به گزارش شهرآرانیوز؛ تاجران افغانستانی بزرگترین گروه سرمایه‌گذاران خارجی ایران را تشکیل می‌دهند. آن‌ها گاهی با ۹۰ هزار یورو (حدود سه میلیارد تومان)، گاهی با دو میلیون و گاهی هم با چند صد میلیون یورو در ایران کسب و کار یا تولیدی راه می‌اندازند که با یک تیر دو نشان بزنند: هم به سـود تجاری برسند و هم تابعیت ایرانی بگیرند. درخواست‌های سرمایه‌گذاری آن‌ها هر دو هفته یک بار زیر دستان یک هیات به نمایندگی از چند نهاد اقتصادی بررسی می‌شود. اینطور که یکی از اعضای این هیات توصیف می‌کند، این تاجران معمولا یک الگوی مشابه در مجوز‌هایی که درخواست می‌دهند داشته‌اند؛ معمولا بیشتر آن‌ها گروه‌های خانوادگی هستند که اینجا درخواست سـرمایه‌گذاری می‌دهند تا محصول تولیدی خود را با همکاری قوم و خویش‌های ساکن هرات، کابل، غزنی و دیگر شهر‌ها بفروشند.
به صورت کلی بعد از افغانستانی‌ها، ترک‌ها و عراقی‌ها بزرگترین گروه سرمایه‌گذاران خارجی در کشور ما را تشکیل می‌دهند اینطور که معلوم است ۹۹ درصد از افرادی که می‌خواهند با سرمایه‌گذاری تابعیت ایران بگیرند افغانستانی‌ها هستند.
حسین سلیمی یکی از اعضای اتاق بازرگانی که درخواست اتباع خارجی را برای سرمایه‌گذاری در ایران بررسی می‌کند، توضیح می‌دهد که از دو هفته گذشته تا دیروز دوازده درخواســت مجوز برایشــان صادر شده که از این تعداد هفت نفر افغانستانی هستند، تعدادی اماراتی و جالب اینکه یک نفر هم هنگ‌کنگی است. گویا این یک سال گذشته تعداد اماراتی‌ها و ساکنان کشور‌های حوزه خلیج فارس و همچنین چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران با رشد همراه بوده. پیش از این یک شهروند بلاروس و چند کشــور اروپای شرقی دیگر هم در این مدت مجوز سرمایه گذاری گرفته‌اند. اما اینطور که معلوم اســت، به خاطر تحریم‌ها نمی‌شود اسم آن‌ها را اعلام کرد.
یکی از نکات جالب اطلاعاتی که حسین سلیمی، نماینده اتاق ایران در مجمع سرمایه‌گذاری خارجی به روزنامه هفت صبح توضیح می‌دهد این اســت که برخلاف تصورات رایج، درخواست سرمایه‌گذاری خارجی به ندرت از سمت روس‌ها به دست‌شان رسیده، اما در عوض در یک سال گذشته پنج چینی این درخواست را داشته‌اند که در ایران سرمایه‌گذاری کنند که خیلی به ندرت در این سال‌ها اتفاق افتاده. پس این هیات‌های روسی که از زمان جنگ با اوکراین در ایران رفت و آمد داشتند، مشغول چه کاری بوده‌اند؟ به نظر می‌رسد روس‌ها نه به دنبال سرمایه‌گذاری بلکه به دنبال ارتباط تجاری هستند. این جواب را سلیمی می‌دهد. سرمایه‌گذاری یعنی اینکه آن‌ها باید پولی را به کشور ما بیاورند، اما در ارتباطات تجاری دیگر نیاز به این کار ندارند.
همین اردیبهشت ماه امسال بود که جشن تابعیت برای ۲۰ ســرمایه‌گذار افغانستانی در وزارت امور خارجه ما برگزار شد. حالا رئیس اتاق ایران و افغانستان به روزنامه هفت صبح می‌گوید که تعداد این سرمایه‌داران افغانستانی در یک سال گذشته دو برابر بیشتر شده. این اتفاق از زمانی افتاده که حداقل مبلغ سرمایه گذاری لازم برای گرفتن تابعیت به ۹۰ هزار دلار رسیده وگرنه تا وقتی که این عدد ۲۵۰ هزار یورو بود، آن‌ها ترکیه را به ایران ترجیح می‌دادند.
این سرمایه‌گذاران افغانستانی که به دنبال تابعیت ایرانی هستند، قصه‌های مختلفی دارند. برای مثال یکی از آن‌ها یک خانواده پنج نفره در قم است که به تازگی از وطن خود خارج شده و اینجا درخواست صدور مجوز برای یک سرمایه‌گذاری سه میلیون دلاری داده. یکی دیگر از آن‌ها درخواست سرمایه‌گذاری کارخانه برش سنگ مرمر داشته و دیگری درخواست صادرات فرآوری روده. یک خانواده دیگر هم با ۱۵۰ هزار دلار سرمایه به صورت مشارکتی با یک سرمایه‌گذار ایرانی درخواست مجوز پرورش ماهی داشته که در گلستان تاسیس خواهد شد.
یکی دیگر از این درخواست‌ها برای سرمایه گذاری ۴۰۰ هزار دلاری یک خانواده هفت نفره افغانستانی بوده تا یک مجموعه اقامتی در چالوس بسازند. آخرین درخواست هم مربوط به مجوز بسته‌بندی حبوبات بوده که از قضا بین آن‌ها زیاد طرفدار دارد. انتخاب این تاجران برای اینکه چه کسب و کاری در ایران راه بیندازند بستگی به این دارد که اقوام آن‌ها در وطنشان مشغول به چه کاری باشند. برای مثال پارچه بافی، پرورش و صادرات ماهی یا کسب و کار‌های کوچکی مانند دوخت و صادرات روتختی و کلینکس به افغانستان نمونه فعالیت‌های تولیدی است که افغانستانی‌ها به راه اندازی آن علاقه بیشتری دارند.
حالا بر فرض با درخواست سرمایه گذاری آن‌ها هم موافقت شود؛ افغانستانی‌ها چطور می‌خواهند سرمایه خود را وارد تهران یا شهر‌های دیگر کنند؟ «این بازرگانان افغانستانی یا ارز دارند، یا تهاتر می‌کنند و صادرات دارند. قبل از اینکه طالبان کشور را بگیرند، منابع سرشار ارز را از آمریکا دریافت می‌کردند و مشکلی نداشتند. مملکتی که ۴ میلیارد دلار آمریکا به آن تزریق میشد دیگر نگرانی برای سرمایه گذاری در ایران نداشت. حتی آن زمان معروف بود که به دلیل مبادلات اقتصادی زیاد با ایران، هرات نرخ دلار تهران را تعیین می‌کند، اما الان تبدیل افغانی به دلار شلاق دارد و دیگر مبادله با ارز آسان نیست.» این توضیحات سلیمی مبادلات ارزی آن‌ها با ایران را توصیف می‌کند.
همیشه راه سرمایه گذاری برای گرفتن تابعیت ایران برای افغانستانی‌ها باز بوده، اما تعداد آن‌ها قبل از انقلاب به اندازه امروز نبود. در دهه هشتاد هر فرد خارجی برای گرفتن اقامت باید ۵۰۰ هزار دلار سرمایه وارد کشور می‌کرد که برای سرمایه داران همسایه ما عدد سنگینی محسوب میشد و برای گرفتن اقامت در ایران مشکلاتی داشتند. بعد از آن قانون تغییر کرد. تا همین چند سال پیش ایران در صورتی به یک فرد خارجی تابعیت می‌داد که با | خود ۲۵۰ هزار یورو سرمایه به کشور ما بیاورد؛ بعد هم تابعیت نه به خانواده بلکه فقط به خود او منتقل میشد تا اینکه سیاست‌های خارجی ترکیه تغییر کرد و ایران هم مجبور شد زمین بازی را عوض کند. از وقتی که ترکیه شرط اعطای تابعیت به خانواده را به خرید خانه حداقل ۲۰۰ هزار دلاری کاهش داد، به عنوان یک رقیب جدی برای جذب افغانستانی‌ها ظاهر شد رئیس اتاق ایران و افغانستان، روز‌های آخر دولت اشرف غنی، قبل از ظهور طالبان را خوب به یاد دارد که کم کم افغانستانی‌ها به جای ایران، جذب زندگی در ترکیه و گرفتن تابعیت آن کشورش ده بودند تا اینکه دوباره ایران قانون تابعیت خودش را سهل‌گیرانه‌تر کرد. از سال پیش رقم سرمایه گذاری خارجی برای گرفتن تابعیت به ۹۰ هزار یورو رسید و همین هم باعث شد در روز‌هایی که طالبان یکی یکی شهر‌های این کشور را به تسخیر خود در می‌آورد، سرمایه گذاران افغانستانی را به فکر مهاجرت به ایران بیندازد.