محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ کاهش ۶۷ درصدی بارش‌ها در استان در مقایسه با دوره‌های گذشته، سال عجیب و سختی را برای خراسان رضوی رقم زده است. در این میان که دغدغه همه مسئولان آبی استان تأمین پایدار آب شرب و جلوگیری از جیره بندی به سبک و سیاق حدود دو دهه پیش است، انشعابات غیرمجاز با مصرف‌های نامتعارف و بیش از حد مجاز که تعداد زیادی از آن‌ها متعلق به باغ ویلاهاست، به معضلی مهم تبدیل شده است و اکنون در این کم آبی، بخش عمده‌ای از توان صنعت آب خراسان رضوی معطوف به برخورد با این انشعاب‌ها شده و در این راستا ۳۷۰۰ انشعاب غیرمجاز در استان تعیین تکلیف شده است.
یکی از معضل‌های اساسی این روز‌های آب و فاضلاب استان، انشعاب‌های غیرمجاز پرتعداد است. مدیرعامل آبفای مشهد پیش از این از برخورد با ۲۰۰۰ هزار انشعاب غیرمجاز از ابتدای سال و شناسایی حدود ۵۰۰۰ هزار انشعاب غیرمجاز در مشهد خبر داده و گفته بود که بخش زیادی از این انشعابات در حاشیه شهر مشهد قرار دارد و متعلق به باغ ویلاهاست؛ ویلا‌هایی که با همین انشعاب‌های غیرمجاز در غرب شهر مشهد معادل ۷ مشترک مشهدی آب مصرف می‌کنند.
مدیرعامل آبفای خراسان رضوی هم با تأکید بر برخورد قانونی و بدون اغماض این شرکت با انشعاب‌های غیرمجاز، به خبرنگار ما گفت: در سه ماه اول امسال ۱۷۰۰ فقره انشعاب غیرمجاز آب در شهر‌ها و روستا‌های خراسان رضوی (به جز مشهد) شناسایی و جمع آوری شد که از این تعداد ۱۱۰۰ انشعاب غیرمجاز به مجاز تبدیل شده است.
سیدابراهیم علوی ادامه داد: سال گذشته نیز ۵۷۰۰ فقره انشعاب غیرمجاز شناسایی شد و پیش بینی می‌کنیم تا پایان سال ۱۲ هزار انشعاب غیرمجاز شناسایی و با آن‌ها برخورد شود.
آمار‌ها و اعداد و ارقام سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که اوضاع آبی در خراسان رضوی خوب نیست و تقریبا ۹۲ درصد استان درگیر خشک سالی است. در سال زراعی ۹۸، یعنی از اول مهرماه تا ۱۹ تیرماه ۱۳۹۹، میزان بارش استان ۲۹۴ میلی متر بوده و در مشهد هم چیزی نزدیک به ۲۸۵ میلی متر باران باریده است. این یعنی بارش‌ها در مشهد و استان بیش از ۶۰ درصد کاهش داشته است و همین نباریدن باران باعث شده است حدود ۳۳ درصد از مساحت استان مجبور به دست وپنجه نرم کردن با خشک سالی شدید باشند و دست کم امسال هیچ نشان و اثری از تَرسالی حتی به میزان کم هم در استان نباشد.
همین کاهش جدی بارش‌ها و درگیر شدن بخش زیادی از مساحت استان با خشک سالی، تعداد روستا‌ها و شهر‌های دارای تنش آبی را افزایش داده است. علوی، در این باره گفت: در سال ۱۴۰۰ و با توجه به کاهش بارش‌ها در استان، ۳۰ شهر و ۹۰۲ روستای خراسان رضوی با تنش آب شرب مواجه هستند که برای کاهش تنش در این روستا‌ها ۴۵۰ پروژه مختلف مثل حفر و تجهیز چاه، اجرای خطوط انتقال و شبکه توزیع و ساخت مخازن ذخیره برای تعدیل مشکلات ناشی از خشک سالی در حال اجراست. با اجرای این پروژه‌ها ۱۲۳۶ لیتر برثانیه به توان تولید آب شهر‌ها و ۳۳۳ لیتر هم به ظرفیت آب شرب روستا‌های استان افزوده خواهد شد.
اوضاع روستا‌های اطراف و حاشیه شهر مشهد از این نظر چندان مساعد نیست و حسن اسماعیلیان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد، هم با اشاره به درگیری ۱۱۳ روستا از ۳۵۳ روستای تحت پوشش این شرکت با تنش آبی به تازگی اعلام کرد که تعداد روستا‌های دارای تنش آبی در مشهد حدود ۱۴۰ روستا بود که با اقداماتی مثل حفر ۱۹ حلقه چاه تعداد این روستا‌ها کاهش یافت. امسال هم با پروژه‌هایی مثل حفر و جابه جایی ۲۹ حلقه چاه که ۱۳ حلقه از آن حفر شده است، ساخت ۱۰ مخزن ۴ هزار متر مکعبی، اجرای ۴۰ کیلومتر شبکه توزیع و ۵۰ کیلومتر خط انتقال و ۷۰ کیلومتر شبکه گذاری سعی می‌کنیم که این تنش‌ها را به حداقل برسانیم.
آن طور که مدیر دفتر بحران و پدافند غیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی نیز اعلام کرده است، کاهش بارندگی و تنش آبی در استان، جمعیت روستایی نیازمند آب تانکری در خراسان رضوی را به ۱۳۰ هزار نفر افزایش داده است.
رضا یاقوتی نیا در این باره به خبرنگار ما گفت: این جمعیت در ۳۵۰ روستای استان ساکن هستند و ۹ درصد جمعیت روستایی تحت پوشش آبفا در خراسان رضوی را شامل می‌شوند. این درحالی است که سال قبل ۵ درصد از جمعیت روستایی تحت پوشش آبفای استان، یعنی ۲۵۴ روستا، نیاز به استفاده از آب تانکری داشتند و به این شکل به آن‌ها آب رسانی صورت می‌گرفت.