معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ براساس آمار‌های رسمی سازمان جهانی بهداشت، دخانیات سالانه جان بیش از ۸ میلیون نفر را در جهان می‌گیرد، آماری بیش از میزان فوتی‌های کرونا از زمان همه‌گیری آن تاکنون در همه کشورها، مسئله‌ای که نه به‌چشم می‌آید نه نگرانی کسی را برمی‌انگیزد.
در میان انبوه این بی‌توجهی‌ها، آثار منفی مصرف و حتی استشمام غیرمستقیم دود دخانیات به‌قدری برای سلامتی زیانبار است که سازمان جهانی بهداشت با تعیین روز و هفته‌ای با نام «بدون دخانیات» سعی کرده‌است توجه ملت‌ها و دولتمردان آن‌ها را کمی به این مسئله مهم جلب کند. در تقابل نهاد‌های سلامتی و مافیای تولیدکننده دخانیات در دنیا، نهاد‌های رسانه‌ای و بهداشتی به‌قدری ضعیف عمل کرده‌اند که روزبه‌روز شاهد کمتر شدن سن مصرف‌کنندگان دخانیات هستیم. این مسئله بهانه‌ای شد تا ما هم در قالب یک اینفوگرافی نگاهی به آثار زیانبار دخانیات بیندازیم.
%۱۰
۵ تا ۱۰ درصد افراد سیگاری برای همیشه موفق به ترک سیگار می‌شوند.
صد‌ها هزار فوتی
سالانه صد‌ها هزار غیرسیگاری در پی استنشاق دود سیگار جان خود را از دست می‌دهند.
۱۰ سال
اگر فردی در سی‌سالگی سیگار را ترک کند، تقریبا ۱۰ سال امید به زندگی در او افزایش می‌یابد.
%۵۰
افرادی که بلافاصله پس از حمله قلبی سیگار را ترک می‌کنند تا ۵۰ درصد احتمال ابتلا به حمله قلبی دیگر را در خود کاهش می‌دهند.
۶۰.۰۰۰ نفر
سالانه ۶۰ هزار نفر بر اثر مصرف دخانیات در کشورمان فوت می‌کنند.
۴ برابر
میزان فوتی‌های سالانه مصرف دخانیات در ایران حدود چهار برابر بیش از تصادفات جاده‌ای است (۱۶ تا ۱۸ هزار نفر فوتی سالانه حوادث در ایران).
یکی از دو نفر
از هر دو نفر سیگاری در دنیا، یک نفر بر اثر بیماری‌های ایجادشده در اثر سیگار فوت می‌کند.
۶۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ نفر
مصرف سیگار در ایران به بیش از ۶۵ میلیارد نخ در سال رسیده است.
۱۴۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، مصرف دخانیات ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار میلیارد تومان سالانه به کشورمان ضرر می‌زند (هزینه‌های مستقیم درمان + هزینه‌های غیرمستقیم ازکارافتادگی و بیماری‌های ناشی از دخانیات).
%۸۰
حدود ۸۰ درصد سود ناشی از گردش مالی دخانیات در ایران به جیب شرکت‌های خارجی می‌رود (بدون احتساب قاچاق).
%۱۵
۱۵ درصد از جوانان کشورمان مستمر قلیان مصرف می‌کنند.
۱۳ سال
سن مصرف دخانیات و قلیان در کشورمان به کمتر از سیزده سال رسیده است.
۳ نخ سیگار
مصرف روزانه سه نخ سیگار می‌تواند سبب ابتلا به بیماری قلبی کشنده شود.
دست‌ساز < شرکتی
تحقیقات نشان می‌دهد مواد دخانی دست‌ساز دست‌کم به‌اندازه سیگار‌های تولیدشده در کارخانه‌ها خطر دارند.
۱۰۰- ۲۰۰ برابر
مصرف هر وعده تنباکوی بدون طعم قلیان معادل نیکوتین موجود در هفتاد نخ سیگار است و دود دریافتی در هر وعده یک‌ساعته آن ۱۰۰-۲۰۰ برابر بیش از مصرف یک نخ سیگار است.
۹۰ %
مصرف دخانیات عامل ۹۰ درصد سرطان‌های ریه است.
۱۰ برابر
دود دو نخ سیگار در یک اتاق ۱۰ برابر آلوده‌ترین نقاط شهر تهران است.
۱۴۰۴ سال
۱۳ درصد جمعیت کشور دخانیات مصرف می‌کنند که اگر کنترل نشود تا سال ۱۴۰۴ به ۳۰ درصد می‌رسد.
۷۰۰۰
۷ هزار ماده شیمیایی در دود سیگار شناسایی شده است که ۷۰ نوع آن سرطان‌زا و ۴۰ نوع آن سمی است.
۱.۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰ نفر
براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، یک میلیارد و ۳۰۰ هزار نفر در دنیا سیگار مصرف می‌کنند که از این تعداد ۳۰۰ میلیون نفر زن هستند.
۵ د قیقه
مصرف هر نخ سیگار ۵ دقیقه از عمر کم می‌کند. تقریبا برابر زمانی که یک سیگار کشیده می‌شود.
زنان < مردان
تأثیر مصرف یک نخ سیگار در زنان معادل پنج نخ سیگار در مردان است، چون بدن زنان به مواد دخانی حساس‌تر است و وابستگی بیشتری پیدا می‌کند.
پنج برابر
خطر سکته در زنان ۳۵ تا ۶۴ ساله سیگاری، پنج برابر بیش از زنان غیرسیگاری است.
۸۰ تا ۱۰۰ هزار
روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ هزار نفر در جهان شروع به کشیدن سیگار می‌کنند که بیشتر آن‌ها آسیایی هستند.
علی سلمانی‌زاده | روان‌شناس: شاید برای شما هم این پرسش ایجاد شده‌باشد که چرا با وجود همه تبلیغات منفی درباره سیگار، باز برخی‌ها سیگار می‌کشند، به‌ویژه افرادی که از آن‌ها انتظار نمی‌رود، مانند پزشکان. برای پاسخ به این پرسش، باید ابتدا نگاهی به مسیر‌های وابستگی بیندازیم که افراد را به سمت مصرف سیگار یا هر ماده دخانی و مخدر دیگری سوق می‌دهد.
نوع دست گرفتن سیگار، ژست مصرف و تیپ برخی سیگاری‌ها مانند هنرپیشه‌ها گاهی سبب ایجاد نوعی فانتزی مجازی در ذهن فرد می‌شود و او را به سمت مصرف سیگار می‌کشاند. گاهی هم تفکر‌های اشتباهی که درباره اعتیاد وجود دارد، افراد را سیگاری می‌کند، مانند اینکه سیگار اعتیادآور نیست، من معتاد نمی‌شوم و اگر هم اعتیاد پیدا کنم، راحت آن را ترک می‌کنم.
این در حالی است که نفس انسان موجودی وابسته است و هرچه را مدتی استفاده کند، بدون شک به آن وابسته می‌شود. علت دیگری که سبب مصرف سیگار در افراد می‌شود، باور‌های نادرست درباره آرامش‌بخشی سیگار است. ما هم قبول داریم که نیکوتین موجود در سیگار آرام‌بخش است، اما باید این نکته را بپذیریم که این خاصیت طولانی‌مدت نخواهد ماند و همین نیکوتین سبب اعتیاد هم خواهد شد.
هم‌جواری و معاشرت موضوع دیگری است که سبب تمایل به مصرف سیگار در افراد می‌شود: اینکه سیگاری‌ها آن‌ها را در جمع خود نمی‌پذیرند و گاهی تمسخر هم می‌شوند، عاملی که متأسفانه درگیری آن از سن نوجوانی هم گذشته است و ما آن را در سن‌های بالاتر به‌عنوان یک عامل تحریک‌کننده می‌بینیم. آموزش‌های نادرست در جامعه مسئله دیگری است که در تمایل به مصرف سیگار باید به آن اشاره کرد، زیرا همیشه از معایب سیگار کشیدن می‌گوییم و وقتی فرد برای نخستین بار سیگار می‌کشد، احساس می‌کند اطلاعات نادرستی درباره سیگار به او داده شده است. اگر ما در کنار معایب سیگار از مزایا و زمان‌بندی آن هم بگوییم، او متوجه می‌شود حس خوبی که از مصرف دارد چند هفته بیشتر طول نمی‌کشد، اما معایب آن یک عمر با او خواهد ماند.
نقش مافیای سیگار در تمایل افراد به مصرف سیگار نیز بی‌تأثیر نیست. اگر با تأمل به تصویر ریه خرابی که روی پاکت‌های سیگار وجود دارد نگاه کنید، متوجه می‌شوید که به درستی یک تبلیغ است، چون افراد سیگاری با دیدن این تصویر تحریک و دچار عذاب وجدان می‌شوند و برای فرار از آن به سمت مصرف بیشتر روی می‌آورند. خیلی از آن‌ها هم با دیدن این تصویر خود را در مسیری بدون برگشت می‌بینند که پایانش دیگر برایشان مهم نخواهد بود.
متأسفانه زمانی که فردی خودمراقبتی لازم را درباره موضوع ساده‌ای مانند سیگار از دست می‌دهد، مسیر را برای مصرف دیگر مواد برای خودش راحت‌تر می‌کند. ازاین‌رو گفته می‌شود احتمال گرایش سیگاری‌ها به مواد مخدر دیگر بیشتر است، زیرا وابستگی مغز انسان را به‌قدری درگیر می‌کند که داشتن اطلاعات دراین‌باره هم نمی‌تواند عاملی برای پرهیز از مصرف محسوب شود. شاید این همان دلیلی باشد که شاهد مصرف سیگار بین قشر‌های آگاه جامعه مانند پزشکان نیز هستیم. این رفتار گاهی سبب بروز تناقض در باور‌های دیگران به‌ویژه نوجوانان می‌شود و آن‌ها را به مصرف سیگار ترغیب می‌کند.
۴۵.۰۰۰.۰۰۰ دفتر
کاغذی که در سیگار‌های مصرفی در کشور سوزانده می‌شود، بیش از مقدار کاغذی است که برای تولید ۴۵ میلیون دفتر شصت‌برگ لازم است.
بارداری و آسیب‌های دخانیات
مطالعات گوناگون نشان می‌دهد: سیگارکشیدن و استنشاق غیرمستقیم دود سیگار در زنان باردار یکی از علت‌های مهم سقط جنین، تولد زودرس، مرده‌زایی، پارگی ناگهانی جفت از جنین و افزایش خطر مرگ ناگهانی نوزادان است. هم‌چنین خطر کندی رشد و کاهش وزن نوزادان و اختلالات تنفسی و مشکلات بینایی کودکان را افزایش می‌دهد.
%۳۵
میزان مرگ‌ومیر جنین در زنان بارداری که سیگار می‌کشند ۳۵ درصد بیشتر است و ۲۵ درصد همه مرگ‌های ناگهانی نوزادن به سیگار کشیدن مردان در دوران بارداری مربوط می‌شود.
سه برابر
روزانه بیش از ۵ میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار و بیش از سه برابر آن هزینه درمان بیماری‌های مرتبط با دخانیات در کشور می‌شود.