محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ افزایش لجام گسیخته قیمت‌ها در بازار کالاهای اساسی، تمام مواد غذایی را دربر گرفته است، به طوری که روزی نیست خبری درباره گرانی یکی از کالاهای مهم در سبد خانوار‌ها منتشر نشود. آن گونه که آخرین گزارش‌های مرکز آمار ایران درباره نرخ تورم نشان می‌دهد، بیشترین افزایش نرخ مواد غذایی نسبت به سال گذشته در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن ها، اقلام ماهی و گوشت گاو یا گوساله بوده است. پس از آن نیز برنج، شکر، نان، لبنیات و روغن با بیشترین تغییرات قیمتی مواجه بوده اند.
قاسمعلی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی، به تازگی درباره تأثیر گرانی‌ها بر بازار گفته است: «بازار کالاهای اساسی، راکد است و قدرت خرید مردم هم به شدت کم شده است. دیگر مثل سابق با افزایش قیمت کالا، تقاضا برای خرید زیاد نمی‌شود، بلکه باتوجه به میزان درآمد و افزایش هزینه زندگی، مردم برخی کالا‌ها را از سبد معیشتی خود حذف کرده اند.»
گرانی و نابسامانی در بازار اقلام خوراکی از مدت‌ها قبل آغاز شده و اکنون به مرحله‌ای رسیده است که مسئولان استانی یکی از اولویت‌های مهم خود را تنظیم بازار مواد غذایی و کنترل گرانی‌ها اعلام کرده اند. در همین راستا، از هفته گذشته به دستور استاندار خراسان رضوی طرح ضربتی مبارزه با گران فروشی در استان به اجرا درآمده است. براساس این طرح، قرار است بازرسی و نظارت در سطوح مختلف یعنی حلقه تولید در کارخانه‌ها و تولیدی ها، در شرکت‌های پخش و عمده فروشی‌ها و درنهایت در شبکه توزیع، تشدید و با متخلفان برخورد شود. شهرآرا در ۱۸ شهریور در گزارشی با تیتر «آغاز طرح ضربتی برخورد با گران فروشان» از شروع این طرح خبر داده بود. اکنون یک هفته از آغاز طرح گذشته است و همین مسئله موجب شد تا به سراغ کارشناس مسئول نظارت بر کالا و خدمات سازمان صمت خراسان رضوی برویم و نتایج اجرای طرح یادشده را از او جویا شویم.
عباس اخوان در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه بعد از دستور استاندار، بازرسی از روند تولید و عرضه گروه کالایی لبنیات، آرد و نان و نهاد‌های دامی و مواد پروتئینی در دستورکار قرار گرفت، گفت: در این راستا از هفته گذشته، بازرسان سازمان صمت همراه بازرسان اتاق اصناف، گشت ویژه بازرسی از بازار مشهد را شروع کرده اند.
وی ادامه داد: در همین راستا یک واحد متخلف لبنیات خارج از استان شناسایی شد. این واحد با وجود اینکه هنوز قیمت‌های جدید ۹ گروه مشمول قیمت گذاری تعیین نشده است، به صورت سرخود اقدام به گران کردن آن‌ها کرده است. همین مسئله سبب شد تا پرونده‌ای به ارزش ۹/۳ میلیارد ریال تشکیل شود و برخورد با این واحد تولیدی در دستورکار قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه در هفته‌های گذشته گزارش‌های زیادی درباره تخلف حوزه آرد و نان به سازمان صمت رسیده است، ادامه داد: در همین راستا در جریان بازرسی از یک واحد تولیدی آرد و نان که آرد خارج از شبکه عرضه می‌کرد، پرونده‌ای به ارزش ۱۵ میلیارد ریال برای آن تشکیل شد. همچنین در هفته گذشته، بازرسی از نانوایی‌های شهر افزایش یافت. درمجموع در یک هفته گذشته ۲۳ میلیارد ریال پرونده تخلف در حوزه آرد و نان در استان تشکیل شد.
کارشناس مسئول نظارت بر کالا و خدمات سازمان صمت خراسان رضوی درباره بازرسی از بازار مواد پروتئینی هم گفت: هفته گذشته در جریان بازرسی از یک سردخانه، ۱۹۲ تن گوشت گوسفندی که در سامانه جامع انبار‌ها ثبت نشده بود، کشف شد. همین مسئله سبب شد تا در این باره پرونده‌ای تشکیل و به تعزیرات ارجاع داده شود.
وی همچنین درباره بازار برنج گفت: تشدید نظارت بر بازار برنج که یکی از اقلام غذایی مهم در سبد خانوارهاست، شروع شده است و با هر واحدی که برنج‌های خود را بیشتر از حاشیه سود متعارف عرضه کند، برخورد می‌شود.
اخوان با بیان اینکه در هفته گذشته یک واحد تولیدی زیرزمینی شوینده را در مشهد کشف کرده ایم، گفت: به دلیل افزایش قیمت شوینده ها، افراد سودجویی هستند که اقدام به تولید مواد شوینده از مواد بی کیفیت و به صورت غیراستاندارد می‌کنند. هرچند محصولات این واحد‌ها از کارخانه‌های رسمی ارزان‌تر است، به دلیل نداشتن استاندارد‌های لازم، سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازد. در این بازرسی، واحد مدنظر پلمب شد و مواد شوینده کشف شده به منظور معدوم سازی در اختیار مسئولان مربوط قرار گرفت.
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد هم در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه از هفته گذشته نظارت بر بازار‌ها تشدید شده است، گفت: بازار کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، گوشت، نان و کالاهای سلامت محور مانند ماسک و الکل و لوازم تحریر در دستورکار بازرسی ویژه قرار گرفته اند. امیر دلداری درج قیمت مصوب بر روی کالاهای اساسی را اجباری اعلام کرد و گفت: فروشندگان مواد غذایی باید قیمت را بر روی کالا‌ها نصب کنند. همچنین هرگونه خرید اجباری سایر کالا‌ها همراه با اقلام مهم غذایی، تخلف است و با متخلفان برخورد می‌شود.
وی بیان کرد: شهروندان مشهدی می‌توانند گران فروشی، احتکار و عرضه خارج از شبکه، صادر نکردن فاکتور و هرگونه تخلف در حوزه اصناف را از طریق شماره تلفن۱۲۴ به ثبت برسانند تا بررسی شود. به گفته دلداری، این بازرسی‌ها به صورت مستمر با هدف ایجاد آرامش نسبی و تنظیم بازار ادامه خواهد داشت و بازرسان اتاق اصناف مشهد ضمن رصد بازار، درصورت مشاهده هرگونه تخلف، پرونده متخلفان را به تعزیرات حکومتی می‌فرستند.
دلداری افزود: بعد از تاکید استاندار بر افزایش نظارت بر بازار، تلاش کردیم حوزه به حوزه پیش برویم و بیشتر به سمت بازار کالاهای اساسی مردم رفتیم. در این راستا در دو هفته اخیر در حوزه نان ۱۸۹ پرونده تخلف به ارزش ریالی حدود ۴ میلیارد ریال، در حوزه مرغ ۱۹ پرونده تخلف به ارزش ۳ میلیاردو ۵۰۰ میلیون ریال، در بخش تجهیزات پزشکی به ویژه کپسول ۱۵ پرونده تخلف به ارزش ۱۵۶ میلیون و ۷۵۰ هزار ریال، در بازار میوه و سبزی ۹۲ پرونده تخلف به ارزش ۳۱۴ میلیون ریال و در حوزه تخم مرغ ۳۵ پرونده به ارزش ۹۱ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال تشکیل شد.
وی همچنین با اشاره به افزایش نظارت بر بازار لوازم تحریر گفت: در حوزه کرونا نیز نظارت ویژه‌ای داریم. از ابتدای شیوع کرونا تاکنون، حدود ۴۰ درصد از توان ما در بخش بازرسی اصناف در این حوزه صرف می‌شود.
هرچند نظارت بر بازار و برخورد قاطع با گران فروشی یکی از راهکار‌های مهم حفظ حقوق مصرف کنندگان است، باید دانست تا زمانی که روند تورم در کشور کنترل نشود، این گونه بازرسی‌ها نمی‌تواند به تنهایی به حفظ حقوق شهروندان کمک کند. براساس اعلام مرکز آمار ایران، تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده کل کشور نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) در بهار١٤٠٠ به ٧٣درصد رسید.
به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید کالا‌ها و خدماتشان در داخل کشور، در بهار١٤٠٠ نسبت به بهار سال١٣٩٩، ٧٣درصد افزایش دارد. این آمار نشان می‌دهد که در هفته‌های پیش رو این تورم به مصرف کننده‌ها منتقل می‌شود. بر این اساس، اولین راهکار حمایت از شهروندان دربرابر گرانی، کاهش نرخ تورم کشور است.