالب کمیسیون ماده ۵ استان برسد، تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن مقدمات بازگشایی معابر اصلی در این پادگان اجرایی شود.
نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر با اعلام اینکه به‌زودی با برداشته‌شدن دیوار‌های بین پادگان و معابر شهری، مردم از مواهب موجود در این زمین‌ها بهره‌مند می‌شوند، گفت: این زمین‌های چهارصدهکتاری به دو بخش ۱۸۷ هکتاری و بخشی که در همسایگی بولوار شهیدکلانتری قرار دارد، تقسیم می‌شود و طبق تفاهم‌نامه قرار است مدیریت‌شهری مشهد ساخت هشتاد هکتار فضای سبز متمرکز شهری در این زمین‌ها را در دستورکار دهد تا شهروندان با استفاده از این فضا بتوانند به آرامش بیشتری دست یابند.
ناصحی با بیان اینکه علاوه بر افزایش دسترسی‌ها، ساخت زمین‌های ورزشی مختلف، فضا‌های عمومی و فرهنگی در این زمین‌ها پیش‌بینی شده است، تصریح کرد: در برنامه مدیریت‌شهری دسترسی به مراکز درمانی شهر مانند بیمارستان‌های امام رضا (ع)، قائم (عج)، مهر، مادر و بنت‌الهدی توسعه پیدا می‌کند و این افزایش دسترسی‌ها در کاهش ترافیک اثر زیادی خواهد داشت. زیرا بسیاری از افراد که در حال عبور از مناطق شرقی به غرب هستند، باید پادگان را دور بزنند، اما با این اتفاقات، فاصله‌ها کوتاه خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۵۶ درصد از زمین‌های پادگان لشکر ۷۷ در اختیار مردم قرار خواهد گرفت، افزود: حدود نهصد هکتار در حاشیه زمین پادگان به‌صورت مستقیم از مواهب خروج پادگان برخوردار می‌شوند و منافعی را کسب می‌کنند و براساس تفاهم بین آستان قدس، ارتش و شهرداری، این نهاد‌ها درصدی از زمین‌های باقی‌مانده را در اختیار می‌گیرند.
ناصحی با بیان اینکه مشکل و چالشی برای تصویب خروج پادگان لشکر ۷۷ از محدوده شهری در شورای عالی شهرسازی و معماری وجود ندارد، ادامه داد: همه موضوع‌های اختلافی بین نهاد‌های گوناگون رفع شده است و امیدواریم این مصوبه بدون هیچ تغییری در شورای عالی معماری و شهرسازی تصویب شود.
معاون شهرسازی اداره کل راه وشهرسازی خراسان رضوی نیز میهمان تلفنی این برنامه تلویزیونی بود. بهاره بزرگمهر درباره طرح جابه جایی پادگان ارتش از مشهد گفت: مصوبه کمیسیون ماده ۵ استانداری درباره این طرح در اردیبهشت امسال مراحل تصویب خود را طی کرد و برابر قانون انتقال پادگان ها، این مصوبه باید به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور هم برسد. مصوبه انتقال پادگان مشهد به شورای عالی شهرسازی و معماری ارسال شده است و امروز جلسه بررسی و تصویب این طرح در این شورا برگزار خواهد شد.
وی افزود: به محض ابلاغ این مصوبه، بازگشایی‌ها هم در بخش معابر و هم در بخش اماکن (بخش‌های مربوط به فضای سبز، فرهنگی و دیگر خدماتی که قرار است ارائه شود) برای استفاده عموم مردم انجام می‌شود.
بزرگمهر درباره ساخت وساز‌های انجام شده در محوطه پادگان نیز گفت: بخشی از خدمات در قالب عوارض طبیعی مانند وجود درختان و فضا‌های تفریحی در اختیار مردم قرار می‌گیرد، اما بنا‌های ساخته شده در پادگان برابر طرح جابه جایی پادگان با کمترین میزان تخریب احیا می‌شود.
وی در ادامه افزود: علاوه بر فرصت‌های مختلفی که بازگشایی این پادگان در اختیار مردم قرار می‌دهد، می‌توان به این موضوع نیز اشاره کرد که فضای سبز این پادگان به ارتفاعات جنوبی مشهد متصل می‌شود و به نوعی مسیری سبز از دل شهر مشهد به ارتفاعات جنوبی و طبیعت این قسمت از شهر ایجاد می‌شود.