اثر قرائت قرآن در بیان امام حسن مجتبی (ع)

قرائت قرآن برکات و منافع فراوان و بی‌پایانی دارد. قرآن کتاب هدایت بشر و راهنمای حیات طیبه و زندگی برتر است و همه خوبی‌ها در قرائت قرآن است. در گفتار اهل‌بیت (ع)، آثار قرائت قرآن بیان شده است. آثار قرائت قرآن، یک سرفصل مهم از آموزه‌های قرآنی پیامبر خدا (ص) و امامان (ع) است. سبط اکبر پیامبر خدا (ص)، امام حسن مجتبی (ع)، در آموزش‌های قرآنی خویش ابعاد سودمندی قرائت قرآن را یادآوری کرده‌اند.

آثار قرائت قرآن چیست؟

امام حسن (ع) در نقش قرائت قرآن در استجابت دعا فرموده‌اند: «من قرأ القرآن کانت له دعوةٌ مُجابةٌ، امّا معجّله و امّا؛ کسی که قرآن بخواند، برای او دعایی مستجاب است زود یا دیر، سریع یا با تأخیر». مؤجّله (الدعوات راوندی، قرن ششم، ص‌۲۴/ بحارالانوار، ج‌۹۲، ص‌۲۰۴ و ج‌۹۳، ۳۱۳ / مستدرک‌الوسائل و مستنبط‌المسائل، ج‌۴، ص‌۲۶۰).

در این حدیث، تنها قطره‌ای از دریای برکات و آثار قرائت قرآن آمده است. عموم مردم خواسته‌ها و دعا‌های فراوان شخصی دارند و در صدد هستند که از راه‌های استجابت دعا و شرایط آن آگاهی یابند. اهل‌بیت (ع) به این موضوع نیز توجه کرده‌اند. از دعا‌هایی که استجابت دارد، دعای کسی است که قرائت قرآن در برنامه روز و شب او وجود دارد. اهل تلاوت قرآن، از امتیاز بزرگ مستجاب‌الدعوه شدن برخوردارند. 

انسانی که حاجت مهمی دارد، اگر آیات و سوره‌هایی از قرآن را با بی‌ریایی، برای خدا قرائت کند، راه استجابت دعا به روی او گشوده می‌شود. هر مرحله قرائت قرآن، دعایی مستجاب به‌همراه دارد؛ شایسته است انسان قاری قرآن درپی قرائت، همواره دعا کند و از برکت قرائت قرآن در برآورده شدن دعا بهره ببرد. امام حسن مجتبی (ع) در این حدیث، درباره نقش قرائت قرآن در استجابت دعای انسان‌ها، جمله «اما معجّله و، اما مؤجله» را به‌کار برده‌اند.

معجله از ماده عجله و به‌معنای زود و فوری و سریع است و مؤجله از ماده أجل به‌معنای مهلت‌دار و مدت‌دار و زمان‌دار است. هر زمان مؤمنی قرآن بخواند و دعا کند، دعایی مستجاب دارد، اما همواره استجابت، فوری و نزدیک و هم‌زمان با قرائت قرآن و در پی آن نیست؛ گاهی سریع است و گاهی با تأخیر و زمان‌دار است. باید زمان استجابت آن فرابرسد.

نحوه قرائت قرآن

قرائت قرآن با اخلاص و برای تفقه در دین خدا و فهم راه‌ورسم زندگی برتر الهی، آثار شگفت‌انگیز بسیاری خواهد داشت. مسلمان با قرائت از روی قرآن و مصحف شریف، نور چشمانش پایدار می‌ماند و از بهره بصری برخوردار می‌شود. انسان با قرائت قرآن، قرآن با گوشت و خون او مختلط می‌شود. قرائت قرآن بالاترین فضیلت انسان و ادامه راه پیامبری است.

 سزاوار است پیروان اهل‌بیت (ع) و دوستداران امام حسن مجتبی (ع) همواره و همیشه با قرآن انس داشته باشند و در طول سال از برکات قرآن برخوردار شوند. وظیفه پدر و مادر مسلمان، آموزش قرائت قرآن به فرزندان خویش است. باید با تأمین هزینه آموختن قرآن، زمینه قرائت آن را برای آنان فراهم کنند تا از برکات آن بهره‌مند شوند. در جامعه اسلامی لازم است همه افراد، روخوانی و روان‌خوانی و قرائت قرآن را آموزش ببینند و قرائت قرآن و دستاورد‌های آن در زندگی همگان جاری باشد.

همواره به‌سوی حق

از خصائل امام حسن (ع) هرچه بگوییم، کم است؛ ایشان با قرآن خداوند مأنوس بودند و همیشه از کلام الهی در سخنان خود استفاده می‌کردند. نقل است آن حضرت هیچ‌وقت آیه یا‌ای‌ها الذین آمنوا را از کتاب خدا نمی‌خواندند، مگر اینکه می‌گفتند «لبیک اللهم لبیک» و از خوف پروردگار می‌لرزیدند.

امام حسن (ع) فرمودند هرکسی هنگام صبح سه آیه آخر سوره حشر (هو ا... الذی لا اله الا هو عالم الغیب و الشهاده هو الرحمن الرحیم) را بخواند و در آن روز بمیرد، مُهر شهدا خواهد خورد و، چون شب شود و بخواند و بمیرد، نیز ممهور به مهر شهدا می‌شود.

از نظر امام حسن (ع) خانه اهل بیت، محل نزول فرشتگان و وحی آسمانی است. آن حضرت بعد از جنگ جمل فرمود: «خدا ما را به نبوت برگزید (نبوت در خاندان ماست) و کتاب وحی خود را بر ما نازل کرد». آن حضرت در سخنانشان، همواره از کلام الهی استفاده می‌کردند و سخنانش را به آیات الهی مزین می‌ساختند و گاهی در کلام خود، آیات را به‌عنوان شاهد ذکر می‌کردند.