گلایه اهالی منطقه التیمور مشهد فراوان است و بسیاری از پیگیری هایشان هم بی نتیجه مانده است.
تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ آن‌ها که به نمایندگی از محلی‌ها آمده اند، فرهــیخته، تحصیل کرده و آشنا به امور محله اند. خوب می‌دانند از مشکلات و کمبود‌ها چگونه سخن بگویند. تا توانسته اند پیگیر بوده و کسری‌های محله را بار‌ها به گوش هر مسئولی که دیده اند، رسانده اند.
حرفشان این است که برای حل مشکلات محله‌های انتهای پنجتن هم نیروی کاربلد دارند، هم ایده و انرژی کار. فقط «حمایت» لازم دارند و به نتیجه رسیدن قول‌هایی که از این و آن گرفته اند. با این همه جمعیت و آن همه کمبود، هنوز به وعده‌های اعضای شورا و شهردار تا پایان دوره مسئولیتشان دلخوش اند.
۱۳ سال است پیگیر طرح تفصیلی هستیم
منطقه بزرگ پنجتن، چهار محله دارد که براساس تقسیم بندی سال ۹۸ شهرداری، از خیابان پنجتن ۵۵ تا ۹۳ را پنجتن آل عبا نام گذاری کرده اند. سوی دیگر خیابان به نام شهیدقربانی نام گذاری شده است، اما اهالی هردو محله را به نام قدیم «التیمور» می‌شناسند. چندنفری از اهالی و اعضای شورای اجتماعی محله به نمایندگی نشسته اند و هرکدام بخشی از مسائل را بازگو می‌کنند.
دکتر رمضان روحانی، رئیس شورای اجتماعی محله پنجتن آل عبا، زاده همین محله است و همه مشکلات را با تمام وجودش درک کرده، اما مدت هاست به جای تماشاچی بودن، کفش آهنی پوشیده تا به قول خودش محرومیت زدایی در این منطقه را به سرانجام برساند. اول از همه وعده‌هایی را پشت هم ردیف می‌کند که به اجرایش تا پایان این دوره شورا امیدوار است: مهم‌ترین مشکل این منطقه که زمینه مسائل بعدی را به وجود می‌آورد، نبود طرح تفصیلی است. ۱۳ سال است همه شورا‌های شهر قول این طرح را داده اند، اما به نتیجه نرسیده است.
اشکالش این است که تا چنین طرحی نباشد، ساخت و ساز خانه‌ها و فضای شهری همین طور و «بدون نظم و ترتیبی» می‌شود که هست. کوچه‌های باریک و شلوغی که اگر آتش سوزی شود راهی برای ورود خودرو‌های آتش نشانی یا امداد ندارند. از سوی دیگر وجود چنین خانه‌ها و محله‌هایی بستری مناسب برای جرم و جنایت است.
روحانی ادامه می‌دهد: آقای کلائی شهردار مشهد، هم دوماه پیش در بازدید از محله قول داد این مشکل را رسیدگی کند که تا انتهای شورای پنجم تصویب شود و ما هنوز امیدواریم به همین چندماه باقی مانده فعالیت شورا.
موضوع دیگری که او مطرح می‌کند، هویت نداشتن اراضی و املاک منطقه است: تعداد بسیار زیادی از املاک هنوز به شکل قولنامه‌ای خرید و فروش می‌شوند و گاهی چند مالک برای یک منزل پیدا می‌شود.
به عقیده او شهرداری اراده‌ای برای سنددارکردن زمین‌های این منطقه ندارد؛ زیرا پس از آن مجبور خواهد بود برای تملک خانه‌ها مبالغ بیشتری بپردازد.
ماجرای بازگشایی ۲ معبر و کاهش ترافیک
بازگشایی معابر یکی از مشکلات مهم مناطق حاشیه شهر است که بودجه هنگفتی برای تملک املاک و احداث مسیر می‌طلبد، موضوعی که بهانه خوبی برای تأخیر اجرای پروژه است. رئیس شورای اجتماعی محله التیمور چنین نظری دارد و با اشاره به درخواست اهالی برای بازگشایی معبر توضیح می‌دهد: این معبر در پنجتن ۴۸ واقع شده است و اگر بازشود به بولوار طبرسی متصل می‌شود و میزان زیادی از ترافیک را کاهش می‌دهد و دیگری، اتصال التیمور به نیزه است. شورای شهر نزدیک به ۱۰۰ میلیاردتومان برای تملک و بازگشایی معابر مشهد اعتبار دارد که در بودجه ۱۴۰۰ به ۱۵۰ میلیاردتومان ارتقا پیدا کرده که درمقابل تعداد املاکی که باید تملک شود، ناچیز است. راه حل این است که اعضای شورای پنجم و ششم اعتبار بازگشایی معابر را افزایش دهند.
۳۵۰۰ خانه بدون پلاک
خانه هایشان پلاک ندارد. یعنی تعداد زیادی چهاردیواری که می‌توان هرجرم و جنایتی را در آن انجام داد و برای معرفی به پلیس حتی نمی‌توان آدرس داد. اعضای شورای اجتماعی محله از شهرداری و مسئولان درخواست کرده اند و به دفتر دادستانی هم نامه زده اند که به کمترین حق شهروندی شان که پلاک خانه است، رسیدگی کنند.
۵۰۰۰ خانه بدون پلاک در التیمور وجود داشت که با کلی شکایت و پیگیری موفق شدند ۱۵۰۰ خانه را پلاک دار کنند. روحانی باز هم به قول شهردار مشهد اشاره می‌کند: آقای کلائی وعده داده بود تا پایان دوره شورای پنجم، همه خانه‌ها پلاک گذاری می‌شود. ما هنوز منتظر چندماه آینده و اجرای این وعده هستیم.
گلایه دیگر، نبود پل هوایی در منطقه پنجتن است: در همه این منطقه از پنجتن یک تا ۹۳ با این همه خیابان، پل هوایی نداریم. فقط یک پل سر چهارراه نصب شده است. وقتی چراغ راهنمایی و خط عابر پیاده هست، در ۲۴ ساعت یک نفر هم از روی پل عبور نمی‌کند. پیشنهاد دادیم پل هوایی را به پنجتن ۷۰ منتقل کنند که در آنجا تردد بیشتر است؛ هم نمازگزار بیشتر است، هم دانش آموز و هم یک پاساژ بزرگ آنجا واقع است و هم شاهد تصادف‌های فراوان بوده ایم، اما درخواست‌های ما به نتیجه نرسیده است.
زنجیره‌ای از بیکاری، اعتیاد و طلاق
عضو دیگر شورای اجتماعی محله، محمدرضا محمدزاده، دکترای مدیریت دارد و مدیر چند مدرسه در همین حوالی است. خودش و همسرش که او نیز مدیر مدرسه دخترانه است، چندین سال در کنار شغل خود، پیگیر مشکلات مردم بوده اند. دغدغه اش موضوعات فرهنگی و اجتماعی است و می‌گوید: حلقه مفقوده حاشیه شهر مشکلات فرهنگی است. مهم‌ترین مشکلات ما در این منطقه، بیکاری، اعتیاد و طلاق است که زنجیره وار به هم متصل اند.
او پیشنهاد‌هایی هم برای حل این معضل دارد: باید در حاشیه شهر چندگام برداریم. یکی نهاد‌های فعال فرهنگی را غنی کنیم. فعالیت‌هایی که امید به آینده را افزایش دهد، اجرا کنیم. افراد بومی محل درباره محله خود تعصب دارند، ولی به دلیل کمبود امکانات و شرایط محیطی مجبور به ترک محله و مهاجرت به مناطق دیگر می‌شوند. نشاط را باید با برنامه‌های فرهنگی به منطقه بیاوریم. اینجا حتی یک زمین مناسب برای ورزش یا سالن ورزشی رایگان یا کم هزینه نداریم. اگرچه قول تکمیل استخر را هم تا پایان شورا گرفته ایم، امید چندانی به تکمیل آن نداریم.
اگرچه این منطقه شورای اجتماعی فعالی دارد که به گفته خودشان فعال‌ترین شورای مشهد شناخته شده است، تلاش هایشان برای توانمند ساختن اهالی، کافی نیست و نیاز به حمایت مسئولان و ایجاد مکانی دارند برای عرضه محصولات مشاغل خانگی. محمدزاده کمبود اهالی را این گونه عنوان می‌کند: در حوزه آموزش، اقداماتی همچون طرح آموزش کاشت گل و گیاه انجام دادیم که مخاطب زیادی داشت، اما حمایت نشد. وقتی زنی که سرپرست خانواده است، هنری می‌آموزد باید مکانی برای عرضه هم داشته باشد.
مشاغل خانگی در غرفه‌های جمعه بازار
او ادامه می‌دهد: شهرداری جمعه بازاری را انتهای پنجتن برپا کرده که بازار عریض و طویلی است. پیشنهاد دادیم تعدادی از غرفه‌های آن را به شکل ثابت و رایگان به مشاغل خانگی اختصاص بدهد.
نکته دیگری که به آن اشاره می‌کند تجمع ۷۰ یا ۸۰ دست فروش است که گاه به نام انگشترفروشی، کار‌های خلاف دیگری هم انجام می‌دهند و از سوی دیگر با سد معبر، امکان عبورومرور اهالی به ویژه خانم‌ها را سخت می‌کنند. اهالی از این شکایت دارند که چرا مأموران سد معبر برای جمع آوری این افراد کاری نمی‌کنند.
جمعیت این منطقه هم مانند دیگر مناطق حاشیه شهر جوان است، اما توجه به آن به اندازه نیازش نیست.
«رسیدگی به حاشیه شهر و توسعه آن اشتباه است.» این جمله‌ای است که به گفته فرامرز احمدزاده، از فرهنگیان منطقه و نماینده ساکنان محله، از رسانه ملی و از زبان مسئولی بیان شده است. او می‌گوید: ادعای برخی این است که نباید درآمد ساکنان بالای شهر را برای حاشیه شهر خرج کرد؛ درحالی که هنگام انتخابات همین مردم حاشیه شهر پای صندوق‌ها هستند و رتبه‌های خوب کنکور مربوط به حاشیه شهر است؛ متأسفانه همین دوگانگی‌ها باعث بی اعتمادی مردم شده است. این موارد را به این نکته اضافه کنید که در بودجه ۱۴۰۰ فقط حدود ۱۱ درصد سهم حاشیه شهر بوده است.
این فعال فرهنگی به نحوه صدور مجوز ساخت و ساز منازل این محدوده نیز اعتراض دارد؛ زیرا معتقد است به دلیل اینکه گرفتن مجوز یک سال زمان می‌برد، زمینه برای تخلف‌هایی همچون ساخت غیرمجاز هموار می‌شود. درخواست او نیز این است که مراحل صدور مجوز کاهش یابد و با توجه به شرایط اقتصادی مردم این محدوده.
اقساطی شود.
برای گشت زنی کمبود نیرو نداریم
آن‌ها که سال هاست در منطقه پنجتن آل عبا یا همان التیمور زندگی می‌کنند، همه جور خلافی را به چشم دیده اند، اما این روز‌ها با مشکلات اقتصادی فراوان، میزان این جرائم بیشتر شده، اما حجم کنترل‌ها افزایش نیافته است. محمد حسین زاده نماینده ساکنان محله و یکی از کاسبان قدیمی است و می‌گوید: آسیب‌های اجتماعی مربوط به دیروز و امروز نیست، ولی این روز‌ها خیلی بیشتر شده است، از فروختن مواد مخدر بگیرید تا انواع سرقت.
می‌رویم شکایت می‌کنیم یا سارق را تحویل کلانتری می‌دهیم، اما بعد از مدتی آزاد می‌شود. کمپ‌های ترک اعتیاد به دلیل کرونا تعطیل شدند و ساکنان آن کارتن خواب‌هایی شدند که در کوچه و خیابان‌ها می‌چرخند و برای اهالی مشکل ایجاد می‌کنند. پیش از این، میزان گشت زنی‌ها بیشتر بود، اما این روز‌ها خیلی کمتر شده است. کشف ر ود هم محل کار سارقانی است که اغلب محلی نیستند. شب‌ها ماشین‌های سرقتی را آنجا خالی می‌کنند.
«اهالی اینجا در کار خیر پیش قدم هستند. روز‌های ابتدایی شیوع کرونا با حضور خانم‌ها و کمک خیران بالغ بر ۱۰۰ هزار ماسک رایگان دوخته شده و بین مردم نیازمند توزیع شد. لیست همه محرومان منطقه را داریم و تلاش کردیم مشکلات را حل کنیم، اما همه مشکلات به اشتغال برمی گردد.» این‌ها گفته‌های امیر میرزایی یکی دیگر از اهالی محل است. او ادامه می‌دهد: ما ایده داریم، نیروی متخصص و کارآمد و جوان هم داریم، اما حمایت نیازمند حمایت مسئولان هستیم. اگر کارگاهی یا کارخانه‌ای در این منطقه راه اندازی شود، تعداد زیادی از جوانان را مشغول می‌کند که از بیکاری و کار‌های خلاف فاصله بگیرند.
وضعیت فاضلاب را دریابید
«دوهفته دیگر که هوا گرم می‌شود بیایید اینجا تا بوی شدید فاضلاب اول پنجتن را متوجه شوید. این یکی از مشکلات بزرگ اهالی و کسبه محله است.» این جمله را هم محمد هاشمی می‌گوید و ادامه می‌دهد: در شورای چهارم قراردادی بین شورای شهر و آبفا بسته شد که براساس آن، هزینه اگوی مناطق برخوردار گرفته شود و به مناطق کم برخوردار برسد و شبکه فاضلاب شهری احداث شود.
متأسفانه اعضای شورا پنجم آن را پیگیری نکردند. از اعضای شورای شهر خواستیم تسهیلاتی را برای اجرای طرح اگو در حاشیه شهر اختصاص بدهند؛ و در آخر مردم باز از درخواست‌هایی می‌گویند که تمامی ندارد و مسئولانی که با وعده آینده، مدتی آنان را سرگرم کرده اند و جوانان بیکار و زنان و مردان سرپرست خانوار‌هایی که بیکار شده اند و همه این‌ها یعنی جرم خیزی و افزایش آسیب‌های اجتماعی.