شوخی دولت با بودجه زیارت

با اینکه ردیف بودجه زیارت در لایحه بودجه سال آینده از لحاظ جایگاه از سقف دوم به سقف اول ارتقا پیدا کرده است، میزان تخصیص و نحوه چیدمان اعتباری دولت برای این ردیف بیشتر به شوخی می‌ماند. کابینه سیزدهم در لایحه پیشنهادی خود، ردیف بودجه زیارت را از ۲۰۰ میلیارد تومان به ۱۰۰ میلیارد تومان کاهش داده و سه شهر دیگر را درکنار مشهد، پای سفره این ردیف ناچیز مهمان کرده است؛ موضوعی که البته سابقه تاریخی هم دارد و باب آن را دولت دهم باز کرد؛ زمانی که به اصرار نمایندگان قم و فارس، حرم‌های حضرت معصومه (س) و شاهچراغ (ع) را دوازده سال قبل شریک بودجه‎ای کرد که به بهانه آسان شدن زیارت امام هشتم (ع) متولد شده بود و همان زمان هم ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار داشت؛ البته همین سهم خواهی و اتفاقات بعد آن همچون اضافه شدن بقاع متبرکه و اماکن مختلف زیارتی سطح کشور به مطالبه گران این بودجه، در قالب «بودجه شاخص‌های فرهنگی» سبب شد خیر این ردیف اعتباری دست کم در یک دهه گذشته آن طور که باید و شاید، به هیچ کدام از ذی نفعانش نرسد.

اما مزاح اعتباری دولت با بودجه زیارت فقط به میزان تخصیص و توزیع آن بین شهر‌های مختلف خلاصه نمی‌شود؛ میزان تحقق پذیری این ردیف بودجه‌ای در سال ۱۴۰۱ تا ابتدای بهمن برای تسهیل در زیارت امام رضا (ع)، چیزی حدود ۳۰ میلیارد تومان و به معنایی، تقریبا ۱۵ درصد مجموع اعتبار این ردیف بوده است.

به نظر می‌رسد چه دولت فعلی و چه دولت‌های قبلی که خود را مکلف به گنجاندن ردیفی به نام «زیارت» در لایحه بودجه کرده اند، به نیکی از بی ثمر بودن چنین مرحمتی آگاه بوده اند و هستند و امسال هم فقط برای خالی نبودن عریضه، اعداد و ارقامی را به نام زیارت در لابه لای بودجه ۵ میلیون میلیارد تومانی کشور گنجانده اند. نرخ تورم ۴۰ تا ۴۵ درصدی کشور آن قدر مشهود و همه فهم است که عدد و رقم‌هایی همچون ۲۰۰ میلیارد تومان را هم در ردیف بودجه‌های خرد و به معنایی تن خواه برای رتق وفتق امور جزئی و نه زیربنایی قرار می‌دهد و حالا دولت با علم به این موضوع، بودجه زیارت را به نصف کاهش داده است.

اما وقتی از بودجه زیارت امام رضا (ع) سخن می‌گوییم، باید بدانیم که ابتدا خاستگاه هزینه کرد این بودجه کجاست و ثانیا رفع نیاز این خاستگاه به چه نوع ردیف اعتباری نیاز دارد؛ ردیفی که نبود یا کمبود آن، خود را در آوردگاه‌های مهمی همچون روز‌های پایانی ماه صفر و نوروز و شیوه میزبانی از زائران امام هشتم (ع) در مشهد نشان می‌دهد؛ به طور مثال ظرفیت اقامت مشهد با پذیرایی از حدود ۷ میلیون زائر در دو برهه زمانی ذکرشده و درمجموع ۳۰ میلیون زائر در طی سال، چیزی کمتر از ۱۴۰ هزار نفر است که همواره تهدیدی در روز‌های اوج زیارت به شمار می‌آید.

ازسوی دیگر برای ساخت و بهره برداری از قطار برقی یا قطار سریع السیر مشهد-تهران که هنوز قدم از قدم برنداشته زمین گیر شده است، به پول امروز باید بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان کنار گذاشت. اجرای آزادراه مشهد-چناران هم به عنوان یکی از پروژه‌های عمرانی کم هزینه مسیر زیارت، به اعتباری بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان نیاز دارد.

رقم دقیق مطالعه و احداث کلان پروژه‌ای همچون شهر فرودگاهی هم هنوز مشخص نیست، ولی چشم بسته می‌توان حدس زد که عملیاتی کردن این طرح نیز چندین هزار میلیارد تومان آب می‌خورد. این پروژه‌ها را اگر در کنار صد‌ها طرح و اولویت بزرگ و کوچک حوزه زیارت امام رضا (ع) بگذاریم، شوخی بودجه‌ای دولت با این حوزه بیشتر نمایان می‌شود.

دولت و مجلس باید یا با نگاه واقع بینانه‌ای به زیارت امام رضا (ع) و بودجه منسوب به آن بنگرند یا کلا عطای این بودجه ریزی را به لقای آن ببخشند. بی تردید پاسخ چندین هزارمیلیارد تومان نیاز مالی حوزه زیارت، تخصیص نصفه ونیمه ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیست. لطفا با زیارت و بودجه زیارت شوخی نکنید!