بر اساس آخرین آمار سازمان ثبت احوال کشور میانگین فاصله تولد نخستین فرزند با ازدواج مادرانی که در سال ۱۳۹۷ صاحب فرزند شده‌اند در کل کشور ۳.۷ سال است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ باروری مهم‌ترین عامل تأثیرگذار به‌روی نوسانات جمعیتی است؛ رفتارهـای بـاروری یـک جامعه را به‌روش‌های مختلفی می‌توان بررسی کرد، یکی از این روش‌ها بررسی مـدت زمـان ازدواج تـا تولد فرزند اول است.
تا سـال ۱۳۵۷ سیاست جمعیتی کشور در جهت کاهش باروری بوده است؛ از سال ۱۳۵۸ این سیاست حـذف و تشویق به باروری شد، این روند تـا سـال‌هـای ۶۵ ــ ۱۳۶۴ ادامه یافت؛ از سال ۱۳۶۶ بـه بعـد بـا آغاز برنامه‌هـای تغییـر سیاسـت جدیـد تنظـیم خـانواده رفتـار باروری به‌شدت در جهت کاهش موالیـد تغییـر کرد.
تغییـرات رفتـار باروری در ایران در سـال‌هـای ۱۳۵۵ تـا ۱۳۷۵ بسیار زیاد و دور از انتظار بوده است به‌طوری که نرخ باروری زنان در طول دوره باروری‌شان از حدود ۶ فرزند به زیر ۲ فرزند سقوط کرد؛ یکی دیگر از اهداف مهم برنامه‌های تنظیم خانواده نیز فاصله‌گذاری تـا نخستین تولـد بود.
مازندران و سیستان و بلوچستان، استان‌های دارای بیشترین و کمترین فاصله زمانی
بر اساس آخرین آمار سازمان ثبت احوال کشور، میانگین فاصله تولد نخستین فرزند با ازدواج مادرانی که در سال ۱۳۹۷ صاحب فرزند شده‌اند در کل کشور ۳.۷ سال است؛ این در حالی است که استان مازندران با ۴.۴ سال و استان سیستان و بلوچستان با ۲.۱ سال از بیشترین و کمترین فاصله زمانی میان ازدواج تا تولد نخستین فرزند برخوردارند.
فرزندآوری، طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، کاهش جمعیت، غربالگری مادران باردار، سازمان ثبت احوال کشور.
استان تهران نیز با ۴.۳ سال بعد از استان مازندران دارای مقام دوم در این فاکتور جمعیتی است؛ این آمار نشان‌دهنده افزایش بازه زمانی نخستین فرزندآوری میان زوج‌هاست؛ هرچه این بازه زمانی افزایش پیدا کند به همین نسبت احتمال کاهش فرزندآوری زوج‌ها نیز در آینده افزایش می‌یابد.
فاصـله‌گـذاری کوتاه و شناخت عوامل مؤثر در افـزایش فاصله ازدواج تا نخستین تولد برای جامعـه دارای اهمیت است، زیرا تأخیر در تولـد نخستین فرزنـد به معضلاتی همچون کاهش باروری منجر می‌شود؛ از این رو اگر افـزایش تـأخیر در تولـد اول بـه جبـران تعـداد فرزندان دلخواه در سال‌های آینده، تـأثیری بـر بــاروری کــل نداشــته باشــد، اما باعــث بــروز تفاوت‌هایی در بـاروری مقطعـی و سلامتی مادران مـی‌شـود.
عوامـل مختلفـی بـه‌طـور مستقیم یا غیرمستقیم در کـاهش یـا افـزایش نــرخ بــاروری تــأثیر دارنــد از جملــه وســایل پیشگیری از بـارداری، بـالا رفـتن سـن ازدواج، تأخیر در تولد نخستین فرزند و افزایش فاصله بین تولدها. آخرین آمار منتشرشده توسط سازمان ثبت احوال کشور در سال ۱۳۹۸ نیز نشان می‌دهد که تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده در این سال، ۵۳۰۲۲۵ مورد بوده است؛ این رقم از سال ۹۲ تا سال ۹۸، ۳۳ درصد کاهش داشته است!
قانون تسهیل ازدواج جوانان و طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده، دو بستری هستند که مشکلات را برطرف و راه ازدواج و فرزندآوری جوانان را هموار می‌کنند؛ متأسفانه بعد از گذشت ۱۵ سال از تصویب قانون تسهیل ازدواج جوانان، هیچ یک از بند‌های آن اجرایی نشده و مشکلات جوانان در زمینه ازدواج همچنان باقی مانده است و طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده نیز طی دو دوره گذشته، در پیچ و خم مجلس شورای اسلامی گرفتار شده است، حال با توجه به آمار، انتظار می‌رود مجلس یازدهم برای احقاق حقوق جوانان به‌صورت جدی به این ماجراو مسائل پیرامون آن ورود کند و با توجه به نقش نظارتی خود، دولت‌ها را ملزم به اجرای قوانین و طرح‌های حیاتی مربوط به ازدواج کند تا سلامت جامعه ایران محفوظ بماند.
قصد فرزندآوری کم شده است
پیش‌تر نیز رئیس کمیته مطالعات جمعیت شورای عالی انقلاب فرهنگی در شبکه خبر اظهار کرد: اگر هر خانواده دو فرزند هم بیاورد باز نرخ رشد جمعیت ما صعودی نخواهد شد.
محمدجواد محمودی، رئیس کمیته مطالعات جمعیت شورای عالی انقلاب فرهنگی در برنامه ۱۸/۳۰ شبکه خبر گفت: روند تولدها کاهشی شده است.
محمودی افزود: افزایش جمعیت در دهه ۶۰ اتفاق افتاد و این موج در سال ۹۰ با کاهش مواجه شد و بعد از آن هم سال به سال نرخ رشد جمعیت کمتر شده است.
وی گفت: ما تبیلغ کردیم، اما زیرساخت‌ها را برای افزایش جمعیت تغییر ندادیم.
رئیس کمیته مطالعات جمعیت شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: سیاست‌های افزایش جمعیت به کار گرفته نشد یعنی به صورت عملی زیرساختی برای این طرح مهیا نبود.
محمدجواد محمودی افزود: سال ۹۸ تعداد تولدها بی سابقه کم شد.
وی با بیان اینکه ازدواج‌ها هم کاهش پیدا کرده است، گفت: ازدواج‌های خارج از عرف انگیزه و وقتی برای فرزندآوری ندارد.
رئیس کمیته مطالعات جمعیت شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: گرایش‌های فردگرایانه موجب شده افراد علایق شخصی خود را بر فرزند آوری اولویت بدهند.
همچنین اکبری، مشاور عالی وزیر بهداشت هم با اشاره به خطر کاهش نرخ رشد جمعیتی گفت: باز امروز وضعیت جمعیتی کشور نسبت به سال‌های آینده خیلی خوب است؛ در افق ۲۰ سال آینده وضع مناسبی از نظر جمعیتی نداریم.
وی افزود: ساختار‌ها به هم خورده است؛ یعنی جمعیت جوان کم و سالمندان زیاد می‌شود.
اکبری با بیان اینکه هیچ جای دنیا سالمندان نیروی فعال جامعه نیستند، افزود: سالمندی فعال نداریم و این حرف است.
وی گفت: فرزند آوری نسخه جمعیتی است و راهکار دیگری ندارد.
اکبری گفت: سیاست‌های بهداشتی کاملاً علمی ابلاغ شده است، اما عملیاتی شدن آن راه کار‌های دیگری را می‌طلبد.