کمتر از یک هفته به آغاز سال جدید باقی مانده و تقارن روزهای آغازین سال با ماه مبارک رمضان، زمینهساز حضور زودهنگام زائران امامهشتم (ع) در واپسین روزهای اسفند در شهر مشهد شده است. هرچند از جلسات هماهنگی ماههای گذشته مسئولان استان میتوان این امید را داشت که همه بضاعت دستگاهها پای کار میزبانی از زائران رضوی قرار میگیرد، برخی از تجربههای نه چندان خوشایند سال گذشته، بهویژه در زمینه اسکان مهمانان نوروزی شهر و همچنین برخی از نشانههای میزبانی اکنون، نگرانیهایی را برای تکرار این رخداد تشدید میکند.
میزبانی از زائران نوروزی مشهد ملزوماتی را میطلبد که بیتوجهی به هر یک از این سرفصلها، کُمیت خدمترسانی به مهمانان این شهر را میلنگاند. حملونقل، اسکان، تأمین کالاهای مورد نیاز و تأمین بهداشت و درمان زائران ارکان و پایههای اساسی میز میزبانی مشهدیها به شمار میآیند که در صورت کمتوجهی به هر یک از مؤلفههای مذکور، شاهد نوسان در خدمترسانی مطلوب و مورد توقع به مهمانان شهرمان خواهیم بود؛ موضوعی که در بهار ۱۴۰۱ و در نخستین نوروز بعد از فروکش کردن مقطعی کرونا، پاشنه آشیل برخی از دستگاهها و نهادها شد و این غافلگیری و نحوه مدیریت زمینه نقد شمار زیادی از زائران و مجاوران بارگاه امامهشتم (ع) را فراهم کرد.
در نگاه اول اگر به آمار و ارقام چنددهمیلیونی زائران مشهد در سال و تراکم حضور حدود ۱۰ میلیونی آنها در ایامی مثل نوروز و دهه پایانی صفر باور داریم، قاعدتا باید زیرساختهای اسکان و حملونقل این جمعیت را نیز براساس همین آمار فراهم کنیم؛ بر اساس آخرین آماری که متولیان اسکان زائران نوروزی اعلام کردهاند، اکنون چیزی حدود ۶۰۰هزار نفرشب اقامت برای زائران آغازین روزهای شهر مشهد تدارک دیده شده که شامل همه بضاعت شهر اعم از هتلها، هتلآپارتمانها، خانهمسافرها، مساجد، حسینیهها، مدارس، سالنهای چند منظوره و... است که تقریبا با ظرفیتی که سال قبل هم برای این موضوع در نظرگرفته شده بود، چه از حیث تعداد و چه از حیث پراکنش مراکز اقامتی، برابری میکند.
پرواضح است که بضاعت اقامتی شهر مشهد بههیچوجه با حجم زائران ورودی این شهر در روزهای نوروز که سال آینده کمی فشردهتر از امسال و سالهای قبل هم شده، همخوانی ندارد و برای جلوگیری از تکرار مشکلات مزبور باید راه چارهای اساسی اندیشید.
از سوی دیگر داستان حملونقل زائران و مسافران نوروزی شهر مشهد هم قصه پرغصهای دارد که دست برقضا همیشه مدیران امر را دیرهنگام غافلگیر میکند و سببساز شرمساری میزبانان از مهمانان شهر میشود. به جز مبادی جادهای، نبود یا کمبود یا بازار سیاه بلیت مسیرهای هوایی، ریلی و اتوبوسی همواره به عنوان یک چالش پیش روی زیارت مشهد مطرح بوده است و در ایام اوج حضور مسافر سببساز نارضایتیهای زیادی میشود.
برای مثال با وجود اجرای طرح پیشفروش قطارهای نوروزی، اگر همین حالا سری به سایتهای مرتبط فروش بلیت بزنید، یا بلیتی پیدا نمیکنید یا آن چیزی که مییابید فاصله زیادی با کیفیت مدنظرتان دارد؛ مشکلی که درخصوص بلیتهای هواپیما هم مسبوق به سابقه است. البته مهار این مشکلات دشوار نیست و مسئولان خراسانی و مشهدی این حوزه باید با چارهاندیشی بهموقع و البته حضور میدانی در هر عرصهای که زمینهساز مشکلات برای زائران میشود، از بروز چالشهایی از جنس چالشهای نوروز ۱۴۰۱ جلوگیری کنند.