ساختار‌های اداری و چارچوب‌های دیوان سالارانه برای تبدیل یک ایده و تفکر به مرحله اجرا شکل می‌گیرند و باید متناسب با هدف اولیه و چکش کاری‌های مسیر اجرا، خروجی تأمل برانگیزی را تحویل جامعه دهند. حال اگر ساختاری پس از گذشت چندین سال از زمان شکل گیری خود، همچنان با مشکلات ساده دست وپنجه نرم کند و تحت تأثیر آرا و عقاید مختلف در مسیر طراحی شده درجا بزند، باید تصمیمی اساسی و فوری برای درمانش گرفت.
پانزده سال از تولد کارگروه ملی زیارت می‌گذرد؛ ساختاری که در دولت دهم برای تسهیل امر زیارت امام هشتم (ع) ایجاد شد، اما به دلیل ضعف‌های موجود در چارچوب بندی اولیه، تاکنون چندان حلاوتی برای زائران بارگاه نورانی حضرت رضا (ع) نداشته است.
این زخم کهنه همین چند روز قبل که مشهد میزبان میلیون‌ها عاشق و دلداده حضرت رضا (ع) در ایام شهادت ایشان بود، بار دیگر سر باز کرد و کمبود برخی زیرساخت‌ها به ویژه در حوزه حمل‌ونقل برون‌شهری یا ناوگان ریلی و ... بیشتر به چشم آمد. ماجرا‌های کارگروه هم از زمانی شروع شد که پای بودجه‌ای ۱۰۰۰ میلیارد تومانی به میان آمد که براساس ماده۱۲ قانون پنجم توسعه، قرار بود ظرف مدت پنج سال و با تزریق سالانه ۲۰۰ میلیارد تومان، زیرساخت‌های مسیر زیارت را درکنار توجه ویژه فرهنگی به مؤلفه‌های مهم در حوزه زائر، زیرورو کند.
در این میان بودجه زیارت به عنوان یکی از رهاورد‌های مهم کارگروه زیارت خیلی زود از هدف اصلی خود فاصله گرفت و دچار سهم خواهی‌های بی منطق منطقه‌ای شد تا چیزی نه عاید مشهد و زائرانش شود نه شهر‌هایی همچون شیراز و قم که نمایندگانشان در مجلس برای جذب این بودجه از هیچ کوششی فروگذار نکرده بودند. کمی بعد در سال ۱۳۹۱ بودجه زیارت به بودجه «شاخص‌های فرهنگی» تغییرنام پیدا کرد و به اصرار نمایندگان مجلس از ماده۱۲ خارج شد و درقالب جدول۱-۱۰ قانون بودجه مساجد، بقاع و زیارتگاه‌ها قرار گرفت.
این حرکت و به معنایی سهیم کردن تمام استان‌ها بر سر این سفره، زمینه ساز حذف کامل این اعتبار ویژه از ردیف‌های بودجه‌ای در سال‌های بعد شد؛ مشکلی که نشئت گرفته از ساختاربندی ضعیف کارگروه ملی زیارت بود و به همین دلیل نیز نمی‌توانست پشتوانه‌ای قدرتمند را برای جذب بودجه‌های مناسب پشت سر خود داشته باشد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اهتمام ویژه شهید جمهور، آیت ا... سیدابراهیم رئیسی، به امر زیارت که نشئت گرفته از اصالت مشهدی و البته سال‌های سکانداری او در قامت تولیت آستان قدس رضوی بود، بار دیگر موضوع فعال شدن کارگروه ملی زیارت بر سر زبان‌ها افتاد و موجب شد در دی ماه سال ۱۴۰۰ مهم‌ترین جلسه این ساختار (از ابتدای شکل گیری تاکنون) با حضور شخص رئیس دولت برگزار شود و هفده مصوبه ازجمله تبدیل «کارگروه ملی» به «شورای ملی»، تسهیل در زیارت زائران از سراسر نقاط کشور توسط قطار با حداقل زمان و مقرون به صرفه بودن سفر و تسریع در احداث جاده‌های در حال ساخت به ویژه توسعه خدمات زیرساختی در حوزه ریل و راه آهن و حتی حمل ونقل‌های درون شهری را از سر بگذراند، با این حال موضوعات مرتبط با مصوبات این جلسه آن قدر کلی بود که هم این جلسه را به جلسه‌ای تشریفاتی در حوزه تسهیل امر زیارت بدل کرد و هم نشست‌های بعدی را که با حضور معاون اول رئیس دولت سیزدهم برگزار می‌شد، با خروجی نه چندان چشمگیر مواجه ساخت.
چندی بعد، طرح تبدیل شورای ملی به شورای عالی زیارت هم در دستورکار دولت قرار گرفت، اما با مخالفت هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام به نتیجه‌ای نرسید و دوباره زیارت در چارچوب کارگروهی افتاد که نه پولی برای تحول در بساط دارد و نه جذبه‌ای که اعتبارات و امکانات مرتبط با تسهیل زیارت امام رضا (ع) را به میدان بیاورد.
بدون شک نمی‌توان صحبت از کارگروه زیارت به میان آورد و از طرح‌ها و پروژه‌های زیرساختی و مهم در حوزه زائر و زیارت که سال‌ها روی کاغذ مانده است، چیزی نگفت؛ درحال حاضر طرحی همچون قطار سریع السیر مشهد-تهران به عنوان مهم‌ترین مسیر ریلی زیارت پس از یک بار تغییر نام و دو بار افتتاح در دو دولت مختلف، همچنان لنگ فاینانس چینی هاست.
آزادراه حرم تا حرم همچنان در قطعه خراسان رضوی زمین گیر مانده است و متولیان امر نیم نگاهی هم برای احیای آن نمی‌اندازند. چندوقتی است که حتی کسی حرفی هم از خطوط جدید ریلی برنامه ریزی شده برای مشهد در محور زاهدان و گرگان نمی‌زند که در نبود سرمایه گذار به فراموشی سپرده شده اند. پروژه‌ای مثل شهر فرودگاهی که بایسته‌ای برای دست کم یک دهه آینده شهر مشهد در حوزه زیارت به حساب می‌آید، هم فعلا در محاق است. درکنار این ابرپروژه ها، صد‌ها طرح کوچک و بزرگ و نصفه نیمه دیگر هم خودنمایی می‌کنند که با روند بودجه ریزی پانزده سال اخیر در این حوزه، نمی‌توان به تحقق آن‌ها به این زودی‌ها امیدوار بود.
از سوی دیگر با لحاظ کردن نرخ تورم یک دهه ونیم اخیر، باید بیش از ۵ هزار میلیارد تومان به صورت سالانه به عنوان بودجه زیارت آن هم فقط برای مشهد در نظر گرفته شود تا عملا کارگروه زیارت یا هرساختاری با کارکرد زیارت، معنای راهبردی داشته باشد، با این حال در آلبوم بودجه امسال برای موضوع زیارت فقط ۳۵۰ میلیارد تومان درنظر گرفته شده است که قطعا در زمان تفریغ بودجه ۱۴۰۳ و مشابه سنوات قبل مشخص خواهد شد که این رقم نیز به طور کامل به این موضوع اختصاص نیافته است.
امید می‌رود انتخاب مشهد به عنوان نخستین مقصد سفر رئیس دولت چهاردهم، حاصل نگاه ویژه رئیس جمهور جدید به موضوع مهم زائر و زیارت باشد و یک بار برای همیشه مقوله «زیارت امام رضا (ع)» از مهجوریت خارج شود.
آقای رئیس جمهور! کارگروه زیارت نیاز به تغییر ساختار دارد، اما بیشتر از تغییرنام این کارگروه به شورای ملی یا شورای عالی، اعتبار و بودجه مناسب، منطقی و درخور شأن است که می‌تواند خاتمه بخش این مهجوریت باشد. بدون شک یکی از راه‌های «احیای امر» اهل بیت (ع) و حضرت رضا (ع) در گرو تسهیل زیارت ایشان است و تسهیل زیارت، هم همت ویژه مسئولانی، چون شما را می‌طلبد و هم چندین هزار «همت» برای تحقق برنامه‌ها و پروژه‌هایی که سال هاست روی زمین مانده اند.