با‌توجه‌به تغییرات اقتصادی اخیر در صحنه بین‌المللی، احداث راه‌آهن خواف-هرات می‌تواند نقش بسزایی در افزایش تبادلات تجاری خراسان رضوی ایفا کند. این پروژه قرار است به‌زودی با حضور مقامات عالی دو کشور افتتاح شود.
امیررضا وثوقی | شهرآرانیوز؛ پنجشنبه این هفته قرار است سه قطعه از چهار قطعه راه‌آهن خواف-هرات که شرکت ساخت‌وتوسعه زیربنا‌های حمل‌ونقل کشور آن را احداث کرده است، به دستور رئیس‌جمهور به بهره‌برداری برسد این خبر را خبرگزار‌ی مهر منتشر کرده است.
براساس آمار سازمان تجارت جهانی، ایران یکی از مبادی بزرگ واردات کشور افغانستان در چند سال گذشته بوده است، به طوری‌که در سال ۱۳۹۷ حجم تجارت بین دو کشور حدود ۳ میلیارد دلار بوده است که به باور کارشناسان تجارت کشور افغانستان، تا یک دهه آینده این میزان از تبادلات بین دو کشور می‌تواند به حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار در سال برسد. با توجه به تغییرات اقتصادی اخیر در صحنه بین‌المللی احداث این خط آهن می‌تواند نقش بسزایی در افزایش تبادلات تجاری خراسان رضوی ایفا کند.
خراسان، پل اتصال شرق و غرب می‌شود
بر اساس گزارش‌های جدید در ۹ ماهه سال میلادی ۲۰۲۰ حجم تجارت چین با اروپا به ۵۱۶ میلیارد دلار رسیده است. این رقم از میزان مبادلات آمریکا و اروپا که ۵۰۱ میلیارد دلار است پیشی گرفته همچنین ۲۵ آبان ماه پیمان مشارکت اقتصادی جامعه منطقه‌ای بین ۱۰ کشور (آ، سه، آن) و ژاپن، چین، کره جنوبی، هند و استرالیا منعقد شده است.
احداث راه‌آهن خواف -هرات می‌تواند خراسان رضوی را به پل ارتباطی کشور‌های عضو پیمان مشارکت اقتصادی جامعه منطقه‌ای و اروپا تبدیل کند. ضمن اینکه دسترسی به بازار‌های این کشور‌ها را برای ایران میسر می‌کند.
این راه‌آهن، ششمین خط آهن مرزی ایران با همسایگان منطقه و یکی از پروژه‌های مهم زیربنایی است که نقش بزرگی در توسعه مراودات اقتصادی ایران و افغانستان خواهد داشت. توسعه‌ای که نه‌تن‌ها نویدبخش آینده مبادلاتی برای این دو کشور است، بلکه سبب احیای جاده ابریشم از طریق ریلی و اتصال چین به ایران از طریق افغانستان می‌شود.
این طرح که از سال ۱۳۸۶ کلید خورده است، با ۲۲۰ کیلومتر در چهار قطعه اجرا می‌شود که ۷۷ کیلومتر آن درقالب دو قطعه در داخل خاک ایران و قطعه سوم از نقطه صفر مرزی تا ایستگاه روزنگ افغانستان به طول ۶۶کیلومتر ادامه یافته است و هم‌اکنون آماده بهره‌برداری است.
افزایش اهمیت ژئوپلیتیکی خراسان‌رضوی
به‌گفته رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان‌رضوی، افتتاح خط راه‌آهن خواف-هرات به اندازه راه‌آهن مشهد-سرخس اهمیت دارد، زیرا در آن زمان، افتتاح این خط آهن سبب شد خراسان‌رضوی از انزوای اقتصادی که دهه‌ها در آن محصور شده بود، خارج شود و اقتصادش با کشور‌های آسیای میانه و حوزه دریای خرز پیوند بخورد.
محمدحسین روشنک در گفت‌وگو با خبرنگار ما افزود: اکنون نیز انتظار می‌رود که با افتتاح راه‌آهن خواف-هرات، پیوند اقتصادی خراسان‌رضوی با کشور‌های شرقی مانند چین و هند بیشتر شود. این مسئله سبب می‌شود اهمیت ژئوپلیتیکی خراسان‌رضوی در منطقه، افزایش چشمگیری پیدا کند. به‌خصوص این مسئله را باید درنظر داشت که ایران به‌دنبال قرارداد بیست‌وپنج‌ساله با چین است. افتتاح این خط سبب می‌شود خراسان در اجرای این قرارداد، نقش مهمی ایفا کند.
وی ادامه داد: طبق برنامه‌ها قرار است ایران با همکاری مشترک با کشور‌های منطقه مثل چین و روسیه و هند به یکی از بارانداز‌های صادراتی منطقه تبدیل شود. این خط راه‌آهن این مسئله را آسان خواهد کرد. وی بیان کرد: از ابتدای امسال، کرونا سبب شده است ترکمنستان انتقال کالا‌های ایرانی از مسیر خود را دچار وقفه کند. این مسئله، دسترسی ما به کشور‌های هدف صادراتی را تحت‌الشعاع قرار داد. انتظار می‌رود با افتتاح راه‌آهن خواف-هرات دسترسی ایران به بازار‌های هدف در کشور‌های آسیای میانه و شرق آسیا آسان شود و اتکای تک‌بعدی ما به ترکمنستان از بین برود.
سهم ۴۰ درصدی خراسان‌رضوی در تجارت با افغانستان
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت و معدن خراسان‌رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما افغانستان را جزو پنج شریک تجاری راهبردی کشور دانست و به خبرنگار ما گفت: با توجه به اینکه بیش از ۴۰درصد صادرات کشور به افغانستان از طریق مرز‌های خراسان‌رضوی صورت می‌گیرد و بیش از ۵۵ تا ۶۰درصد صادرات کالا‌های تولیدی استان به این کشور است، همه این‌ها نشان از جایگاه ویژه و خاص افغانستان در حوزه تجارت و صادرات محصولات استان دارد.
علی غفوری‌مقدم با اشاره به اینکه افغانستان بزرگ‌ترین شریک تجاری استان محسوب می‌شود، افزود: با وجود اینکه با محدودیت‌های مختلفی در مسیر ارتباطی با ترکمنستان مواجهیم و در ماه‌های گذشته با شیوع کرونا این موضوع شدت گرفته است، روال تجارت خارجی ما با افغانستان به قوت خود باقی است.
وی با اشاره به اینکه به‌طور میانگین سالانه ۱۸۰هزار کامیون از مرز دوغارون ایران و افغانستان تردد می‌کنند، ادامه داد: ظرفیت ترانزیت جاده‌ای در گمرک دوغارون، محدود است و با حجم گسترده کامیون ترددی در این منطقه مواجهیم که با بهره‌برداری از خط‌آهن خواف-هرات، پیش‌بینی می‌شود حجم درخورتوجهی از بار ترافیک در این مرز کاسته شود. معاون اموربازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت‌ومعدن استان بیان کرد: این مسیر به‌زودی در فاز عملیاتی قرار خواهد گرفت و ظرفیت ترانزیتی ما را به‌شدت افزایش خواهد داد. ازسوی دیگر با توجه‌به کاهش توقف بار، هزینه حمل کالا را به شکل پذیرفته‌شده‌ای کاهش خواهد داد.
غفوری‌مقدم، افتتاح راه‌آهن خواف-هرات را باعث ایجاد ظرفیت‌های جدیدی در حوزه انبارداری، سردخانه و دیگر فرصت‌های جدید شغلی در منطقه دانست و ادامه داد: چشم‌انداز صادراتی برای ۱۵کشور در منطقه ترسیم شده است که بخش مهم آن شامل کشور‌های مجاور در شرق کشور و آسیای میانه است. به این ترتیب به هر میزان که توان و ظرفیت تجارت کشور افزایش یابد، مثمرثمر خواهد بود. وی تاکید کرد: راه‌اندازی این خط‌آهن سبب تقویت جایگاه ترانزیت خراسان‌رضوی در منطقه می‌شود و استان ما را به بارانداز صادراتی منطقه تبدیل می‌کند.