به گزارش شهرآرانیوز، بازارشان با مشکلات مردم داغ می‌شود، آن‌هم وقتی که افراد امید و ایمانشان را برای حل مشکل از دست می‌دهند. آن وقت است که وسوسه چنگ زدن به هر ریسمانی برای خروج از چاه مشکلات بیشتر می‌شود و سراب رمالی بیش از هر زمانی قربانی می‌گیرد. جیب رؤیافروشان خوشبختی هم روزبه‌روز پرتر می‌شود و چالش‌های مردم عمیق‌تر. به قول قدیمی‌ها «هیچ زندگی بدون مشکل نیست»، اما گاهی فرد طاقتش طاق می‌شود و می‌خواهد هرچه زودتر از شر گرفتاری‌ها رها شود؛ گرفتاری‌هایی که ریشه روانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارد و حل آن با رمل و اسطرلاب امکان ندارد. توسل به رمالی روزبه‌روز با آرزو‌های بزرگی که فرهنگ و جامعه برای افراد ایجاد می‌کند، درکنار راحت‌طلبی و کم‌صبری برخی افراد عمیق‌تر می‌شود.
وقتی یک تیم فوتبال برای پیروزی ۶ میلیارد تومان به جادوگر پرداخت می‌کند، خریدوفروش دندان گرگ و مهره‌مار در یک عطاری کوچک، دور از انتظار نیست. طمع و رسیدن بدون دردسر به خوشبختی‌های خیالی، به اضافه پیوند غلط این کار به دین، باعث شده است نفوذ استفاده از رمالی درمیان اقشار و افکار مختلف بیشتر شود.
نقطه آغاز این گزارش از شنیدن درباره خواص دانه «چیا» و رفتن به یک عطاری در مرکز شهر برای خرید این گیاه شروع شد. مرکز شهر که می‌گوییم، منظورمان یکی از محله‌هایی است که فاصله چندانی تا حرم مطهر امام رضا (ع) ندارد و علاوه بر زائران، قشر مذهبی، بدنه اصلی این محله را تشکیل می‌دهد. وارد این مغازه که می‌شوی، مثل همه عطاری‌ها شامه ات پر می‌شود از بوی انواع گیاه دارویی و ادویه و تا چشم کار می‌کند، محصولات گیاهی دورتادور مغازه را گرفته است.
علاوه بر کیسه‌هایی که گیاهان دارویی فله در آن ریخته شده است، قفسه‌های این مغازه تا سقف پر شده است از انواع محصول بسته بندی؛ از شامپوی گیاهی و دارو‌هایی برای رفع چربی کبد بگیرید تا رنگ مو و انواع محصول درمانی برای درد‌های جسمی. البته کار به درد‌های جسمانی ختم نمی‌شود، چرا؟ برایتان تعریف می‌کنیم.
همین طور که مردمک چشممان روی قفسه‌ها دور می‌زند، یک نوشته با خط شبه نستعلیق نه چندان خوش، روی دو تکه کاغذ دفتری، جلب توجه می‌کند: «دندان گرگ و پنجه شیر موجود است». بعد هم داخل پرانتز از انواع خواص این محصولات نوشته است. «افزایش روزی، رونق کسب وکار، دفع بلا، دفع چشم زخم، گره گشایی و...». بعد از آن هم در برگه‌ای جدا با همان خط ناخوش، اما درشت‌تر تأکید کرده است که «انواع مهره مار هم موجود است».
روبه روی آن هم یک پلاستیک کوچک چسبانده شده است که دو سنگ سفید گرد با دایره‌های قهوه‌ای و مشکی در مرکز آن خودنمایی می‌کند. در ادامه همان برگه هم به ذکر خواص این سنگ‌ها از جذب مهر و علاقه افراد و بهبود روابط اجتماعی تا گشایش کار و گسترش رزق وروزی پرداخته است. چشم هایمان همان جا قفل می‌شود و ذهنمان پر از سؤال.
در کشاکش مبادله دانه چیا و کارت بانکی، پرس وجوهایمان شروع می‌شود. پسر جوان که موهایش تا پایین شانه هایش رسیده و ریش هایش از قد مو‌های سرش هم بلندتر است، تک تک سؤال‌ها را با حوصله جواب می‌دهد: «قیمت نیش گرگ، ۳ میلیون تومان و پنجه شیر، ۵ میلیون تومان است.
البته همین‌ها را بیرون، رمال‌هایی که کارشان سرکیسه کردن مردم است، تا ۲۰ میلیون تومان هم می‌فروشند. مهره مار هم از ۴۰۰ هزار تومان به بالا که بستگی به نوع آن دارد». پنجه شیر و دندان گرگ در مقابل دید مشتریان نیست، اما برای پاسخ به ذهن پرسشگر و مشکوک ما حاضر می‌شود هر دو را نشانمان دهد. هر دو عضو این حیوانات، شبیه همان تصاویری است که در عکس‌ها و فیلم‌ها می‌شود دید.
این‌ها از کجا می‌آید؟ مگر چقدر شیر وجود دارد که پنجه اش در یک عطاری محلی فروخته شود؟ «بندرعباس» پاسخ این سؤال‌های ماست: «ما این‌ها را مستقیم از بندرعباس می‌آوریم؛ برای همین ارزان‌تر است».
همان طور که کارت بانکی را پس می‌دهد، فرصتی می‌شود تا به بخشی از خالکوبی‌های رنگ ورورفته‌ای که دست هایش را پر کرده است، بیشتر دقت کنیم. علاوه بر طرح‌های پیچ درپیچ و درهم فرورفته که تا آرنج هایش را پوشانده است، طرح چند صلیب روی انگشتان دستش با نقش ونگار‌های اضافه بیشتر خودنمایی می‌کند. با اضافه کردن حالت متعجب به لحنمان، به سؤال هایمان ادامه می‌دهیم: «در این دوره وزمانه هنوز این اقلام فروش دارد؟».
این بار جوری جواب می‌دهد که انگار به اعتقاداتش توهین شده است و می‌گوید: «مگر نشنیده اید که پیامبر (ص) فرمودند از هر ۱۰ نفر که در قبرستان خوابیده اند، هفت نفر به خاطر چشم زخم بوده است؟ خب این‌ها هم برای همین جور موارد است. اگر فروش نداشتیم که نمی‌آوردیم. همین الان به جز فروش حضوری، در شش کانال تلگرامی هم فعالیت می‌کنیم. شاید شما اعتقاد ندارید، ولی همین چند ماه قبل، کاروکاسبی من حسابی کساد بود، یک جفت مهره مار گذاشتم داخل کشو و گفتم برایم دعایش را خواندند. به عصر نکشیده بود، سه بسته لاغری با قیمت خوب فروختم».
دوباره گوش هایمان تیز می‌شود؛ پس شما هم برای خواندن دعا با رمال در ارتباط هستید؟ «نه از آن رمال‌ها که شما فکر می‌کنید؛ از همان کسی که در بندرعباس این اقلام را می‌خریم، می‌خواهیم که دعای مخصوص هر نفر را بخواند. از رزق وروزی بگیرید تا ببخشید دعا برای مجرد‌ها (نمی دانیم چرا بابت واژه مجرد‌ها عذرخواهی کرد؟) هر کاری بخواهید، کافی است اسم خودتان و مادرتان را بگویید، سریع انجام می‌شود».
پنجه شیر را با هشتگ در اینستاگرام سرچ کنید تا انواع واقسام صفحه‌های رمالی مجازی روی صفحه گوشی تان ردیف شود. علاوه بر اینکه تعداد این نوع صفحه‌ها کم نیست، تعداد دنبال کننده‌های بعضی از آن‌ها هم تا چندین وچندهزار نفر می‌رسد. می‌شود از تعداد لایک‌ها و پیام‌ها فهمید که دنبال کنندگان واقعی آن‌ها هم کم نیستند.
یکی از این صفحه ها، شماره مرسولات پستی خود را گذاشته است که نشان می‌دهد میانگین فروش اقلامش، روزانه ۵ تا ۱۰ قلم است. محصولات این پیج‌ها محدود به چند نمونه‌ای که در عطاری دیدیم، نیست. از انگشتر با ستاره داوود بگیرید تا انواع واقسام به قول خودشان طلسم که دیگر هدفش، گشایش بخت و روزی نیست، بلکه انتقام و به هم زدن زندگی نیز به این ادعا‌ها اضافه شده است. قیمت هر به قول خودشان خدمت هم باتوجه به شرایط، متفاوت است.
«پنجه شیر ۸ میلیون تومان». این را یکی از صفحه‌های رمالی در اینستاگرام نوشته و در پاسخ به دنبال کننده‌ای که از اصل بودن آن پرسیده، جواب داده است: «اصل اصل است با تمام خواص. دعا هم خوانده می‌شود».
یکی دیگر از صفحه ها، بازخورد مشتری هایش را برای استفاده از دندان گرگ، گذاشته و نوشته است: «وقتی کار اصل می‌خرید»؛ و در یک پست جداگانه، تفاوت‌های دندان اصل و غیراصل را برای مشتری هایش بیان کرده است. قیمت دندان گرگ در این صفحه ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.
در برخی صفحات مجازی قیمت دندان گرگ از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۷ میلیون تومان، پنجه شیر از ۲ میلیون تومان تا ۲۰ میلیون تومان و مهره مار، بسته به نوع آن، از ۲۰۰ هزار تومان تا بیش از ۷ میلیون تومان متغیر است.
البته چه در خرید حضوری و چه مجازی، این قیمت‌ها مربو ط به محصولات خام بدون طرح‌هایی مانند نقره کوبی یا تبدیل به گردن بند و انگشتر است، به اضافه اینکه مشتری‌ها برای دعای مدنظرشان هم باید هزینه جداگانه پرداخت کنند.
عجیب‌تر اینکه به جز اینستاگرام، برخی افراد اقدام به بازگشایی صفحات فروش این اقلام در بستر اینترنت کرده اند که هیچ فیلتر یا همان محدودیت‌های قانونی نیز بر روی آن وجود ندارد. حتی در برخی مواقع برای خود، نام تجاری یا همان برند هم انتخاب کرده اند و در حال فروش این اقلام هستند. گشتی در دیوار مشهد هم می‌زنیم؛ هرچند دندان گرگ و پنجه شیر یا ابزار مخصوص رمالی پیدا نمی‌شود، انواع خرمهره، مهره مار و بخور به فروش می‌رسد.
حجت الاسلام والمسلمین محمدهادی مشیری خراسانی، استاد سطح عالی حوزه، با اشاره به مشکلاتی که استفاده از رمالی و اسباب مربوط به آن در زندگی ایجاد می‌کند، می‌گوید: برخی ادعیه در روایات وجود دارد که ائمه اطهار (ع) برای رزق وروزی و رفع گرفتاری‌ها بیان کرده اند و کاملا معتبر است، اما دعانویسی‌ها و رمالی‌هایی که اکنون بیشتر باب شده است، با آن ادعیه فرق می‌کند.
به گفته او بسیاری از این به اصطلاح دعانویسی‌ها و رمالی‌ها متأسفانه ریشه در آیین یهود یا مکاتب شیطان پرستی دارد. این موارد معمولا به سحر برمی گردد و هیچ اعتباری ندارد. حتی اگر برخی از این اقدام‌ها یک گرفتاری را برطرف کند، حتما گرفتاری‌های بیشتری در مقابل ایجاد خواهد کرد. البته در بسیاری مواقع حتی یک گرفتاری را هم برطرف نمی‌کند. بار‌ها مشاهده کرده ایم که استفاده افراد از این وسایل و دعا‌های مرتبط با آن، باعث ازهم پاشیدگی زندگی افراد شده است.
این استاد سطح عالی حوزه به گوشه‌ای از دستورات اسلام برای رفع گرفتاری‌ها اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: وقتی گرفتاری برای فرد ایجاد می‌شود، ابتدا باید به اعمال خود بازگردد و ببیند چه کاری انجام داده و آیا خواسته یا ناخواسته ظلمی کرده که نتیجه آن ایجاد گرفتاری شده است. اگر ریشه آن را پیدا کرد، باید آن را حل کند، اما گاهی ریشه این مشکلات، بیرونی است. به هر حال اگر نمی‌داند دلیل این گرفتاری چیست، یکی از راه‌های رفع آن، احسان به دیگران و انفاق است؛ کار‌هایی مانند قربانی کردن و اطعام.
حجت الاسلام والمسلمین مشیری خراسانی توسل به اذکاری را که در قرآن و روایت‌های ائمه معصوم (ع) آمده است، یکی از راه‌های مهم رفع گرفتاری‌ها می‌داند و می‌گوید: یکی از این اذکار مهم، نماز و استغفار است. همچنین توسل به ائمه اطهار (ع) به ویژه امام زمان (عج)، حضرت صدیقه طاهره (س) و سیدالشهدا (ع) بسیار راه گشاست. به گفته او یکی دیگر از راه‌های مهم رفع گرفتاری ها، خدمت به مادر و پدر است. به توصیه بزرگان، اگر والدین در قید حیات نیستند، فرد باید از طریق زیارت قبور و انجام خیرات به آن‌ها خدمت کند تا گرفتاری هایش به لطف خدا برطرف شود.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر غلامرضا صدیق اورعی، جامعه شناس، نیز در پاسخ به این سؤال که چرا رمالی در قرن بیست ویکم هنوز طرفدار دارد، می‌گوید: وقتی جامعه برای افراد آرزو‌های بزرگی ایجاد می‌کند، فرهنگ جامعه به آن‌ها هدف می‌دهد و برایشان آینده و آرزو تعیین می‌کند، اگر کسی نتواند خود را با شرایط تطبیق دهد و در عمل امکان تحقق این اهداف برای او فراهم نباشد، به راهکار‌های دیگری برای رسیدن به آینده تعیین شده دست می‌زند.
او با اشاره به اینکه ساختار جامعه به سه سطح بالا، متوسط و پایین و البته صد‌ها درجه بین آن تقسیم می‌شود، ادامه می‌دهد: آن‌هایی که نمی‌توانند به درجات بالا برسند و ازطرفی آرزو‌هایی را که فرهنگ و جامعه به آن‌ها قبولانده است باور کرده اند، در این مسیر واکنش‌های مختلفی دارند. عده‌ای خود را به تعادل می‌رسانند و می‌گویند چه کسی گفته است همه باید به یک شکل خوشبخت باشند؟ از این طریق با نادیده گرفتن پیام‌های فرهنگ، به داشته‌های خود قانع می‌شوند و متعادل و عادی رفتار می‌کنند.
این جامعه شناس ادامه می‌دهد: در مقابل، بعضی افراد به هدف‌های تعیین شده از سوی جامعه نگاه جدی دارند و برای رسیدن به آن روش‌ها را عوض می‌کنند؛ مثلا برای رسیدن به خواسته‌های مالی و رسیدن به سطوح بالاتر، دست به دزدی و اختلاس می‌زنند. از سوی دیگر آن‌هایی که شرایط انجام چنین اقدام هابی را ندارند یا در تربیت خود این روش‌ها را نمی‌پذیرند، به سمت رمل، طلسم و دعانویسی می‌روند. انجام دهنده این روش‌ها نیز آن قدر تبلیغات می‌کنند که فرد با خود می‌گوید، ۲ میلیون تومان می‌دهم، شاید مشکلاتم حل شود.
حجت الاسلام والمسلمین صدیق اورعی موضوع رمالی و توسل به شانس را با قرعه کشی بانک‌ها و فروشگاه‌ها مقایسه می‌کند و می‌گوید: همین حالتی که فرد از رسیدن به اهداف جامعه ناامید می‌شود و به شانس روی می‌آورد، در قرعه کشی‌ها نیز دیده می‌شود. همیشه هم در تبلیغات آن‌ها یک نفر میلیاردر شده است.
حالا فرض کنیم این قرعه کشی‌ها قانونی و صادقانه باشد، اما احتمال موفقیت فرد از این طریق یک در چندهزار است، با این حال فرد به شانس امید دارد. فردی که مهره مار می‌خرد، نیز همین تفکر را دارد. در اینجا نیز مواردی از موفقیت معرفی می‌شود تا موضوع باورپذیرتر شود. حتی ممکن است کسی به طور اتفاقی جواب گرفته باشد، اما، چون دلیل اصلی آن مشخص نیست، فرد این موفقیت را به رمالی نسبت می‌دهد و آن را می‌پذیرد.
او ادامه می‌دهد: وقتی جامعه، انسان را این طور تربیت می‌کند که به طور اتفاقی ممکن است وضعیت زندگی او دگرگون شود و این روش‌ها عقلانی و پذیرفته شده می‌شود، بعد از آن، این اقدام‌ها برای بسیاری از افراد پذیرفتنی خواهد شد. حالا چطور به این عطاری بگوییم مهره مار نفروشد یا افراد را راضی کنیم که به این سمت نروند؟ اگر می خواهیم جامعه به این سمت نرود، قرعه کشی‌ها هم نباید وجود داشته باشد.
به گفته این جامعه شناس، به عنوان مثال پیام فرهنگ در حوزه مادی دو قسمت دارد؛ اول خوشبخت، کسی است که پولدار باشد و دوم اینکه از راه‌های دیگر هم می‌شود پولدار شد. برای اصلاح این رویه یا باید هر دو را حذف کرد یا حداقل دومی را.