اغلب کارشناسان باتوجه‌به افزایش شدید نرخ مسکن طی دو سال گذشته، معتقدند که عوامل درونی بازار مسکن در سال آینده منجر به افزایش قیمت در این بازار نخواهد شد.
مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ نرخ مسکن در دو سال اخیر آن‌قدر صعودی بوده که اکنون خانه‌دار شدن برای بسیاری از کارگران و کارمندان به آرزویی دورودراز تبدیل شده است؛ آرزویی که تنها با ۱۰۰ سال پس‌انداز، امکان تحققش وجود دارد. در سال جاری که فقط چند روز از آن باقی مانده است، افزایش قیمت‌ها به نحوی بود که رویای خانه‌دار شدن برای اقشار یادشده را هر روز دست‌نیافتنی‌تر از گذشته کرد.
بررسی آمار‌های رسمی نشان می‌دهد طی سال جاری، بازار مسکن تا بهمن افزایش قیمت ۹۷ درصدی را درمقایسه‌با ماه مشابه سال قبل تجربه کرده است، این درحالی است که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در بهمن براساس آمار‌های رسمی ۲/۴۸ درصد اعلام شده است. به بیان دیگر نرخ رشد قیمت مسکن در سال جاری به‌طور حدودی دوبرابر نرخ تورم بوده است. البته نرخ تورم محقق‌شده در سال جاری نیز بیش از ۲ برابر نرخ ۲۲ درصدی است که در ابتدای سال، بانک مرکزی برای تورم امسال هدف‌گذاری کرده بود.
فارغ از این بحث که چرا نرخ تورم دولتی‌ها محقق نشد و بازار به سمت وسوی کنونی رفت، نکته مهم این است که افزایش نرخ مسکن طی سال جاری بازهم بیشتر از نرخ تورم بود که به معنای فشار اقتصادی بیشتر بر خانوار بود.
پیش‌بینی نرخ مسکن در سال ۱۴۰۰
اغلب کارشناسان باتوجه‌به افزایش شدید نرخ مسکن طی دو سال گذشته، معتقدند که عوامل درونی بازار مسکن در سال آینده منجر به افزایش قیمت در این بازار نخواهد شد و همچون سال ۹۹ عواملی همچون افزایش نرخ ارز، بازار سرمایه و مسائل سیاسی می‌تواند منجر به صعود دوباره قیمت‌ها در بازار مسکن شود و در غیر این‌صورت، انتظار برای رکود قیمتی در این بازار دور از ذهن نیست.
با این حال اگر نرخ مسکن در سال آینده را فقط متأثر از نرخ تورم درنظر بگیریم و فرض کنیم که قیمت مسکن در بهترین حالت، فقط به اندازه تورم رشد کند، می‌توان پیش‌بینی کرد که سال آینده نرخ مسکن بین ۳۰ تا ۴۰ درصد صعود را تجربه خواهد کرد.
آخرین پیش‌بینی بانک جهانی از تورم اقتصاد ایران در سال آینده، ۵/۲۷ درصد اعلام شده است و کارشناسان داخلی نیز نرخ‌های متفاوتی از ۲۰ تا ۶۰ درصد را برای تورم سال آینده ایران پیش‌بینی کرده‌اند.
اگر تمام این گمانه‌زنی‌ها را کنار بگذاریم و باتوجه‌به تورم قریب به ۵۰ درصدی اقتصاد ایران در سال ۹۹، امیدوار باشیم که تورم سال آینده در حد ۳۰ درصد باشد و نرخ مسکن نیز بیش از این رقم رشد نکند، بازهم با واقعیتی تلخ روبه‌رو هستیم و آن‌هم رشد معنادار قیمت مسکن است.
سایه انتخابات بر نرخ مسکن
بررسی‌های شهرآرا نشان می‌دهد که اکنون قیمت یک متر آپارتمان نوساز در بازار مسکن مشهد حدودا بین ۱۰ تا ۶۰ میلیون تومان متفاوت است. نرخ مسکن نوساز در محله‌های جدید منطقه ۱۲ که قیمت کمتری دارد، حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است و البته قیمت هرمتر آپارتمان در برج‌های خاص منطقه‌یک مشهد، به بیش از ۶۰ میلیون تومان هم می‌رسد.
اگر تنها قیمت مسکن در سال آینده متناسب با تورم باشد و تنها ۳۰ درصد رشد را تجربه کند، ارزان‌ترین آپارتمان‌های مشهد چیزی حدود ۳۰۰ میلیون تومان افزایش قیمت خواهند داشت.
در همین زمینه نعمت‌ا... ظریف، دبیر انجمن صنفی انبوه‌سازان خراسان‌رضوی، در گفتگو با شهرآرا، درباره پیش‌بینی بازار مسکن در سال۱۴۰۰ اظهار کرد: وضعیت کنونی مسکن بعد از افزایش قیمت‌های متعدد این سال، رکود را تجربه می‌کند. از ابتدای سال ۹۹ تا اسفند، مسکن بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است که به‌دلیل هیجانات بازار، ارزش پول ما هم کاهش پیدا کرد و باعث افزایش قیمت مسکن شد.
وی گفت: برای سال۱۴۰۰ نمی‌توان پیش‌بینی مشخصی کرد؛ چون اوایل سال، انتخابات ریاست‌جمهوری و شورا را پیش‌رو داریم و الان هم رکود در این بازار حاکم است. متأسفانه دستمزد‌ها امسال چندین‌بار افزایش یافت و قیمت مصالح هم سه‌برابر رشد کرد. به‌عنوان مثال من انبوه‌ساز در بهمن۹۸ که برای پروژه‌ام، کاشی و سرامیک را به قیمت متری ۲۱هزار تومان خریدم، امسال دوباره برای خرید اقدام کردم و دیدم قیمت این اقلام به متری ۵۰هزار تومان رسیده است. این بی‌ثباتی قیمت، فضای خوبی را برای مسکن به‌وجود نمی‌آورد.
سرمایه‌های سرگردان؛ تنها عامل افزایش قیمت مسکن
در بازار شب عید مسکن یک رسم دیرینه وجود داشت که خانوار‌ها ملک خود را تبدیل به احسن می‌کردند، اما اکنون شرایط بازار به‌سویی رفته است که با افزایش قیمت‌ها، از قدرت خرید مردم کاسته شده و این تقاضا در بازار شب عید سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است، با این حال بازار مسکن در بهمن، رشد ۷/۳ درصدی قیمت را تجربه کرد.
آمار‌های بانک مرکزی در این زمینه بیانگر کاهش ۷۰ درصدی میزان معاملات در مقایسه با بهمن سال ۹۸ است، درعین‌حال با وجود تعداد اندک معاملات، در بازار شب عید شاهد افزایش قیمت هستیم.
در این شرایط، اغلب کارشناسان افزایش قیمت مسکن را نه به‌دلیل افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان بلکه به‌دلیل ورود سرمایه‌های سرگردان به بازار مسکن می‌دانند.